مهم‌ترین عوامل در رونق کشاورزی وجود منابع آبی و اقلیم مناسب است که در صورت آسیب‌دیدن هر کدام از این عوامل ادامه کار کشاورزی با سختی‌هایی روبه‌رو و در نهایت به از بین رفتن محصول ختم می‌شود. با توجه به کاهش میزان بارندگی، کمبود منابع آبی یکی از بزرگ‌ترین مشکلات پیش‌روی کشاورزان است؛ از این‌رو برای برون‌رفت از تهدیدات خشک‌سالی باید قدر منابع آبی در کشور را دانست و با استفاده از روش‌های نوین کشاورزی مانند کشت گلخانه‌ای، میزان بهره‌وری آب را به بیش‌ترین حد ممکن رساند. کشت گلخانه‌ای به‌عنوان دارویی مؤثر در افزایش محصول، صرفه‌جویی آب و حفاظت محصولات در برابر شرایط اقلیمی در کشور بسیار حائز اهمیت است. انتقال محصولات آب‌بر، همچون سبزیجات و صیفی‌جات به گلخانه‌ها راهکار مطمئنی برای مقابله با کم‌آبی است. در کشت گلخانه‌ای نیازمند شناخت و اطلاعات کافی در رابطه با گلخانه و گیاهان گلخانه‌ای، بهره‌گیری از کارشناسان و افراد با تجربه در امور گلخانه و شناخت بازار مصرف و نیاز بازار هستیم. از مزایای کشت گلخانه‌ای می‌توان به تولید محصولات دارای کیفیت مناسب با شاخص‌های صادراتی، صرفه‌جویی در مصرف آب در مقایسه با روش‌های سنتی و افزایش درآمد و ارزآوری در بخش کشاورزی اشاره کرد. کشت گلخانه‌ای دارای معایب و سختی‌هایی نیز هست که می‌توان به سرمایه‌گذاری اولیه بالای آن اشاره کرد. هرچند با مدیریت صحیح تولید در مدت سه تا پنج سال این هزینه باز می‌گردد؛ اما اندکی کاهش ناگهانی دمای گلخانه در زمستان سبب به‌وجود آمدن خسارات جبران‌ناپذیر می‌شود. تولید محصولات استراتژیک در داخل با توجه به شرایط اقلیمی ایران که با محدودیت منابع آبی روبه‌رو است از دغدغه مسئولان و مردم است؛ بنابراین توسعه کشت گلخانه‌ای، استفاده بهینه از خاک و آب، ایجاد اشتغال، افزایش تولید در واحد سطح و... را به‌همراه دارد. کشت گلخانه‌ای نیاز به سرمایه‌گذاری بالا، توجه و مراقبت زیاد دارد؛ اما در مجموع منافعی که در بلندمدت از این طریق حاصل می‌شود از هزینه‌های موجود بیش‌تر است. کشور هلند کشوری پیشرو در کشت گلخانه‌ای است، به‌طوری‌که درآمد این کشور از صادرات محصولات گلخانه‌ای بیش‌تر از درآمد ایران از فروش نفت است. محصولات گلخانه‌ای در برابر حوادث غیر‌مترقبه، مثل سرمازدگی، بارندگی، سیل و... مقاومت بیش‌تری دارند. با توسعه کشت گلخانه‌ای هم تولید افزایش می‌یابد هم اشتغال‌زایی ایجاد می‌شود و همچنین در مصرف آب می‌توان به بهره‌وری لازم رسید. در نهایت باید گفت با کشت گلخانه‌ای در راستای اقتصاد مقاومتی نیز حرکت می‌کنیم.
توسعه کشت گلخانه‌ای به اشتغال‌زایی کمک می‌کند
جلال محمود‌زاده، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی، در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز) در رابطه با اهمیت توسعه کشت گلخانه‌ای عنوان کرد: شرایط اقلیمی ایران با آب و هوایی خشک و نیمه‌خشک، کمبود آب، محدودیت منابع آبی، عدم پراکندگی مناسب بارندگی و برداشت بیش از اندازه استاندارد از منابع آبی در هر سال سبب شده تا سطح آب‌های زیرزمینی روند کاهشی داشته باشند. همچنین تعدادی از سد‌های موجود، سد‌های ممنوعه اعلام شده‌‌اند. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس ادامه داد: تولید محصولات استراتژیک در داخل کشور از دغدغه مسئولان و مردم است که لازمه آن استفاده بهینه از منابع آبی موجود در داخل کشور است؛ بنابراین باید با توسعه کشت گلخانه‌ای بهره‌وری آب را از 30 به 70 درصد رساند تا از هدررفت آن جلوگیری شود. وی با تأکید بر این‌که در کشت گلخانه‌ای می‌توان تولید در واحد سطح و بهره‌وری آب را افزایش داد، تصریح کرد: با برداشت کم از منابع آبی میزان مصرف آب در اراضی به‌شدت کاهش می‌یابد؛ بنابراین به هر میزان شهرک‌های گلخانه‌ای در سطح کشور گسترش یابد می‌توانیم به بهبود وضعیت منابع آبی در کشور نیز کمک کنیم. نماینده مردم مهاباد در مجلس عنوان کرد: توسعه گلخانه می‌تواند از نظر بحث اشتغال‌زایی مهم باشد، یعنی می‌توان با احداث شهرک‌های گلخانه‌ای و جذب فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی به‌عنوان کارشناس فنی هم اشتغال ایجاد کرد و محصولات استراتژیک و مورد نیاز کشور را نیز در داخل تولید کرد؛ ضمن این‌که تولید بالا می‌رود و در مصرف آب به بهره‌وری لازم می‌رسیم. محمود‌زاده با بیان این‌که توجه به تأثیر سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بر تولیدات داخل نیز اثر دارد، تأکید کرد: براساس سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌توان تولیدات داخل را تقویت کرد؛ بنابراین از این طریق حجم تولیدات افزایش می‌یابد و واردات محصولات کشاورزی نیز کم‌تر می‌شود. همچنین ارز کم‌تری از کشور خارج می‌شود. می‌توان با توسعه کشت گلخانه‌ای استفاده بهینه از خاک و آب، ایجاد اشتغال، افزایش تولید در واحد سطح و... را شاهد بود. وی اظهار داشت: براساس آمارهای موجود توسعه کشت گلخانه‌ای کشور بسیار ضعیف است و درصد کمی از اراضی کشور زیرپوشش این نوع کشت قرار دارند که نیاز کشور را تأمین نمی‌کند. وی با بیان این‌که لازم است بیش‌تر محصولات کشاورزی از طریق گلخانه‌ها تهیه شود، افزود: در همین راستا در بخش کشاورزی برنامه ششم توسعه قوانینی قرارداده شده تا دولت در راستای توسعه شهرک‌های گلخانه‌ای قدم بردارد و تسهیلات ارزان‌قیمتی را در اختیار بخش خصوصی قرار دهد تا این بخش بتواند با تسهیلات موجود شهرک‌های گلخانه‌ای احداث کند. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس تصریح کرد: محصولات برداشت شده از طریق گلخانه‌ها علاوه‌بر مصرف داخل برای صادرات هم مناسب است؛ برای مثال در گلخانه‌ها برای مصرف داخل و صادرات انواع گل تولید می‌شود. افزایش تولید و صادرات گل برای کشور ارزآوری دارد. نماینده مردم مهاباد در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: از مناطق پیشرو در توسعه کشت گلخانه‌ای می‌توان به کشورهای اروپایی و حتی کشورهایی که از میزان بالای بارندگی برخوردارند و مشکل کم‌آبی ندارند اشاره کرد. این کشورها در صنعت گلخانه بیش‌تر از ایران پیشرفت کرده‌اند؛ چراکه مدیریت کشت گلخانه‌ای راحت‌تر از مدیریت اراضی کشاورزی است. وی تأکید کرد: اثرگذاری حوادث غیر‌مترقبه بر روی محصولات گلخانه‌ای کم‌تر است. در میان کشورهای منطقه‌ای ترکیه نیز از لحاظ کشت گلخانه‌ای پیشرفت خوبی داشته است. محمود‌زاده با بیان این‌که درخصوص صادرات محصولات گلخانه‌ای مشکلاتی وجود دارد، گفت: سرمایه در گردش یکی از این مشکلات است؛ چراکه فعالان گلخانه‌ای سرمایه در گردش کافی ندارند، ضمن این‌که مشکلات برگشت ارز نیز برای صادرکنندگان مشکل‌ساز شده است. وی با تأکید بر این‌که دولت باید برای صادرات محصولات گلخانه‌ای، گلخانه‌داران را تشویق کند، گفت: اما در گمرکات کشور سردخانه‌های پیشرفته برای نگهداری محصولات گلخانه‌ای وجود ندارد. وی تصریح کرد: بازار مصرف در سطح بازارهای جهانی برای محصولات گلخانه‌ای ضعیف است، بسته‌بندی، درجه‌بندی و سورتینگ نیز از دیگر مشکلات پیش‌روی کشت گلخانه‌ای است، همین مشکلات باعث شده تا صادرات محدود شود.
برای ورود تولیدکنندگان به صنعت گلخانه‌ای رویکرد جدی نداریم
علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی و نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی، نیز در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز) با بیان این‌که کشت گلخانه‌ای در شرایط کنونی بسیار حایز اهمیت است، گفت: این در حالی است که به این امر چندان توجه نشده است. با توجه به راندمان کشت گلخانه‌ای و تأثیر مثبت آن بر روی مصرف آب و ایجاد اشتغال باید رویکردی جدی به‌سمت رشته‌های گلخانه‌ای داشت. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس گفت: با توجه به نوع محصول، می‌توان گفت کشت گلخانه‌ای 10 برابر بر افزایش تولید و 10 برابر بر کاهش مصرف آب تأثیر دارد. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی توضیح داد: کشت گلخانه‌ای از فعالیت‌های تکنیکی است و نیاز به سرمایه‌گذاری بالا، توجه و مراقبت بسیار دارد؛ اما در مجموع منافعی که در بلندمدت از طریق کشت گلخانه‌ای حاصل می‌شود از هزینه‌های موجود بسیار بیش‌تر است. اکبری پیشرفت و توسعه کشت گلخانه‌ای در ایران را نسبتاً خوب دانست و گفت: البته این میزان پیشرفت کافی نیست و با توجه به کمبود منابع آبی نیاز به کشت گلخانه‌ای بیش‌تر احساس می‌شود. در چند سال اخیر نگاه مثبت و جهت‌داری به کشت گلخانه‌ای شده است. وی افزود: در خصوص استراتژی افزایش تولید باید تمرکز روی کشت‌های گلخانه‌ای در اولویت قرار گیرد؛ درحال‌حاضر در گلخانه‌ها محصولات دارویی، سبزیجات، صیفی‌جات و انواع گل‌ها تولید می‌شود. عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی در مجلس گفت: هلند را باید به‌عنوان شاخص‌ترین کشور پیشرو در کشت گلخانه‌ای نام برد، درآمد این کشور درخصوص صادرات محصولات گلخانه‌ای بیش‌تر از درآمد نفتی ایران است. نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی افزود: برای ورود تولیدکنندگان به صنعت گلخانه‌ای هنوز رویکرد جدی و فراگیر انجام نشده است؛ در حال حاضر تنها کسانی که دانش کافی داشته‌اند یا از نظر مالی تأمین بوده‌اند به عرصه کشت گلخانه‌ای ورود پیدا کرده‌اند. اکبری با بیان این‌که اشتغال‌زایی در کشت گلخانه‌ای به‌مراتب بیش‌تر از کشت سنتی است، عنوان کرد: دولت از گلخانه‌داران حمایت لازم نمی‌کند؛ حتی تسهیلاتی که به گلخانه‌داران کمک می‌کند هم به آن‌ها داده نمی‌شود، لذا باید ردیفی در بودجه برای آن‌ها در نظر گرفته شود تا بتوانند تسهیلات یارانه‌ای دریافت کنند.
گزارش از فهیمه تماشایی
انتهای پیام/