جابر پارسایی با اشاره به این‌که شمال کشور با توجه به نوع اقلیم و پر باران بودن دارای تعداد زیادی رودخانه است، اظهار کرد: اندازه رودخانه‌ها به جز رودخانه سفیدرود در گیلان که بزرگ است، مابقی متوسط، کوچک یا بسیار کوچک است و اکثراً دائمی و برخی نیز فصلی هستند. عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد نور با بیان این‌که در شمال کشور کم‌تر روستایی پیدا می‌شود که رودخانه نداشته باشد، تصریح کرد: در بسیاری از شهرها حداقل یک رودخانه از وسط شهر عبور می‌کند که شهرستان نور از این امر مستثنی نیست و روستاهای زیادی در معرض یا مجاورت رودخانه‌ها واقع شده‌اند.
رودخانه‌ها عنصری مثبت برای شهر به شرط ساماندهی
پارسایی رودخانه‌ها را یکی از عناصر غیر قابل اجتناب شهرها و روستاها و یک عنصر مثبت دانست و افزود: در سراسر دنیا شهرهایی که دارای رودخانه هستند، مشروط بر ساماندهی رودخانه‌ها جزو شهرهای زیبا محسوب می‌شوند؛ در غیر این صورت این رودخانه‌ها به جای فرصت به یک تهدید زیست‌محیطی برای آن شهر تبدیل می‌شوند.
جذب گردشگر با رودخانه‌های پاک
وی با اشاره به این‌که شهرستان نور با وجود رودخانه‌های بسیار زیاد می‌تواند به عنوان یک عنصر شهری بالقوه مثبت از آن استفاده کند، تصریح کرد: ساماندهی و پاک‌کردن رودخانه‌ها از هرگونه آلودگی می‌تواند هم به زیبایی شهر کمک کند و هم به عنوان محورهای تفریحی جهت جذب گردشگر مورد بهره‌برداری قرار گیرد. عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به این‌که باید منابع آلاینده رودخانه‌ها بررسی شود، اظهار کرد: عمدتاً آلودگی رودخانه‌های شهرستان نور را می‌توان به دو دسته آلودگی بیولوژیک و آلودگی‌های شیمیایی و صنعتی تقسیم کرد. پارسایی با بیان این‌که عمدتاً مصارف خانگی بیولوژیک و فاضلاب‌های انسانی آلودگی بیولوژیک را به همراه دارد، تصریح کرد: استفاده از انواع مختلف شوینده‌ها در منازل علاوه بر این‌که آلودگی بیولوژیک را به همراه دارد، موجب آلودگی شیمیایی می‌شود که این آلودگی‌ها از طریق فاضلاب‌های خانگی وارد رودخانه‌ها می‌شود. این استاد دانشکاه منبع آلودگی صنعتی را صنایع و کارگاه‌های تولیدی و آلاینده‌های کشاورزی دانست و افزود: با توجه به این‌که بیش‌تر سیستم آبیاری مزارع برنج به صورت سنتی و از طریق رودخانه‌ها انجام می‌شود و نیز باتوجه به استفاده از سم و کودهای شیمیایی دفع آفات توسط کشاورزان، در فصل کشت آب رودخانه‌ها به‌شدت از نظر مواد شیمیایی آلوده است. وی در ادامه گفت: متأسفانه کارگاه‌ها و صنایع کوچک در منطقه به دلیل این‌که استاندارد‌های تصفیه فاضلاب را رعایت نمی‌کنند، فاضلاب‌ها را مستقیم در رودخانه‌ها رها می‌کنند. پارسایی افزود: کارگاه‌ها و صنایع کوچک نوعی آلودگی شیمیایی را وارد رودخانه می‌کنند که تنها فرق آلودگی آن با کشاورزی در دائمی بودن آلودگی صنعتی و فصلی‌بودن آلودگی کشاورزی است.
سیستم فاضلاب مرکزی بهترین روش برای ساماندهی فاضلاب‌های سنتی و صنعتی
این عضو هیئت علمی دانشگاه جلوگیری از منابع آلودگی رودخانه‌ها را یک از راهکارها دانست و افزود: سیستم فاضلاب مرکزی بهترین روش برای ساماندهی این معضل می‌تواند باشد و به جهت نیاز به بودجه ملی، همت نمایندگان مجلس و مسئولان استانی را می‌طلبد. وی خاطرنشان کرد: در حال حاضر می‌توان با کمک فرمانداری‌ها، شهرداری‌ها و دهیاری‌ها از ورود فاضلاب‌های خانگی به رودخانه‌ها جلوگیری کرد و درباره آلودگی کشاورزی نیز مستلزم برنامه‌ریزی بسیار گسترده در وزارت جهاد کشاورزی هستیم. پارسایی تصریح کرد: کشاورزان هم به جای سموم شیمیایی باید از کودهای طبیعی استفاده کنند و همچنین کارگاه‌ها علاوه بر سپتینگ فاضلاب خود باید سیستم تصفیه داشته باشند تا بتوان از رسوخ این نوع آلودگی به آب‌های رودخانه‌ها جلوگیری کرد. وی ادامه داد: یکی از علل پوشش گیاهی در سطح رودخانه مرکزی شهر نور، آلودگی بیولوژیک بسیار زیاد آن است که منجر به رشد گیاهان می‌شود. رشد گیاه خود آفتی برای رودخانه است، لذا می‌توان با لایروبی و طرح‌های مشارکتی با مردم و همچنین کارهای فرهنگی جلوی ورود فاضلاب‌ها به رودخانه‌ها را گرفت و تا حد زیادی آلودگی را کم‌تر کرد.
عقب‌ماندگی شهرستان نور در اتصال به سیستم اگوی شهری
عباس بابایی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان نور، با اشاره به این‌که نشت مواد شیمیایی صنعتی از مخازن شبکه و لوله‌ها و مواد شیمیایی از سوی کارخانجات صنعتی، دفن نامناسب زباله و نفوذ شیرابه‌های محل پسماند به آب‌های زیرزمینی، سمپاسی و استفاده بی‌رویه از سم و کودهای کشاورزی از منابع آلوده‌کننده رودخانه است، اظهار کرد: ایران همانند بسیاری از کشورهای در حال توسعه دارای تصفیه فاضلاب شهری بسیار اندکی است. وی با بیان این‌که فاضلاب‌های شهری و خانگی باعث آلودگی منایع آب و خاک شهرها می‌شود، تصریح کرد: در استان مازندران در ساری تقریباً 70 درصد و در بابل 50 درصد مناطق مجهز به سیستم اگو شهری هستند که فاضلاب‌ها به آن سیستم انتقال می‌یابد و بعد از آن به تصفیه‌خانه وارد می‌شود.
افزایش سریع فعالیت باکتری‌ها نخستین پیامد تخلیه فاضلاب‌ها در آب‌های سطحی
بابایی نخستین اثر تخلیه فاضلاب‌ها در آب‌های سطحی را افزایش سریع فعالیت باکتری‌ها و میکروارگانیسم‌های هوازی دانست و افزود: در سال‌های گذشته بسیاری از افراد از طریق ماهی‌گیری ارتزاق می‌کردند، اما مرگ زیستمندان و ماهی‌ها که به وفور در جای‌جای استان مشاهده می‌شود، به دلیل تخلیه فاضلاب‌ها است که باعث افزایش میکرو ارگانیسم‌ها و کاهش اکسیژن شده و در نتیجه خالی‌شدن رودخانه از ماهی را به دنبال دارد. رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان نور با بیان این‌که افرادی که در مجاورت رودخانه‌ها قرار دارند، به دلیل فعالیت باکتری‌ها انواع و اقسام بیماری‌ها در معرض انواع بیماری‌ها قرار دارند، تصریح کرد: مدخل رودخانه‌ها به دلیل این‌که در طول مسیر انواع بیماری‌ها را با خود به همراه دارند، بیش‌ترین میزان آلودگی را دارند. وی در ادامه با اشاره به این‌که رواناب‌های جاری شهری در زمان بارندگی دارای بار آلودگی زیادی هستند که به رودخانه‌ها هدایت می‌شوند، افزود: متأسفانه تخلیه فاضلاب و پسماند و زباله‌های واحد‌های تجاری در کانال‌ها و جوی‌های سطح شهر در هنگام بارندگی باعث آلودگی آب رودخانه‌ها می‌شود که مسائل فرهنگی و رفتار شهروندان به بهبود این موضوع کمک قابل توجهی می‌کند.
امور آب، متولی اصلی حفاظت از منابع آب
این کارشناس با اشاره به این‌که اداره محیط زیست همیشه در کنار شهرداری‌ها و بخشداری‌ها است، اظهار کرد: امور آب به عنوان متولی اصلی حفاظت از منابع آب باید دغدغه بیش‌تری در بخش فاضلاب داشته باشد. وی فرهنگ‌سازی را مهم‌ترین عامل در جلوگیری از آلودگی رودخانه‌ها دانست و افزود: خودداری مردم از تخلیه مسستقیم فاضلاب‌های خانگی به رودخانه‌ها بسیار موثر است.
ایجاد کمیته پایش رودخانه‌ها
بابایی در پایان با اشاره با این‌که تاکنون کمیته پایش رودخانه‌ها در شهرستان نور شکل نگرفته است، یادآورشد: ایجاد کمیته تخصصی با هدف پایش و شناسایی منابع آلاینده (خانگی، صنعتی، خدماتی و غیره) رودخانه‌ها و اقدامات قانونی درباره پلمب و بستن خروجی کانال‌ها می‌تواند اقدامی اساسی در برابر آلودگی آب‌ها باشد.