طبق آمارهای ارائه شده از سوی سازمان هواشناسی، کرمان جزو سه استانی است که با متوسط بارش بلندمدت فاصله زیادی دارد، اما همچنان با برداشت بی‌رویه آب مواجه است. استان کرمان سال‌هاست با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند. سال گذشته اوج بی‌آبی در استان کرمان بود و میزان بارندگی ۷۰ درصد نسبت به سال قبل کاهش یافت و خسارت‌های جبران‌ناپذیری به کشاورزی استان کرمان و منابع طبیعی و محیط زیست وارد شد. اما در سال جاری سایه خشکسالی مطلق از کرمان برداشته شده و در ظاهر مردم نیز روزهای بارانی بیش‌تری دیده‌اند. هرچند که مدل بارش‌ها در استان تغییر کرده و از برف به باران تغییر شکل داده است، اما امسال حداقل در مقطعی کوتاه شاهد جاری شدن مجدد رودخانه‌ها، آبشارها و چشمه‌هایی بودیم که طی دو سال گذشته به کانون گرد و غبار تبدیل شده بودند.
کرمان همچنان با مشکل کمبود بارش مواجه است
همچنین نیاز سرمایی استان نیز مطابق با عدد و رقم‌هایی که از سوی اداره کل هواشناسی کرمان ارائه می‌شود، تأمین شده، اما سوال این است که وضعیت کنونی موجب شده کرمان از چالش جدی بی‌آبی رها شود؟ جواب قطعی این است که این استان هنوز جزو استان‌های کم‌بارش در کشور محسوب می‌شود. استقرار جنب حاره‌ای بر روی دریای عمان و تأثیر آن بر جنوب شرق کشور همچنان استان‌های سیستان و بلوچستان، هرمزگان، کرمان و فارس را آزار می‌دهد. هرچند پیش‌بینی‌ها از بروز بارش خبر می‌دهد، اما تأثیر این جبهه هوایی موجب می‌شود بارش‌ها در جغرافیای جنوبی این استان‌ها تأثیرگذار نباشد. در سال جاری استان کرمان، یزد و سیستان و بلوچستان کم‌ترین میزان بارش را در نمودارهای بارندگی بلندمدت داشته‌اند، اما بارش در این استان‌ها نسبت به سال قبل بهبود یافته که این آمار امیدوار‌کننده نیست.
بهمن ماه سال جاری طبق پیش‌بینی‌ها قرار بود اوج بارندگی‌ها در استان کرمان روی بدهد، اما بارش‌ها در این استان هرچند بیش‌تر از پاییزی بود که تقریباً هیچ بارندگی‌ای در استان روی نداد، اما نتوانست کمبود بارش‌ها در یک سال گذشته را جبران کند. با ورود به ماه اسفند نیز به نظر نمی‌رسد وضعیت کرمان بهتر از قبل شود و ادامه این روند استانی را که هیچ طرح عملی در حال اجرا برای آینده آبی ندارد، با مشکل مواجه کرده است. این در حالی است که برداشت‌های یک میلیارد مترمکعبی آب در هر سال در استان ادامه دارد و در حالی این منبع استراتژیک باقی مانده صرف کشاورزی می‌شود که تأمین آب در برخی از روستاها و شهرهای استان نیز دچار چالش شده است، تا حدی که صدای اعتراض وزیر نیرو در سفر چند روز قبل به استان کرمان نیز بلند شد.
برداشت آب از منابع زیرزمینی را مدیریت کنید
رضا اردکانیان اظهارداشت: استان کرمان با بی‌آبی مواجه است و تلاش می‌کنیم با تأمین منابع مالی مناسب مشکل شهرهایی را که با کم‌آبی در بخش شرب مواجه هستند، رفع کنیم، اما برداشت آب از سفره‌های آب زیرزمینی استان کرمان چشمگیر است و این وضعیت باید مدیریت شود. وی تصریح کرد: یکی از مشکلات موجود در استان کرمان وجود چاه‌های غیرمجاز برداشت آب است که در شهرستان‌های مختلف استان کرمان باید این مشکل به صورت جدی و ریشه‌ای رفع شود. وی خواستار یک برنامه‌ریزی و اجرای این برنامه توسط مسئولان استان برای جلوگیری از برداشت بیش از حد مجاز آب از منابع آب زیرزمینی شد. استان کرمان تابستان سال گذشته را در حالی پشت سرگذاشت که تا جیره‌بندی آب فقط یک گام فاصله داشت، به‌طوری‌که در سفر اخیر وزیر نیرو به کرمان کار آب‌رسانی اضطراری به برخی از شهرهای جنوبی استان مانند کهنوج، قلعه گنج و رودبار که از قضا از مراکز جمعیتی این منطقه محسوب می‌شوند، آغاز شد. مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان کرمان نیز درباره منابع آبی استان کرمان می‌گوید: با توجه به کاهش بارندگی‌ها و از دست دادن بسیاری از منابع آبی حالا برای تأمین آب شرب در استان با چالش‌هایی مواجه شده‌ایم که در شرایط موجود بهترین راه برای عبور از این چالش مدیریت مصرف و جلوگیری از برداشت‌های بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی است. محمد طاهری گفت: منابع آبی استان کرمان به‌ویژه در سال آبی گذشته کاهش چشمگیری را تجربه کرده‌اند و در سال جاری نیز بارندگی‌ها تاکنون قابل توجه نبوده است. وی ادامه داد: این یک حقیقت است که در استان کرمان و استان‌های دیگر که با کاهش آب مواجه شده‌اند، باید طرح‌های استفاده بهینه از آب‌های موجود در دستور کار قرار گیرد و اطلاعات لازم در دسترس مردم قرار گیرد تا بتوان وضعیت موجود را مدیریت کرد. وی افزود: هم‌اکنون بیش از ۵۶ درصد از مردم استان کرمان با چالش کم‌آبی مواجه هستند و باید سازگاری با این وضعیت به مردم آموزش داده شود.
شهرهای کرمان در معرض بی‌آبی
طاهری با انتقاد از هدررفت آب در بخش کشاورزی گفت: منابع آبی استان طی دهه‌های اخیر به خوبی مدیریت نشده است و برداشت‌های بی‌رویه از منابع موجود مشکلاتی را پیش روی مردم قرار داده. وی با اشاره به وضعیت نه چندان مناسب دشت‌های استان کرمان ادامه داد: در سال گذشته با کاهش ۷۰ درصدی بارندگی مواجه بودیم و در سال جاری نیز بارندگی‌ها مشکلات را رفع نکرده‌اند، به‌طوری‌که عملاً همچنان ۱۳ شهر بزرگ استان کرمان که ۶۱ درصد جمعیت استان را در خود جای داده‌اند، در معرض بی‌آبی قرار دارند. وی با اشاره به وجود هزاران چاه غیرمجاز آب در استان کرمان گفت: برداشت آب از این چاه‌ها ضابطه‌مند نیست و باید مدیریت لازم درباره استفاده از منابع محدود آب زیرزمینی انجام شود؛ در غیر این صورت دشت‌های استان کرمان در آینده نزدیک از وضعیت بدتری برخوردار می‌شوند، در حالی که بسیاری از این دشت‌ها در حال حاضر نیز وضعیت مطلوبی ندارند. خشکسالی همچنان در کرمان می‌تازد و مردم استان کرمان نه خبر خوشی از انتقال آب بهشت‌آباد شنیده‌اند و نه به انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان و نه سد صفار رود دل خوش دارند. در این وضعیت مسئولان استان کرمان باید اعلام کنند که به جز صرفه‌جویی در مصرف آب برنامه دیگری برای مقابله با خشکسالی در استان کرمان دارند یا نه.
گزارش از نرگس آذر پیوند
انتهای پیام/