در 40 سال گذشته، نظام سلطه با بهکارگیری روشهای مختلف در صدد بوده تا نظام اسلامی را با چالشهای گوناکون مواجه کند؛ در حال حاضر تحریمها بهشکل ملموسی بر زندگی روزمره مردم تأثیر گذاشته و افزایش روزافزون قیمتها موجب سردرگمی آنها شده است. دولت تلاش میکند با سیاستهای کنترلی از افزایش قیمت کالاهای اساسی جلوگیری کند؛ اما قیمتها در بسیاری از بخشها بهویژه مسکن، خودرو و کالاهای وارداتی افزایش چشمگیری داشته است. میتوانستیم از تحریمها فرصت بسازیم، نه تهدید، اما از آنجا که بیشتر مواد اولیه کالاهای داخلی وارداتی است، اکنون این تحریمها بر اقتصاد کشور تأثیر گذاشته است. در همین راستا با برخی از مسئولان درباره اثر تحریمها بر تولید داخل گفتوگویی داشتیم تا راهکار آنها برای رفع این مشکلات را بشنویم.
میتوان تحریم را از تهدید به فرصت تبدیل کرد
محسن کوهکن ریزی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس و نماینده مردم لنجان اصفهان در مجلس شورای اسلامی، دراینباره گفت: میتوان تحریم را از تهدید به فرصت تبدیل کرد. سالهاست که مواد و قطعات اولیه مورد نیاز بسیاری از صنایع از کشورهای دیگر وارد میشود؛ زیرا صرفه اقتصادی واردات این مواد، از ساخت آن در داخل بیشتر است.
وی افزود: تا زمانیکه مواد اولیه و قطعات با قیمتی پایینتر از قیمت تولید آن در داخل، وارد شود، قطعاً برای تولید آن محصول در داخل تلاشی نخواهد شد.
کوهکن ریزی با اشاره به اینکه با مدیریت جهادی میتوان بر تحریمها غلبه کرد، گفت: جلوگیری از هدردادن ارز برای موارد غیرضروری از جمله مواردی است که حاکمیت باید به آن توجه بیشتری داشته باشد؛ از سوی دیگر دولت باید با از بینبردن بوروکراسی اداری، خودتحریمی و دیگر موانع، حمایت بیشتری از تولیدکنندگان داخلی داشته باشد تا تولیدکننده صرفاً محصول تولید کند.
ضرورت تشکیل شورایی متشکل از متخصصان برای کاهش مشکلات تحریم
حمید گرمابی، عضو کمیسیون صنایع و معادن و نماینده مردم نیشابور در مجلس شورای اسلامی، نیز تشکیل شورایی برای همفکری و ارائه راهکار را از اقدامات مجلس عنوان کرد و افزود: برای ایجاد هماهنگی بین بخش خصوصی و دولتی شورایی متشکل از متخصصان، واردکنندگان، صادرکنندگان و تجار تشکیل شده است تا با برگزاری جلسات در اتاق فکر بتوان تمهیدات لازم را بهکار بست و خوشبختانه تعامل مثبتی بین اعضای این شورا بهوجود آمده و مطمئناً چنانچه برنامهها اصولی پیش رود، تا حد قابلقبولی میتوان مشکلات تولید و تولیدکنندگان را کنترل کرد.
با طرح برنامهای دقیق میتوان تحریمها را پشت سر گذاشت
رمضانعلی سبحانیفر، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، نیز با مهمخواندن بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی در تولید نیازهای داخلی و نیز کاهش وابستگی به کشورهای بیگانه، اظهار داشت: در شرایط کنونی کشور و با توجه به تشدید تحریمها، ارزآوری بدون توجه به فروش نفت بسیار مهم است. با توجه به نقش صنایع تبدیلی در ایجاد ارزش افزوده، دولت باید با تخصیص بودجه برای توسعه صنایع فرآوری و همچنین افزایش سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، از این صنایع حمایت کند. در کمیسیون صنایع و معادن نیز مرتباً جلساتی برای بررسی مشکلات و ارائه راهکار برگزار میشود.
وی افزود: با مدیریت صحیح و طرح برنامهای دقیق میتوان تحریمها را پشت سر گذاشت.
سبحانی فر تغییرات پیدرپی در بخشنامههای اخیر را منطقی دانست و گفت: در شرایط اقتصادی کنونی، دولت و ستاد تنظیم بازار، برای حفظ حقوق مصرفکننده، تصمیم به تغییر در بخشنامهها میگیرند؛ برای مثال در مواقعی که میزان عرضه از تقاضا بیشتر است، مجوز صادرات آن محصول را صادر میکنند و برعکس، درصورتیکه میزان تقاضا بیشتر باشد، صادرات آن محصول ممنوع میشود.
بهدنبال راههایی برای دورزدن تحریمها باشیم
داریوش اسماعیلی، نایبرئیس اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، با بیان این ضربالمثل که جلوی ضرر را از هر کجا که بگیری منفعت است، گفت: تاکنون بهجای اینکه تلاش کنیم تا در تأمین مواد و قطعات اولیه موردنیاز کشور خودکفا شویم، متکی بودهایم و این موضوع باعث شد کشور ما را تحریم کنند؛ این در حالی است که اگر بینیاز بودیم، تحریمها بر ما اثرگذار نبود. وابستهبودن در بسیاری از محصولات به وضعیتی گفته میشود که در آن امکان و پتانسیل تولید محصولی در داخل کشور وجود داشته باشد، اما آن محصول تولید نشود؛ گفتنی است منظور از خوداتکاتی تولید همه مواد و قطعات در داخل نیست؛ اما با باورداشتن به استعدادهای موجود در کشور، میتوانیم تا حد زیادی در محصولاتی که امکان تولید آن در داخل وجود دارد خوداتکا شویم تا علاوهبر تأمین نیاز داخل، آن را صادر هم بکنیم.
اسماعیلی تاکید کرد: در صورت داشتن استراتژی قوی، بسیاری از مسائل و مشکلات حلشدنی است که باید برای طرح استراتژی قوی و به ثمررسیدن آن تمهیدات لازم اندیشیده شود؛ البته این استراتژی بلندمدت برای مقابله با تحریمهاست و باید در نظر داشت که در حال حاضر برخی کارخانهها با کمبود یا نبود مواد اولیه روبهرو هستند و همچنین با توجه به مشکلات مربوط به تبادلات مالی باید بهدنبال راههایی برای دورزدن تحریمها باشیم؛ برای مثال، امضای قراردادهای دوجانبه با کشورهایی که میتوانند مواد اولیه موردنیاز صنایع داخل را تأمین کنند تا در ازای دادن نفت به آن کشورها بتوان مواد اولیه موردنیاز را وارد کرد.
با ازبینبردن خودتحریمی بر تحریمهای خارجی غلبه کنیم
عباس آرگون، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران، با بیان اینکه تحریم مسأله تازهای نیست، گفت: هرچند ممکن است شکل تحریمها نسبت به گذشته تغییر کرده باشد، اما باید گفت که تحریم مسأله تازهای نیست و بهنظر میرسد تیم جدید دولت آمریکا در نظر دارد بهصورت جدی تحریمهای بیشتری را بر ایران اعمال کند. اگرچه هزینههای تحریم انکارشدنی نیست و وجود تحریمها بر افزایش هزینه بالاسری فضای کسبوکار، تبادلات مالی، تبادلات تجاری، تبادلات کالا، واردات و صادرات تأثیر گذاشته است، اما میتوان با تبدیل تهدیدها به فرصت، تا حد قابلتوجهی وضعیت موجود را کنترل کرد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر تبادلات مالی با کشورهای دیگر دشوار است، گفت: با وجود این، افزایش تبادلات کالا با کالا و انجام پروژههای خارجی از راهکارهای برونرفت از تحریمهای کنونی و ارزآوری است و برای تحقق آن لازم است بخشی از سرمایههای دولت در اختیار بخش خصوصی قرار گیرد.
آرگون گفت: علاوهبر تحریمهای خارجی وجود تحریمهای داخلی و ممنوعیت صادرات برخی کالاها از دیگر معضلاتی است که موجب افزایش فشار بر فعالان فضای کسبوکار شده است و باید با برنامهریزی دقیق و اصلاح زیرساختها وضعیت موجود را بهبود بخشید. متأسفانه با اتخاذ تصمیمات بدون برنامه و بدون هماهنگی با بخش خصوصی و ممنوعیت صادرات یکسری محصولات، لطمه بزرگی به تولید داخل وارد و سبب از دستدادن بازارهای صادراتی شده که برای بهدستآوردن آن سالهاست افراد زیادی زحمت کشیدهاند.
وی افزود: وجود تحریمهای خارجی و مشکلات داخلی ادامه مسیر را برای تولیدکنندگان سخت کرده است و برای بهبود وضعیت در ابتدا باید تحریمها به صفر برسد تا بتوانیم بیشازپیش بر تحریمهای خارجی غلبه کنیم و فرصتی برای توسعه کسبوکارها بهوجود آوریم. بهگفته این مقام مسئول، در این شرایط دولت باید با تکنرخیکردن ارز در بازار عرضه و تقاضا، بازار ارز را مدیریت کند.
آرگون با تأکید بر اینکه دولت باید برای مدیریت بازار ارز بهسمت تکنرخیشدن آن گام بردارد، گفت: تکنرخیشدن ارز راهکار بهبود فضای کسبوکار است و به صادرات نیز رونق میبخشد.
وی با اشاره به اینکه بهدلیل بالابودن قیمت تمامشده محصولات تولید داخل، توان رقابت با دیگر کشورها را نداریم، تصریح کرد: بالابودن بهره بانکی یکی از دلایل افزایش قیمت تمامشده است و برای کاهش آن لازم است در سود تسهیلات بانکی بازنگری شود.
آرگون درباره طرح پیمانسپاری ارزی گفت: سالهاست که از اجرای این طرح پاسخ مثبتی دریافت نشده است. این مسأله که صادرکنندگان ارز حاصل از صادرات را به کشور بازنمیگردانند، قضاوتی نادرست است؛ زیرا صادرکنندگان واقعی برای تداوم فعالیت نیازمند بازگشت ارز و خرید مجدد کالا برای توسعه صادرات هستند.
وی تأکید کرد: تنها 20 درصد از مجموع صادرات توسط بخش خصوصی و بقیه توسط بخش دولتی و شبهدولتی انجام میشود. برای تداوم صادرات باید تدابیری اندیشید تا شبکه مویرگی صادرات تخریب نشود و این امر کماکان ادامه یابد.
آرگون با ابراز نگرانی از مسائل پیشآمده و آسیبهایی که به روند کسبوکار وارد شده، اظهار داشت: با ادامه این روند چشمانداز امیدوارکنندهای نداریم. نوسان قیمت دلار از ابتدای سال تاکنون نگرانی ما را نیز دوچندان کرده و در این وضعیت لازم است تیم اقتصادی جدیدی با تفکر نو بر سر کار آید تا با تصمیمات شجاعانه و همراهی مردم و با بهرهگیری از ظرفیتهای بالقوه و موجود بتواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد.
غلبه بر تحریمها با بهکارگیری ظرفیتهای صادراتی
احمد کیمیایی اسدی، عضو هیئت نمایندگان اتاق تهران، نیز در گفتوگو با «روسنا» با بیان اینکه با شروع موج دوم تحریمها از 13 آبان، تولیدکنندگان فشار اقتصادی بیشتری را متحمل شدهاند، عنوان کرد: در حال حاضر بسیاری از کارخانهها در تأمین مواد اولیه با مشکلات متعدد و با کمبود قطعات روبهرو هستند؛ در این راستا راهکار کوتاهمدت دولت تأمین مواد اولیه موردنیاز شرکتها بود که هماکنون تنها اولویت دولت تأمین کالای اساسی و دارو است و دیگر تأمین نیاز فعالان بخش خصوصی به مواد اولیه از ارز وارداتی حاصل از فروش مواد نفتی مغفول مانده است.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه در حال حاضر ایجاد توافق با کشورهای اروپایی در هالهای از ابهام است، برقراری ارتباط با شرکای قدیمی، از جمله روسیه و چین، یکی از راهکارهای حل مشکلات این بخش است تا بتوانیم مواد اولیه را از این 2 کشور تأمین کنیم و برای تأمین مواد دیگر نیز میتوان با کشورهایی از جمله ترکیه، ایتالیا و کره جنوبی که از تحریمهای آمریکا معاف شدهاند، ارتباط دوجانبه برقرار کرد تا از طریق فروش نفت به این کشورها بتوان سایر مواد اولیه موردنیاز کشور را تأمین کرد.
کیمیایی اسدی افزود: بخش خصوصی در این تحریمها مظلوم واقع شده؛ زیرا علاوهبر تحریمهای خارجی باید فشار حاصل از خودتحریمی را نیز تحمل کند. در حال حاضر بیشترین نقد تولیدکنندگان و صادرکنندگان به طرح پیمانسپاری ارزی معطوف شده است.
وی با اشاره نقش مثبت صادرات در افزایش رشد اقتصادی، گفت: متأسفانه در شرایط کنونی، برخلاف اینکه شرایط برای توسعه صادرات هموارتر شود، با تصویب قوانین دستوپاگیر و ممنوعیت صادرات برخی اقلام، ادامه راه برای صادرکنندگان سختتر هم شده است.
اسدی با اشاره به اینکه اگر وضعیت کشور در زمینه صادرات با کشورهای متعدد مطلوب بود، امکان تحریمکردن وجود نداشت، گفت: برای مثال با وجود اینکه آمریکا بهدنبال تحریم کشور ترکیه بود، اما چون اقتصاد و صادرات این کشور با دیگر کشورها در هم تنیده بود، نهتنها تصمیم آمریکا عملی نشد، بلکه ارتباط مثبتی بین این 2 کشور ایجاد شد؛ این در حالی است که بهدلیل محدودبودن کشورهای هدف صادراتی و صرفاً صادرات نفت، فضا برای تحریمکردن کشور ما فراهم است.
وی عنوان کرد: برای غلبه بر تحریمها باید ظرفیتهای صادراتی کشور را بهکار بست؛ زیرا در صورت زمینگیر شدن صادرات، علاوهبر تبعات اقتصادی و تعطیلی واحدهای تولیدی، بهجای ارزآوری بیشتر، بهسمت بیکاری بیش تر پیش خواهیم رفت.
انتهای پیام/