ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت، با بیان اینکه حتی در کشورهای اروپایی که سختگیرانه ترین کدکس ها را دارند هم آفلاتوکسین در لبنیات وجود دارد، به مهر گفت: باید توجه داشت میانگین این سم حدود ۵۰ تا ۶۰ نانوگرم در لیتر در تمام شیرهای کشور است. اگر مقیاس، کدکس اروپا باشد، خود عدد تقریباً بالا است، چون عدد کدکس اروپا ۵۰ نانوگرم در لیتر است. اگر کدکس ایران ملاک باشد، حدود ۱۰۰ است که قابل قبول و اگر کدکس آمریکا باشد که میزان آن ۵۰۰ نانوگرم است، با این معیار، تقریباً تمام نمونهها قابل قبول هستند.
وی افزود: بررسی ۵۰ مطالعه در ایران در چند سال اخیر نشان میدهد در طی ۱۰ سال گذشته میزان این سم در شیر رو به کاهش است. اگرچه هنوز با میزانی که با محصولات کشورهای اروپایی است، قابل مقایسه نیست و حداقل ۳۰ تا ۴۰ نانو گرم در لیتر بیشتر است.
حریرچی با بیان اینکه با توجه به ارزیابی خطر باید به قضاوت این موضوع نشست، گفت: همین امروز هم میزان مصرف شیر در جامعه ما پایین است و مصرف شیر در مقایسه با کشورهای اروپایی شاید یک چهارم باشد. به مردم توصیه میکنیم که شیر را از سبد غذایی خود حذف نکنند و نکته دیگر اینکه خطر جدی این ماده با دز ۵/۳ میلیگرم به ازای وزن مصرف کننده دیده شده که بسیار بعید است به این میزان از دز در بدن فرد برسد.
وی تصریح کرد: سرطان کبد اولیه در ایران عمدتاً ناشی از سیروز هپاتیت مزمن و سرطان ناشی از آفلاتوکسین نادر است. حتی ابتلا به سرطان اولیه کبد هم در ایران در سالهای اخیر رو به کاهش است.
آمار اداره کل غذا کمتر از ۳/۵ درصد آلودگی را نشان میدهد
رئیس سازمان غذا و دارو نیز با عنوان این مطلب که مردم بدون نگرانی شیر و لبنیات مصرف کنند، نسبت به هجمه علیه صنعت مواد لبنی کشور انتقاد کرد.
محمدرضا شانهساز در واکنش به اخباری که در ارتباط با آلودهبودن شیرهای پاستوریزه و مواد لبنی مطرح شده است، به مهر گفت: مردم به این تبلیغات سوء توجه نداشته باشند و مصرف شیر را متوقف نکنند.
وی با عنوان این مطلب که اطلاعات ارائه شده در مورد میزان آفلاتوکسین لبنیات قطعاً غلط است، افزود: آمار اداره کل غذا کمتر از ۵/۳ درصد آلودگی را نشان میدهد، در حالی که بسیاری از کشورهای همسایه و کشورهای دیگر میزان آلودگی بسیار بالاتر است.
شانهساز ادامه داد: بدون شک در صنعت غذا و کارخانجات لبنی با حضور مسئولان فنی، آزمایشگاههای مجهز و نظارت مستمر سازمان غذا و دارو نگرانی به مراتب کمتر از مراکز سنتی است که لبنیات در آنها عرضه میشود.
وی افزود: به نظر میرسد بعد از قضیه کیکها و دستکاریهایی که صورت گرفته بود، الان صنعت لبنیات ما مورد هجمه قرار گرفته است.
تولید لبنیات تحت سختگیرانهترین استانداردها
معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی نیز به مرکز روابط عمومی این سازمان گفت: ۴۰۰ کارخانه شیر پاستوریزه در کشور فعال هستند و در این مراکز تولید در چارچوب ضوابط بهداشتی دامپزشکی و کنترلهای تخصصی بهداشتی انجام میشود.
علیصفر ماکنعلی، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی، درباره مباحث مطرح شده در برنامه زنده تلویزیونی مبنی بر وجود سم در شیرهای پاستوریزه، گفت: بر اساس برنامههای توسعهای انجام گرفته در کشور، در حال حاضر ۴۰۰ کارخانه شیر پاستوریزه در کشور فعال هستند و در حوزه تولید شیر خام در رتبه یازدهم دنیا هستیم. در حوزه تأمین ماده اولیه کارخانجات لبنی یکهزار و ۶۰۰ مرکز جمعآوری شیر خام و صنایع وابسته در حال فعالیت هستند. در این مراکز، تولید و فرآوری در چارچوب ضوابط بهداشتی دامپزشکی و کنترلهای تخصصی بهداشتی اعم از نمونهبرداری و آزمایشات لازم صورت میپذیرد و حمل و نقل شیر و فرآوردههای آن با مدرنترین روشهای بهداشتی صورت میپذیرد و حتی تردد وسائط نقلیه شیر و فرآوردههای لبنی رصد و پایش میشود.
معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور ادامه داد: برنامههای بهداشتی سلامت شیر و فرآوردههای لبنی در تمامی سطوح از جمله مدیریت بهداشت گاوداریها، مدیریت بهداشت در مراکز جمعآوری شیر و مدیریت بهداشت در کارخانجات شیر و لبنیات مطابق با استانداردهای ملی و کدکس آلیمانتاریوس (استاندارد بین المللی) صورت میپذیرد. تمامی این مراحل نیز تحت نظارت سازمان دامپزشکی کشور و وزارت بهداشت است.
ماکنعلی اضافه کرد: در سطح گاوداریها سه نوع مدیریت وجود دارد؛ یکی از مدیریتهای بسیار مهم در هر گاوداری مدیریت بهداشت و تغذیه است که در اینجا سختگیرانهترین استانداردها برای کنترل میزان آفلاتوکسین صورت میپذیرد. استاندرد میزان آفلاتوکسین در ذرت دامی در کشور ما برابر با پنج در میلیارد است. این در حالی است که استاندارد اتحادیه اروپا برای آفلاتوکسین چهار برابر (۲۰ ppb ) استاندارد ملی ایران است.
طی روزهای آتی نادرست بودن این ادعا را اثبات میکنیم
مدیر نظارت بر مواد غذایی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز در گفتوگو با ایرنا اظهار کرد: بعد از پخش این مصاحبه و انتشار آن در فضای مجازی با رئیس انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی ایران تماس گرفتم و جویای اطلاعات عنوان شده شدم. پاسخ این بود که این آمارها با هماهنگی انجمن اعلام نشده است.
حسن مکرمی رستمی افزود: انجمن علمی بهداشت و ایمنی غذایی ایران باید پاسخگوی این شائبه پیش آمده در جامعه باشد. از این انجمن خواستیم که اگر اعداد و ارقامی دارند، در اختیار ما قرار دهند تا بررسی کنیم. ما نیز در دانشگاه علوم پزشکی مازندران پیگیر هستیم تا با استنادات علمی طی روزهای آتی نادرست بودن این ادعا را اثبات کنیم.
وی با تأکید بر اینکه این میزان از آلودگی به آفلاتوکسین در شیرهای پاستوریزه تحت هیچ شرایطی امکان ندارد، گفت: حتی اگر هر روز هم غذای دام نان کپک زده باشد، به این میزان از آلودگی در شیر نمیرسیم.
شیرها آلوده نیستند
این مسئول با اشاره به پایش دائمی و آزمایش و نمونهگیری دائمی از شیرهای تولیدی صنایع لبنی استان مازندران گفت: در شش ماه نخست امسال شش مورد گزارش از آلودگی شیر به ما رسید که پس از بررسی و آزمایش مشخص شد هیچ یک از موارد آلوده نبوده. بیان چنین مسائلی آن هم در مورد شیر به پژوهشهای علمی و مستندات دقیق نیاز دارد و نمیتوان به همین سادگی در رسانه ملی در مورد آن به این شکل اظهارنظر کرد.
آمارهای اعلام شده به لحاظ فنی مردود است
سید رضا حجازیان، کارشناس اداره کل استاندارد مازندران، نیز در گفتوگو با ایرنا، آمارهای اعلام شده در مورد سلامت شیر در مازندران و حتی سایر استانها را درست ندانست و گفت: قطعاً این آمار به لحاظ فنی مردود است.
وی گفت: قرار است پس از گردآوری آمارهای دقیق در مورد وجود آفلاتوکسین در شیرهای تولیدی مازندران پاسخ اداره کل استاندارد و موضعگیری این نهاد اعلام شود. با توجه به این که عنوان شده این آلودگی در شیرهای پاستوریزه وجود دارد، انگشت اتهام به سوی کارخانهها و صنایع لبنی نشانه رفته و کیفیت تولیدات این واحدها چه در مازندران و چه در سراسر ایران زیر سوال رفته است.
تضمین کیفیت شیر پاستوریزه
رئیس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران نیز مانند نمایندگان استاندارد، دانشگاه علوم پزشکی و وزارت بهداشت این اظهارنظر را غیرکارشناسی و نادرست دانست و ایرنا گفت: در این که مقداری ذرت تراریخته وارد ایران شده، بحثی نیست، اما این که این کارشناس چطور شناسایی کرد این ذرتها در چه نقاطی از کشور توزیع شده و به مصرف دام رسیده، برای ما هم سوال است.
محمد رزاقی افزود: تردیدی نداریم که در این اظهارنظر و اطلاعات مطرح شده اشکالاتی وجود دارد؛ به ویژه این که گفته شده بیشتر آلودگی به این سم در شیرهای صنایع لبنی مازندران وجود دارد که از اساس کذب است.
وی با تأکید بر اینکه شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران به هیچ عنوان آلوده نیست، اظهار کرد: این اطمینان خاطر را میدهم که شیر تولید شده در صنایع لبنی مازندران یکی از ایمنترین شیرهایی است که در کشور تولید میشود. بیشتر شیرهای دریافتی کارخانجات لبنی مازندران شیر صنعتی است و از شیرهای سنتی هم شیر با کیفیت بالا دریافت میشود.
رئیس انجمن مهندسی کیفیت صنعت غذای مازندران خاطرنشان کرد: کارخانهدار به هیچ عنوان نمیتواند مواد اولیه نامرغوب بگیرد، چون محصول تولیدیاش نامرغوب میشود. اگر شیر نامرغوب باشد، قطعاً ارجاع داده میشود و معمولاً هم در کارگاههای لبنیات سنتی مورد استفاده قرار میگیرد. در مازندران کارگاههای تولید لبنیات، شیرهای سنتی را که کارخانهها خریداری نمیکنند، با قیمت ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان بیشتر میخرند و عرضه میکنند، اما کارخانهها شیر نامرغوب را وارد کارخانه نمیکنند.