به گزارش روستانیوز، شهاب هاشم‌بیک محلاتی در گفت‌وگو با «روستانیوز» اظهار داشت: عملیات ارزیابی خسارت در زیربخش محصولات زراعی بر اساس نوع عوامل خطر تحت پوشش که عمومی یا انفرادی است، صورت می‌پذیرد. درعوامل خطر عمومی مثل سرما و یخبندان زمستانه، خشک‌سالی، گرما و باد گرم که به‌صورت گسترده در یک منطقه رخ می‌دهد و عده زیادی از کشاورزان را در یک منطقه همگن، شهرستان و یا استان درگیر می‌کند، عملیات ارزیابی خسارت ناشی از آن‌ها بر اساس مقایسه میانگین تولید محصول در سال وقوع خسارت با میانگین پنج سال گذشته و بر اساس دستورالعمل‌ها، شیوه‌نامه‌ها، شاخص‌ها و خصوصیات از قبل تعیین‌شده در مناطق همگن صورت می‌گیرد و خسارت محاسبه شده به بیمه‌گذاران پرداخت می‌شود. در عوامل خطر انفرادی مثل طوفان، باران‌های سیل‌آسا، تگرگ و... با دستورالعملی که برای این عوامل وجود دارد، میزان خسارت محصول بررسی و بر اساس آن به‌صورت انفرادی خسارت به کشاورزان پرداخت می‌شود.
وی در پاسخ به این‌که ارزیابی خسارت در زیربخش زراعت چگونه انجام می‌گیرد، گفت: در سال زراعی 1399-1400خشک‌سالی وسیعی در کشور داشتیم که علاوه بر اراضی زراعی، باغ‌ها و منابع طبیعی را نیز تحت تأثیر قرارداد و باعث افت تولید محصول شد. در این سال با استفاده از فناوری سنجش از راه دور و ماهواره خسارت دیمزارها را در 12استان به‌صورت انفرادی بررسی کردیم که درصد بالایی از غرامت‌های محاسبه‌شده پرداخت‌شده و مابقی هم بعد از تخصیص بودجه از جانب دولت پرداخت خواهد شد.
هاشم‌بیک محلاتی در مورد ارزیابی خسارت در زیربخش باغ‌ها و منابع طبیعی تصریح کرد: در بخش باغ‌ها نیز عوامل خطر انفرادی و گروهی داریم که ارزیابی خسارت در این زیربخش طبق شیوه‌نامه‌ها و دستورالعمل‌ها توسط ارزیاب‌ها انجام می‌شود. درنهایت اگر خسارت واردشده 100درصد و شدید باشد، خسارت کامل در همان زمان قابل پرداخت است، اما اگر این خسارت کم‌تر از 100درصد باشد و باغ دارای محصول باشد، طبق دستورالعمل 20روز قبل از برداشت محصول کیل‌گیری و در سامانه جامع فرم‌های مربوطه بارگذاری می‌شود و با عملکرد مورد انتظار باغ که در بیمه‌نامه ثبت شده است، مقایسه و بر مبنای آن غرامت پرداخت می‌شود.
وی در پاسخ به‌این‌که ارزیابی خسارت در زیربخش دام، طیور و آبزیان چگونه انجام می‌گیرد، اظهار داشت: بخش دام شامل دام سنگین، شیری و پرواری و دام سبک و بخش طیور شامل تخم‌گذار تجارتی، مادر گوشتی، مادر تخم‌گذار و نیمچه گوشتی و سایر ماکیان است که ارزیابی خسارت هر کدام دستورالعمل‌های خاص خود را دارد و با همکاری سازمان‌های متولی مثل سازمان دامپزشکی، شیلات و معاونت امور تولیدات دامی متناسب با مفاد قرارداد بیمه‌نامه‌ای که کشاورز گرفته، خسارت‌های ناشی از بیماری‌های تحت پوشش به کشاورزان پرداخت می‌شود.
معاون اداره کل پایش و ارزیابی خسارت صندوق بیمه کشاورزی در مورد علت نارضایتی کشاورزان از میزان پرداخت غرامت‌ها هم تصریح کرد: در مورد نارضایتی کشاورزان از میزان پرداخت خسارت باید به دو نکته اشاره کرد؛ اول این‌که بر اساس قانون، بیمه‌نامه قراردادی برای جبران تنها بخشی از خسارت‌ها است و بیمه‌ها نمی‌توانند تمام خسارت وارده را جبران کنند. مورد دوم این‌که چون ما بیمه‌نامه‌های متفاوتی با حداکثر تعهد بیمه‌گر داریم، بسته به این‌که کشاورز کدام بیمه‌نامه را با چه قیمتی انتخاب می‌کند، غرامت پرداخت می‌شود و اگر بیمه‌نامه بر اساس درصد بالاتری از ارزش تولید باشد، میزان غرامت دریافتی کشاورزان بیش‌تر خواهد شد.
استفاده از فناوری‌های روز برای بررسی خسارت در زیربخش‌های مختلف
هاشم‌بیک محلاتی با اشاره به استفاده از فناوری‌های روز در بررسی خسارت در زیربخش‌های مختلف گفت: برای ارزیابی خسارت محصولات زراعی در سال زراعی گذشته از فناوری سنجش از راه دور جهت بررسی خسارت در دیمزارها استفاده کردیم و در نظر داریم در سال زراعی جاری علاوه بر دیمزارها در مزارع آبی نیز از این فناوری استفاده کنیم. همچنین امکان بهره‌گیری از سایر فناوری‌ها نظیر پهپادها را نیز در زیربخش محصولات زراعی و باغی در دست مطالعه داریم.
وی در پاسخ به این‌که میزان مخاطرات و خسارت‌ها در سال زراعی 1399-1400 چقدر بوده است، اظهار داشت: سال 1399-1400 سال پرمخاطره‌ای برای بخش کشاورزی در سطح کشور بود و خشک‌سالی بی‌سابقه 90درصد استان‌های ما را درگیر کرد. همچنین در سال گذشته در برخی از استان‌ها افزایش غیر متعارف دما در بهمن ماه و افت ناگهانی آن در نیمه دوم اسفند و همچنین بروز سرمای بهاری در فروردین ماه 1400خسارت شدیدی به برخی از محصولات باغی و سردرختی وارد کرد و بعضاً در برخی از محصولات مثل گردو خسارت 100درصدی داشتیم.
هاشم‌بیک محلاتی در مورد میزان غرامت‌های پرداختی در سال زراعی 1399-1400 گفت: در حال حاضر بالغ‌بر 29هزار و 795میلیارد ریال غرامت مربوط به سال 1399-1400تأیید شده که تاکنون بالغ‌بر 24هزار و 298میلیارد ریال این غرامت به کشاورزان پرداخت و یا تهاتر شده است. همچنین مبلغی حدود پنج‌هزار و 497میلیارد ریال باقی‌مانده که با پیگیری‌های صندوق بیمه کشاورزی، کمیسیون کشاورزی مجلس و دستگاه‌های مختلف این مبلغ باید هرچه زودتر از طرف دولت تخصیص یابد و به کشاورزان پرداخت شود.
بازنگری در آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌ها برای ارزیابی بهتر خسارت‌ها
معاون اداره کل پایش و ارزیابی خسارت صندوق بیمه کشاورزی در پاسخ به این‌که مهم‌ترین دستاورد صندوق بیمه کشاورزی در حوزه فعالیت شما در سال زراعی 1399-1400 چه بوده است، تصریح کرد: در سال جاری بازنگری‌هایی در آیین‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌ها برای روند هرچه بهتر ارزیابی خسارت و پایش صورت گرفته و به استان‌ها ابلاغ کردیم؛ به‌عنوان‌مثال در بخش زراعت در جهت برآورد عملکرد تولید در واحد سطح و ارزیابی خسارت انفرادی دیمزارها از فناوری سنجش از راه دور در 12استان استفاده شد که با استفاده از این تکنولوژی مجموعاً 181هزار قطعه بیمه‌شده را در سطحی حدود 562هزار و 864هکتار گندم دیم در 12استان بررسی و درصد و میزان غرامت‌ها را مشخص کردیم. همچنین طی این سال طرح استانداردسازی پتانسیل و ارزیابی خسارت زراعت سویا با همکاری موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نهایی و به استان‌ها ابلاغ شد و به مرحله اجرا درآمد. همچنین در سال گذشته ماشک علوفه‌ای جزو محصولات جدید تحت پوشش ما قرار گرفت و با توجه به این‌که این گیاه به‌صورت دیم کشت می‌شود، با موسسه تحقیقات دیم کشور در ارتباط با نحوه تأثیر سرما و یخبندان، باران‌های سیل‌آسا و خشک‌سالی بر این گیاه مکاتباتی کردیم و توانستیم نظر آن‌ها را درباره نحوه تأثیر و میزان خسارت این سه عامل خطر روی ماشک علوفه‌ای اخذ کنیم.
وی افزود: در زیربخش باغات و منابع طبیعی نیز شیوه‌نامه پایش فنولوژی نخیلات را برای استان‌های خرماخیز تدوین و ارسال کردیم. همچنین در بخش بیمه تنه درختان که زیربخش باغات محسوب می‌شود، با اصلاح ضریب پارامتریک تنه درختان، روند بررسی ارزیابی خسارت بهبود یافت. افزون بر این، امسال برای اولین بار ثبت کیل‌های باغات در سامانه جامع به منظور تهیه بانک اطلاعاتی و امکان استفاده آن در طرح‌های نوین بیمه کشاورزی و افزایش دقت در ارزیابی محصولات باغی صورت پذیرفت.
هاشم‌بیک محلاتی اظهار داشت: از آن جایی که پسته از محصولات مهم باغی کشور است، بازبینی و اصلاح دستورالعمل ارزیابی خسارت آن به منظور افزایش شفافیت و بهبود در روند ارزیابی خسارت انجام پذیرفته است که پس از طی مراحل قانونی جهت اجرا ابلاغ خواهد شد. همچنین طرح پلاک‌کوبی الکترونیک یعنی RFID درختان باغ‌ها به‌منظور اجرای عملیات پایش فنولوژی برای شناسایی درختان در استان‌های قزوین و تهران به‌صورت آزمایشی به زودی اجرا خواهد شد تا روند پایش فنولوژی و متعاقب آن ارزیابی خسارت‌ها با صحت و دقت بیش‌تری انجام گیرد.
وی گفت: در زیربخش محصولات زراعی و باغی شیوه‌نامه انجام عملیات پیوست فنی در مواقع اضطراری که خسارت‌ها شدید و گسترده بوده و استان‌ها دچار کمبود ارزیاب هستند، تدوین شده و به مرحله اجرا درآمده که در این شیوه‌نامه بر استفاده از نیروهای مراکز تحقیقاتی کشاورزی، خبرگان کشاورزی سایر استان‌ها، کارشناسان مسائل کشاورزی و امکان بررسی خسارت‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن تأکید شده تا عملیات ارزیابی و درنهایت تعیین مبلغ غرامت در حداقل زمان صورت پذیرد.
در بخش دام، طیور و آبزیان هم به‌منظور جلوگیری از مخاطرات اخلاقی و به‌منظور بررسی دقیق خسارت‌ها به‌صورت آزمایشی در گاوهای بومی آمیخته در استان اردبیل پلاک‌های بیمه‌ای به کد تخصیصی در کشتارگاه متصل شده تا دام‌هایی که در کشتارگاه ضبط لاشه می‌شوند، به‌طور دقیق شناسایی شوند و اگر نتیجه مطلوبی داشت، این طرح را به سایر استان‌های کشور تعمیم دهیم.
معاون اداره کل پایش و ارزیابی خسارت صندوق بیمه کشاورزی عملکرد صندوق در این سال‌ها را مثبت ارزیابی کرد و گفت: طی سال‌های متمادی کشاورزان محصولات خود را بیمه می‌کنند و تقریباً 37سال است که از عمر صندوق بیمه می‌گذرد و قریب به‌اتفاق کشاورزان عزیز و محترم از بیمه و منافع آن مطلع هستند. امروز هم تنها سازمانی که می‌تواند خسارت ناشی از عوامل خطر قهری در کشور را جبران کند، صندوق بیمه کشاورزی است.
هاشم‌بیک محلاتی اضافه کرد: به دنبال بررسی شیوه‌ها و تکنولوژی‌های نوین در ارزیابی خسارت هستیم تا کار با کم‌ترین میزان تنش و دخالت سلیقه انجام شود. همچنین باید روش‌های ارزیابی خسارت در سایر کشورها و مطالعات انجام شده در این زمینه را نیز مورد بررسی قرار دهیم. پیشنهاد می‌شود دولت برای واردکنندگان سم و کود مصوبه‌ای وضع کند تا یک یا دو درصد از سود ناشی از واردات به صندوق بیمه به منظور تقویت بنیه مالی تزریق شود.
وی در پاسخ به این‌که پیام شما برای کشاورزان چیست، اظهار داشت: از همه کشاورزان تقاضا دارم که در سال زراعی جدید و در فرصت باقی مانده نسبت به بیمه محصولات خود اقدام کنند و مطمئن باشند که در صورت بروز خسارت توسط عوامل خطر تحت پوشش، ارزیابی خسارت‌ها با دقت و سرعت بالا انجام و غرامت محاسبه‌شده به آنان پرداخت می‌شود.