به گزارش روسنا، فعالیت در بخش کشاورزی به دلیل اتکای زیاد به طبیعت و وابستگی آن به‌عوامل و شرایط جوی و محیطی، فعالیتی همراه با ریسک محسوب می‌شود و تولیدکنندگان این بخش همواره با خسارات ناشی از بروز حوادث قهری و بلایای طبیعی روبه‌رو هستند؛ زندگی اقتصادی آن‌ها در معرض خطرات جدی قرار دارد؛ به‌طوری که این امر موجب شده کشاورزان و دامداران همواره نگران بازپرداخت هزینه‌های مختلف تولید و حتی هزینه‌های ضروری زندگی و معاش خود باشند.
همچنین با توجه به این‌که ایران جزو ۱۰ کشور حادثه خیز است متأسفانه بیش‌تر کشاورزان کشورمان در طول سال متحمل خسارت‌های فراوان می شوند و این موضوع اهمیت سازکار بیمه کشاورزی را پررنگ‌تر می‌سازد. بیمه کشاورزی به‌عنوان یکی از راهکارهای نوین برای مقابله با خطرات و مدیریت ریسک‌های مالی کشاورزی و کمک به جبران کاهش نوسانات درآمدی کشاورزان مورد توجه و تأکید قرار گرفته است و صندوق بیمه، جایگاه و نقش ویژهای در سطح تولید دارد. با تقویت این صندوق قدرت مانور و ریسک‌پذیری بهرهبردار افزایش مییابد و پشتوانه‌ای برای کشاورزان محسوب می‌شود؛ در نتیجه بیمه کشاورزی برای محصولاتی که در برابر عوامل طبیعی از بین میروند، میتواند ثمربخش باشد و این در حالی است که صندوق بیمه کشاورزی برای رسیدن به اهداف و خدمات‌رسانی به کشاورزان، دامداران و... نیازمند حمایت جدی دولت است. در این راستا، گفت‌وگویی با مدیر روابط عمومی و بین‌الملل صندوق بیمه کشاورزی انجام گرفت که در ادامه می آید.
استمرار تولید، هدف فعالیت بیمه کشاورزی
رامین امینی‌زارع، مدیر روابط عمومی و بین‌الملل صندوق بیمه کشاورزی، به طور اصولی صدور بیمه‌نامه را به نفع تولیدکننده دانست و در رابطه با انتظارات کشاورزان از بیمه کشاورزی توضیحاتی ارائه داد و گفت: به‌طور کلی در بیمه قانونی به‌نام اعداد بزرگ (L.N.L )وجود دارد که طبق این قاعده، بیمه‌گذاران (تعداد زیاد)، حق بیمه خود را پرداخت می‌کنند تا افرادی که دچار خسارت شده‌اند (تعداد کم)، خسارت خود را از بیمه دریافت کنند.
وی در ادامه افزود: حوزه کشاورزی دارای ریسک‌پذیری بالایی است، به‌همین دلیل قانون اعداد بزرگ معمولاً در بیمه کشاورزی مصداق نمی‌یابد وپدیده ناخواسته انتخاب نامناسب (Adverse Selection) بارویکرد بیش‌تر کشاورزان پرریسک رخ می‌دهد. عواملی چون تغییرات اقلیمی، خشک‌سالی، فرسایش خاک و... تأثیر بسیار زیادی بر اراضی کشاورزی گذاشته و دوره‌های بازگشت خسارت را برای بسیاری از کشاورزان کشور کوتاه‌ترکرده است، در نتیجه کشاورزان از بیمه کشاورزی انتظار دریافت مبلغی به اندازه خسارت وارد شده دارند که به‌دلیل گستردگی اراضی خسارت‌دیده، ضریب خسارات بالا و نسبت خسارات سال‌های پیشین و از سوی دیگر عدم توانایی بیمه‌گذاران در پرداخت حق بیمه‌های واقعی که مبالغی بیش‌تر از مبالغ کنونی است، شاید این گونه به نظر رسد که جبران کامل خسارات برای بیمه کشاورزی امکان‌پذیر نبوده و اصولاً مأموریت بیمه‌ها جبران صد درصدی خسارات نیست، بلکه همان مقداری است که در قبال آن حق بیمه دریافت کرده است.
مدیر روابط عمومی و بین‌الملل صندوق بیمه کشاورزی در ادامه از کشاورزان درخواست کرد بیمه کشاورزی را بیش‌تر حمایت کنند و این صندوق که متعلق به همه کشاورزان ایرانی است، در انجام خدمت بهتر و متنوع‌تر امور یاری دهند. وی در ادامه اظهار داشت: کشاورزان می‌توانند با پرداخت به‌موقع حق بیمه، از بیمه کشاورزی حمایت کنند. هدف از فعالیت این بیمه کمک به مدیریت ریسک‌های مالی تولیدکنندگان و فعالان حوزه کشاورزی است. این بیمه در واقع یاریگر کشاورزان زیان‌دیده در شرایط بحرانی است و در زمان ایجاد خسارت‌های بزرگ کشاورزان را کمک و از ورشکستگی آن‌ها جلوگیری می‌کند. در نتیجه وجود این بیمه از افزایش مهاجرت کشاورزان به شهر جلوگیری کرده و به نوعی مدافع شغل شریف کشاورزی است.
ضرورت افزایش سرمایه صندوق بیمه کشاورزی
امینی‌زارع میزان خسارت گزارش شده مستقیم در سال گذشته را براساس برخی منابع تا ۱۷ هزار میلیارد تومان اعلام و بیان کرد: با پیگیری‌های مستمر صندوق بیمه کشاورزی در سال جاری براساس قانون بودجه سال ۹۷ قرار بر این است که دولت اعتباری به مبلغ یک‌هزار میلیارد تومان (باحدود یک سوم کاهش نسبت به سال قبل) در اختیار صندوق قرار دهد که حتی در صورت تحقق کامل این مبلغ هم تناسبی با میزان و دایره وسیع خسارات وارد شده به کشاورزان ندارد و لازم است تا سه برابر افزایش یابد. علاوه بر بودجه سالیانه، سرمایه این صندوق که همچنان مبلغ کمی و متناسب باشرایط زمان تأسیس است نیز می‌طلبد دست کم تا دو هزار میلیارد تومان برای حمایت بهتر و اثربخش‌تر حمایت از جامعه ارزشمند و قابل احترام کشاورزان ایرانی افزایش یابد.
امینی زارع در ادامه گفت: علاوه‌بر ریسک‌های مالی، مدیریت ریسک‌های فنی نیز در حیطه کاری متولی بخش و سایر نقش آفرینان بخش قرار دارد؛ به‌طور مثال پرداخت خسارت ریزگردهایی که به بافت گیاهی و جانوری آسیب‌رسانده، گیاه را در مقابل خطرات خارجی بی‌دفاع کرده و موجب ایجاد عفونت‌های ثانویه در جانور (دام) می‌شود نیز ازجمله موضوعات دیگر پیش روی این بیمه است که نیازمند مدیریت ریسک‌های فنی از سوی مراجع مرتبط است. وی در ادامه اظهار داشت: در صورتی که متخصصان فنی فعال در حوزه کشاورزی مسئولیت خود را به‌طور کامل انجام دهند، کمک بسیار بزرگی به این بیمه و کشاورزان خواهد شد؛ به‌عنوان مثال برخی از طرح‌های آبخیزداری دچار نقصان بوده و با مطالعه کافی درباره اقلیم و آب و هوای منطقه اجرا نشده است. طغیان رودخانه که به‌دلیل بارش‌های گاه و بیگاه موجب خسارت به اراضی کشاورزی می‌شود، ازجمله این موارد است که می‌توان با مدیریت جامع حوضه آبخیز کنترل آب رودخانه و اجرای طرح‌های بیولوژیک و مهندسی سازه از بروز آن جلوگیری کرد. در این‌گونه مواقع بیمه کشاورزی ناچار است که به‌جای مدیریت ریسک‌های غیرقابل پیشگیری، مشغول چنین خسارت‌هایی باشد.
بیمه شاخص در اولویت طرح‌های بیمه‌ای
مدیر روابط عمومی و بین‌الملل صندوق بیمه کشاورزی مشارکت کشاورزان در بیمه کشاورزی را به‌نفع تمامی فعالان در این حوزه دانست و تصریح کرد: با مشارکت کشاورزان در بیمه کشاورزی و پرداخت به‌موقع حق بیمه، می‌توان از کشاورزان خسارت‌دیده بیش‌تری حمایت کرد. همچنین صدور بیمه‌نامه بیش‌تر به معنای پرداخت حق بیمه کم‌تر و پرداخت خسارت بیش‌تر است؛ به‌عنوان مثال برای اراضی باغی معمولأ حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار هکتار بیمه‌نامه صادر می‌شود؛ اگر این رقم دوبرابر شود، حق بیمه نصف شده و پرداخت خسارت به کشاورز دوبرابر می‌شود.
امینی‌زارع در ادامه توضیحاتی درباره طرح بیمه شاخص (Index Insurance) ارائه داد و گفت: سیستم بیمه کشاورزی در کشور به صورت بیمه چند خطر است که این نوع سیستم در بسیاری از کشورها نیز رواج دارد و در حال گذار به بیمه‌های شاخص است. بیمه شاخص، بیمه‌ای است که در کشورهای آسیایی، اروپایی و آفریقایی عملی شده و در حال حاضر برای محصول گندم در کشور نیز در حال اجرا است. بیمه شاخص عملکرد در گندم بر مبانی انحراف معیار (sd) از میانگین‌های تولیدی در هر منطقه تولیدی و به تفکیک اقلیم‌های مختلف و حوزه‌های محدود جغرافیایی موجود است که در اولویت طرح‌های بیمه‌ای در ایران نیز قرار دارد. بیمه‌های شاخص در جهان بسیار متنوع هستند؛ به عنوان مثال منطقه‌ای ۲۰۰ هزار هکتاری دارای خصوصیت اقلیمی و بارندگی یکسان است (مناطق همگن)، در صورتی‌که متوسط میزان بارندگی در این منطقه ۲۰۰ میلی‌لیتر بوده و در آن سال تنها ۱۲۰ میلی‌لیتر باران آمده باشد. بیمه محصولات کشاورزی در آن کشورها ملزم است که به کشاورزان آن منطقه خسارت پرداخت کند. از جمله مزایای این روش می‌توان به صدور بیمه‌نامه ارزان‌تر، هزینه ارزیابی خسارت کم‌تر، هزینه رفت و آمد کم‌تر برای کارشناسان بیمه و رعایت عدالت در میان کشاورزان اشاره کرد.
سامانه جامع صندوق بیمه کشاورزی الگوی، شفاف‌سازی، دقت و سرعت در ارائه خدمات
امینی با اشاره به این‌که تمامی اطلاعات صندوق بیمه کشاورزی در سامانه جامع صندوق بیمه کشاورزی قرار دارد، بیان داشت: تمامی تراکنش‌های مالی این بیمه در سطح کشور توسط این سامانه صورت گرفته و اطلاعات تمامی سطوح خسارت‌دیده نیز در این سامانه قرار دارد. مراحل پایش رشد گیاه لحظه به لحظه توسط پایشگرهای شرکت بیمه ثبت می‌شود و ارزیابی خسارت‌ها به‌طور دقیق توسط سامانه صورت می‌گیرد. همچنین اطلاعات کارمزد کارگزاران تلاشگر بیمه و ثبت ورودی و خروجی کاربران نیز در این سامانه ثبت می‌شود.
وی در ادامه گفت: به‌دلیل اهمیت وضعیت آب و هوا و اقلیم کشور، سامانه جامع صندوق بیمه کشاورزی به سامانه هواشناسی کشور و برخی سامانه‌های ملی دیگر نیز متصل و دارای زیرسامانه‌های قدرتمند بسیاری است تا اطلاعات مختلف را به‌صورت لحظه‌به‌لحظه دریافت، ثبت و اعمال کند. مدیر روابط عمومی و بین‌الملل صندوق بیمه کشاورزی در پایان اظهار داشت: اصل کلی سلامت یک سیستم در این است که دارای شفافیت و نظم باشد. وجود این سامانه برای صندوق بیمه کشاورزی موجب شده که مطلوبیت عملکرد این سیستم افزایش و احتمال مخاطرات اخلاقی در بیمه نیز کاهش یابد.
پوشش حداکثری بیمه کشاورزی به منظور حمایت هرچه بیش‌تر از تولید ملی
امینی در پایان ضمن دعوت مجدد از کشاورزان برای بیمه فعالیت خود، سیاست کنونی نظام بیمه کشاورزی کشور را پوشش حداکثری به منظور حمایت هرچه بیش‌تر از تولید ملی دانست و گفت: کشاورزان ارتباط مستمر خود را با شبکه نمایندگی‌های بیمه کشاورزی در سراسرکشور و شعب بانک کشاورزی حفظ کنند و از طرح‌های نوین و موثری که امکان آرامش فکری آنان را فراهم می‌کند و به تازگی در اختیار شبکه فروش قرار گرفته است، بهره گیرند. صندوق بیمه کشاورزی با همراهی با متولی بخش و بانک کشاورزی، هر دست یاریگر برای کشاورزی ایران را به گرمی می فشارد و اینک براساس تفاهم‌نامه‌هایی که اخیراً با صندوق کارآفرینی امید، سازمان مرکزی تعاون روستایی، سازمان امور عشایر و دیگران منعقد کرده است، به یاری پروردگار تحولی بزرگ در ارائه خدمات بیمه‌ای به جامعه پرارزش کشاورزان ایرانی رخ خواهد داد.
گزارش از مهدی احمدی لفورکی
انتهای پیام/