به گزارش روستانیوز به نقل از ایرنا، سال‌هاست که برای برداشت زعفران صبح زود و آسمان قبل از طلوع را می‌بینند، دست‌هایشان در پاییز سرد کویر در کنار چراغ دستی‌هایی که انگار گرمای زیادی ندارد و خود نالان از سرمای پاییزی است مشغول برداشت می‌شوند. پاییز برایشان گرم نبود و دست چین‌های زعفران نیز برایشان آن چنان سودی ندارد.
زعفران یکی از محصولات کشاورزی ارزشمند صادراتی ایران است که در زمین‌های خشک و نیمه‌خشک جنوب‌خراسان و برخی نقاط کشور کشت می‌شود؛ ارزش اقتصادی فراوان زعفران در بازارهای جهانی و اشتغال و درآمد مناسبی که پرورش این گیاه به‌دنبال دارد، بازده اقتصادی آن را قابل توجیه کرده است.
با وجود آنکه بخش اعظم زعفران مصرفی جهان در ایران تولید می‌شود، اما موانعی برای کسب درآمد ارزی معقول از صادرات زعفران وجود دارد که لازم است با آموزش لازم به کشاورزان آن را جبران و راهی برای ورود از این موانع پیدا کرد.
عباس رومی، مدیر مزرعه ایستگاه تحقیقات محمدیه شهرستان خوسف به ایسنا گفت: برداشت زعفران قبل از طلوع آفتاب باید انجام شود، اما امسال به خاطر کمبود نیروی انسانی و به موقع نیامدن کارگران از 6 صبح تا 14 بعدازظهر صورت می‌گیرد که این خود یک ضرر است.
وی با اشاره به مضرات این زمان برداشت، افزود: این امر باعث کاهش عطر گل به دلیل نور زیاد می‌شود و اگر مانند گذشته قبل از طلوع آفتاب برداشت می‌شد از کیفیت زعفران کاسته نمی‌شد و همچنین کمیت آن بیشتر بود چراکه هرچه گل غنچه باشد وزن بیشتری دارد.
امسال با کمبود برداشت محصول مواجه هستیم
رضا جوهری، رئیس اتحادیه زعفران قاینات نیز به ایسنا گفت: امسال باتوجه به کاهش بارندگی‌ها بهره برداران با کمبود محصول مواجه هستند و طی گزارشات از مناطق مختلف محصول زعفران خراسان جنوبی مقدار 50 تا 60 درصد کاهش داشته است.
وی افزود: مشکلات فراروی کشاورزان در استان ما بیشتر به این امر مربوط می‌شود که توان صادراتی را از خود گرفته‌اند چراکه کشاورزان به صورت دسته تولید می‌کنند؛ زعفران دسته محصول خوبی است و مصرف داخلی بیشتر دارد اما در اروپا و آمریکا مصرف ندارد.
جوهری ادامه داد: اگر کشاورزان با توجه به فرهنگ سازی بیشتر و آموزش‌ها زعفران نگین و سوپر نگین تولید کنند برای ایجاد ارزش افزوده بهتر موثرتر خواهد بود چراکه اکنون زعفران دسته کیلویی 19 تا 20 میلیون تومان و زعفران سوپر نگین صادراتی کیلویی 30 تا 31 میلیون تومان است.
وی بیان کرد: نکته دیگر این است بهره برداران سعی کنند در مزرعه‌ای که کنار باغشان محصولات دیگر کاشت می‌شود سم پاشی نکنند تا محصول ارگانیک تولید شود تا صادرات دچار مشکل نشود.
رئیس اتحادیه زعفران قاینات تصریح کرد: مشکل بزرگ کشاورزان و بهره برداران بحث آب است و اگر جهاد کشاورزی به کشاورزان تسهیلات حمایتی اعطا کند و آموزش و مدیریت بهینه منابع آبی صورت گیرد.
هادی زراعتگر؛ عضو هیات علمی و استادیار بخش زراعی و باغی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: مزرعه زعفران مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی در سطح 7 هکتار براساس آخرین یافته‌های تحقیقاتی و دانش روز زعفران و با بکارگیری دانش و تجربیات کشاورزان احداث شده است.
وی افزود: در این مزارع چون رویکرد ما استفاده از محصولات مزیت دار و کم آبر استان بوده آخرین روش‌هایی که منجر به افزایش عملکرد در واحد سطح می‌شود به کار برده شده و از ظرفیت‌های آموزشی و ترویجی و تخقیقی در این مکان به خوبی استفاده شده است.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان جنوبی با بیان اینکه بخشی از مزارع با همکاری شرکت دانش بنیان در دانشگاه احداث شده است، بیان کرد: تلاش شده تحقیقات متناسب با بازاریابی جهانی صورت گیرد تا این موارد به بهره برداران منتقل شده و سود بیشتری به کشاورزان برسد.
زراعتگر ادامه داد: باتوجه به اینکه بهترین روش‌های زراعی و مدیریت مزرعه در این مجتمع اعمال شده عملکرد در واحد سطح از میانگین عملکرد کشاورزان استان بالاتر است و از این جهت جنبه آموزشی و ترویجی برای کشاورزان استان نیز دارد.
عبدالرضا رضایی، مدیر امور باغبانی جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی نیز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: سطح زیر کشت زعفران در استان 17 هزار و 152 هکتار است که در سال گذشته از این سطح بالغ بر 70 تن زعفران خشک برداشت شده است.
وی افزود: باتوجه به شرایط خشکسالی و کاهش شدید بارندگی در سال زراعی جاری و افزایش دما در طول تابستان نسبت به ستنوات گذشته و سرمای غیر متعارف بهمن و اسفند برای برداشت و کاشت زعفران نسبت به سال‌های گذشته مشکلاتی وجود دارد.
وی با بیان اینکه برداشت آب از منابع آب زیرزمینی و کاهش میزان آبیاری نیز بی تاثیر نبوده است، بیان کرد: اکنون کاهش شدید تولید را در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته شاهد هستیم و باتوجه به برآوردها پیش بینی می‌شود امسال حدود 30 تن زعفران برداشت شود که کاهشی بالغ بر 50 درصد تولید نسبت به سال گذشته داشته است.
رضایی با اشاره به مباحث حمایتی، افزود: خرید حمایتی را از سال‌های گذشته آغاز کردیم و در سال گذشته توسط سازمان تعاون روستایی خرید این محصول با هدف تعدیل بازار صورت گرفت و همچنین امسال باتوجه به بحث قیمت‌ها قبل از شروع برداشت اعلام خرید توافقی و حمایتی از طرف دولت صورت گرفت و قیمت‌های پیشنهادی اعلام شد.
وی بیان کرد: این امر با هدف تثبیت قیمت زعفران و حمایت از تولیدکنندگان باتوجه به کاهش تولید قیمت زعفران صورت می‌گیرد و حتی در قیمت پیشنهادی دولت نیز افزایش داشته‌ایم که هرچند که کاهش تولید را ممکن است جبران نکند، اما اکنون قیمت بیشتر از حد انتظار است.
رضایی ادامه داد: در خراسان جنوبی بالغ بر 32 هزار خانوار بهره بردار از این محصول ارزشمند ارتزاق می کنند و در اقتصاد کشاورزی نقش مهمی دارند و آموزش‌های لازم در سال‌های گذشته انجام شده و بالغ بر 1500 نفر روز از زعفران کاران آموزش های لازم در خصوص کاشت، داشت و برداشت زعفران را دریافت کردند.
وی با اشاره به اینکه تسهیلات بانکی به متقاضیان احداث مزارع زعفران ارائه می‌شود، بیان کرد: در سال جاری نیز شرطی که برلی ارائه تسهیلات گذاشته شده تولید محصول سالم و ارگانیک است که چنانکه کشاورزان قراردادی را با شرکت‌هایی که مورد تایید هستند در خصوص تولید محصول سالم منعقد کنند حق استفاده از این تسهیلات را خواهند داشت؛ پیگیری‌هایی نیز انجام شده که در حوزه سرمایه در گردش نیز تسهیلاتی ارائه شود که امیدواریم در آینده اعتباراتی به استان تخصیص یابد.
محسن احتشام، رییس شورای ملی زعفران نیز گفت: اجرای طرح جامع زعفران برای ساماندهی مشکلات زعفران کاران در کشور ضروری است؛ شورای ملی زعفران در سال ۱۳۹۸ طرح مشابهی با عنوان جهش تولید و یا صادرات زعفران تهیه کرد که این طرح به تصویب سازمان توسعه تجارت ایران رسیده بود با مخالفت برخی از مسئولان مربوطه به جایی نرسید.
رییس شورای ملی زعفران گفت: قاچاق و تقلب در زعفران از مهم‌ترین مسائل است؛ پیاز زعفران به کشورهای دیگر ارسال می‌شود و به نام سایر کشورها در بازار مصرف عرضه می شود.
احتشام بیان کرد: با وجود قیمت بالای زعفران، بیشترین سود عاید واسطه‌ها می‌شود که سود خالص به کشاورز نمی‌رسد؛ در تجارت زعفران باید سهم زعفرانکار، که نقش اصلی را در تولید دارد، دیده شود.
وی با بیان اینکه شورای ملی زعفران در اساسنامه خود هیچگونه وظیفه‌ای درخصوص خرید، فروش و تجارت زعفران ندارد، بیان کرد: تولید زعفران به صورت سنتی دیگر به صرفه نیست و تحقیقات و پژوهش‌های روز لازم است.