تأمین جوایز قرعه‌کشی ۲ بانک زیانده با عملکرد منفی از کجا، در شرایطی که مقوله زیانده بوده یا داشتن عملکرد منفی برای برخی بانک‌ها به موضوعی پرچالش تبدیل شده است، اما این روزها چنین بانک‌هایی با انتشار فهرست بلند و بالای جوایز خود تلاش دارد تا اقدام به جذب سپرده افراد کنند، اما اینکه اعتبار جوایز اعلامی چگونه تامین شده، آیا از محل همین سپردهها فراهم خواهد شد یا …، سئوالاتی هستند که به طور قطع بسیار قابل تامل هستند.
به گزارش روستانیوز به نقل از تیتر یک آنلاین: الهام صادقی: ورشکستگی بانک‌ها و موسسات مالی مقوله‌ای است که گاه و بی‌گاه زمزمه‌هایی از احتمال وقوع آن به گوش می‌رسد، مواردی که گاها برخی از آنها حال به درستی یا طبق مصلحت تکذیب شده تا تداوم کارشان به مشکل برنخورد.
تکرار یک تجربه پر اما و اگر
در این میان هر چند که در سال‌های گذشته به دفعات شاهد ورشکستگی موسسات مالی بوده‌ایم، موسساتی که در نهایت بخشی از سپرده، سپرده‌گذارانشان را هنگام پرداخت به آنها قلم گرفتند، شیوه برخوردی که مثال بارز آن برخی موسسات مالی و اعتباری از جمله فرشتگان است که بعدها نام کاسپین را به خود گرفت و در نهایت هم بخشی از پول افراد را با توجیهاتی مانند حذف قسمتی از سود به علت رقم بالا که در ابتدا به بهانه آن توانسته بود، نظر بسیاری از افراد را به خود جلب کنند، حذف کرد، مبلغی که بسیار هم قابل توجهی بود، آن هم سودی که چندسالی با اعلام آن فعالیت داشت و توانست سپرده‌های زیادی را به دست بیاورد و یکباره این امر غیر قانونی اعلام شد، انگار متولیان امر از جمله بانک مرکزی به یکباره از خواب عمیق بیدار شده و بعد از تحقیق درباره غیرقانونی بوده فعالیت آنها و میزان سودشان نظر به قانونی نبودن فعالیت‌شان دادند.
اتفاقی که اکنون نیز به شیوه‌های دیگری تکرارش درباره بانک‌ها به گوش می‌رسد، آنچه که به طور نمونه پیش‌تر درباره یکی از بانک‌های مطرح عنوان و تصاویری هم از اعتراض سپرده‌گذارانش در فضای مجازی دست به دست شد.
جهش حجم کل میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی
در چنین اوضاع و احوالی اما اکنون در شرایطی که گفته می‌شود، گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد، حجم کل میزان بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در سال گذشته جهش ۱۶۷.۴ درصدی را به ثبت رسانده و بر این اساس عدد و رقم ۳۹۱ هزار میلیارد تومانی در رسانه‌های انتشار یافته است، آن هم در حالی که در سال ماقبل یعنی سال ۱۴۰۰ مقدار رشد این بدهی ۲۴.۹ درصد اعلام شده عددی که در سال ۱۳۹۹ هم تنها معادل ۵.۸ درصد بود.
فهرست بلند بالای جوایز قرعه کشی یک بانک زیان ده
اکنون اما برخی از بانک‌ها تلاش دارند تا در قالب برگزاری قرعه کشی‌هایی بزرگ و اطلاع‌رسانی درباره جوایز پرتعداد و البته با ارزش بالا نظر سپرده‌گذاران را به خود جلب کنند.
آنچه که این سئوال را مطرح می‌کند، بانک‌هایی که عدد قابل توجهی به بانک مرکزی بدهکار هستند و به تبع این امر به پایین بودن اندوخته‌هایشان و افزایش بی رویه اضافه برداشت‌هایی که در قالب شبکه بانکی از منابع بانک مرکزی داشته اند باز می‌گردد، چگونه قرار است این میزان جوایز را به افرادی که تلاش دارند تا ترغیب به سرمایه‌گذاری در بانک‌هایشان کنند، بپردازنند؟
به طور نمونه می‌توان به جوایز چهل و سومین مرحله قرعه کشی حساب‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز بانک سپه اشاره کرد که قرار از به سپرده‌های ریالی و ارزی تعلق بگیرد و مسئولان آن نیز با شعار «در مدار مهربانی، از مردم برای مردم»، دوبار میزان جایزه نقدی که به سپرده‌گذارانی تعلق خواهد گرفت که نام شان از گردونه قرعه کشی بالا آید را افزایش داده‌اند و در بار دوم در قالب تصمیمی جدی این تعداد جوایز نقدی را به ۵۵۵۵ مورد رساند.
البته این تنها جایزه اعلامی برای تشویق به سپرده‌گذاری در این بانک نبود بلکه یازده هزار و ۱۱۱ حق تقدم وام قرض‌الحسنه ۵۰۰ میلیون ریالی و میلیاردها ریال جوایز نقدی دیگر را نیز به این فهرست اضافه کرده‌اند.
آن هم بانکی که اوایل ماه جاری وقتی احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره خروج بانک‌های دولتی از ورشکستگی ابراز خرسندی می‌کرد، به این موضوع پرداخت که تنها یک بانک دولتی به عبارتی بانک سپه در وضعیت زیان دهی قرار دارد.
انتشار پول تا مصونیت در برابر ورشکستگی
این در حالی بوده که البته برخی از کارشناسان به بحث هنوز هم به ماجرای سودده شدن بانک‌ها دولتی با تردید نگاه می‌کنند، اقتصاددانانی مانند وحید شقاقی‌شهری براین باور هستند که بانک‌های کشورمان شباهتی به شبکه بانکی بین المللی نداشته و به شیوه عجیبی در برابر ورشکستگی مصونیت چرا که دولت برای عبور از بحران کسری بودجه امکان خلق پول را به آنها داده تا به نوعی از بتواند با انتشار پول از به صورت اسمی هم شده در وضعیت استقراض از بانک مرکزی قرار نگیرند.
در این میان و با توجه به موارد اشاره شده به نظر می‌رسد؛ اعلام طیف وسیعی از جوایز حتی افزایش میزان آن برای بانکی که هنوز براساس سخنان خاندوزی در وضعیت زیان‌دهی به سر می‌برد، نه تنها تامل برانگیز است، بلکه این پرسش را به ذهن متبادر می‌کند آیا این جوایز صوری بوده یا قرار است با همان مبالغ دریافت شده از سپرده‌گذارانی که به این شیوه ترغیب به سپردن پول‌هایشان به این بانک شده‌اند، تامین شود که این باز خود نیز اما و اگرهای فراوانی دارد که در نهایت باز این بانک را به سراشیبی زیان دهی بیشتر سوق می‌دهد.
عملکرد منفی ۸۰ درصدی تا ۶۵۳۵ فقره جایزه در قالب کمک هزینه
البته باید عنوان کرد سپه تنها بانکی نیست که این روزها برای جلب نظر مشتریان و کسب مشتریان جدید به سراغ این شیوه پر از اما و اگر رفته است، بلکه بانک ملی دیگر بانک دولتی است که سعی دارد تا با جوایز قابل توجهی از نظر ارزش ریالی در حال تبلیغ آن است بتواند میزان سپرده‌هایش را در قالب قرض‌الحسنه که سپرده گذاری فارغ از پرداخت سود به مشتریان است، افزایش دهد.
در این خصوص اگر این روزها گشتی در فضای مجازی یا رسانه‌های سراسری زده باشید، عدد چهار رقمی ۱۳۰۷ به طور قطع در تبلیغات این بانک توجه‌تان را به خود جلب کرده است. ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه برای خرید جهیزیه که هر یک به ۵۰۰ میلیون ریال خواهد بود، ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه خریداری خودرو به ارزش یک میلیارد ریال یا ۱۳۰۷فقره کمک هزینه سفر به کربلای معلی به ارزش ۱۵۰ میلیون ریال که در اعلام‌های سراسری برای اطلاع رسانی و جلب نظر افراد به چشم می‌خورد.
ضمن اینکه علاوه براین ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه سفر به مشهد مقدس که ارزش هر یک ۱۰۰ میلیون ریال بوده همچنین ۱۳۰۷ فقره کمک هزینه تحصیلی که هر کدام ارزش ۵۰ میلیون ریالی دارد بخش دیگری از جوایز قرعه کشی حساب‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز بانک ملی ایران است.
بانکی که اگر کمی به عقب باز گردیم به خبری در اردیبهشت ماه سال جاری بر خواهیم خورد که بر اساس آن زیان انباشته این بانک به ۸۰ درصد می‌رسد. عدد و رقمی قابل توجه برای بانکی که به نوعی عنوان بزرگترین بانک جهان اسلام را دارد و اصلی ترین بانک دولتی و حاکمیتی کشور به شمار می‌رود.
بنابراین این بانک که عملکرد منفی ۸۰ درصدی داشته و طبق ماده ۱۴۱ قانون تجارت، داشتن چنین وضعیتی به طور عملی معنای قرار داشتن در مرز ورشکستگی و انحلال را دارد، چگونه می‌خواهد فهرست بلند بالای جوایز خود را به برندگانش اعطا کند، افرادی بخشی از دارایی‌هایشان را به امید افزایش شانس کسب جایزه به این بانک می‌سپرند؟!
به این ترتیب دو بانکی که شهریورماه گذشته وزیر امور اقتصادی و دارایی در باره آنها اعلام کرد این دو بانک دچار مشکل جدی بودند در جریان این موضوع که برای رفع آن مجلس شورای اسلامی موافقت کرد تا با توجه به اینکه مقرر شده تا ۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق برای افزایش سرمایه و بالا بردن اعتباردهی بانک‌های دولت مدنظر قرار گیرد، این دو بانک مصوبه لازم را در این زمینه اخذ کردند و در ادامه نیز در وزارت اقتصاد میزان لازم برای هر بانک ۲۵ هزار میلیارد تومان را مورد تایید قرار گرفت، اکنون به می‌رسد در تلاش هستند تا با فهرست بلند و بالای جایزه‌ها برای سپرده گذاران قرض‌الحسنه خود اقدام به جذب پول کنند، شیوه ای پر چالش که خود جای سئوال فراوان دارد.