طرح احیای 550 هزار هکتار از اراضی خوزستان و ایلام که به طرح رهبری معروف است با اعتبار مصوب از سوی مقام معظم رهبری و تأمین آن از صندوق توسعه ملی به نیمه راه خود رسیده است و اجرای فاز دوم آن منوط به تخصیص بودجه از سوی دولت است. فاز نخست این طرح با اعتبار یک‌میلیارد و 700 میلیون دلار اجرا شد و مؤسسه جهادنصر به‌همراه 70 شرکت زیرمجموعه فاز نخست را با موفقیت اجرا کرده است؛ اما اکنون برای آغاز فاز دوم این طرح که تأثیرات مثبتی همچون مهاجرت معکوس روستاییان، حفظ امنیت ملی در مرزها، اشتغال‌زایی برای روستاییان و افزایش 5/9 میلیون تنی محصولات کشاورزی را درپی دارد لنگ تأمین بودجه است. در این میان کارشناسان گره خوردن فاز اول و دوم این طرح را بسیار مهم قلمداد کرده و در تخصیص اعتبار کافی بر اجرای آن تأکید دارند. اما در بودجه 98 چنانکه باید و شاید اعتبار کافی برای این طرح تخصیص نیافته و بیم آن می‌رود که اهداف مدنظر مقام معظم رهبری از این طرح محقق نشود.
*پیشنهاد افزایش بودجه از صندوق توسعه ملی
در همین ارتباط علی اکبری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، با تأکید بر لزوم افزایش اعتبارات طرح 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام اظهار داشت: با توجه به اعتبار اندکی که برای فاز دوم طرح در نظر گرفته شده است، پیش‌بینی می‌شود که طرح نیمه‌تمام رها شود.
این نماینده مجلس با بیان این‌که اعتبار تخصیصی برای اجرای طرح کافی نیست، افزود: در حال حاضر نمایندگان کمیسیون کشاورزی مجلس پیشنهاد دادند که از محل صندوق توسعه ملی برای اجرای کامل پروژه بودجه جداگانه‌ای تخصیص پیدا کند؛ چراکه اجرای این پروژه تأثیر منطقه‌ای گسترده‌ای می‌تواند داشته باشد و اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس با افزایش اعتبار در پروژه معروف به طرح رهبری موافقت کرده‌اند.
اکبری یادآور شد: توقف پروژه‌های عظیمی نظیر پروژه فوق هزینه‌های سنگینی را به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند؛ چراکه راه‌اندازی مجدد آن مشمول هزینه‌های اضافی می‌شود. این درحالی است که طرح رهبری از نظر ملی به اندازه‌ای اعتبار و اهمیت دارد که در صورت عدم تخصیص مناسب اعتبارات باید تلاش شود که از محل صندوق توسعه ملی اعتبارات لازم برای اجرای طرح تخصیص پیدا کند.
عضو کمیسیون کشاورزی، با بیان این‌که اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس پیشنهاد تخصیص بودجه 200 میلیون دلاری را از محل صندوق توسعه ملی داده‌اند، افزود: در حال حاضر ما در حال پیگیری اعتبار فوق هستیم؛ از این رو باید بودجه پیشنهادی در کمیسیون تلفیق مجلس مصوب و سپس تصویب شود.
اکبری درباره کاهش اعتبار طرح 550 هزار هکتاری در سال آینده اظهار داشت: در حال حاضر دولت با توجه به منابعی که در اختیار دارد موازنه‌ای را میان دخل و خرج خود ایجاد کرده است؛ به‌طوری‌که در فعالیت‌های اجرایی شاهد افزایش اعتبارات نبودیم و تنها هزینه‌های جاری دولت در سال آینده افزایش پیدا کرده است.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس افزود: به‌دلیل این‌که پروژه‌های مشابه بزرگی مانند بزرگراه‌ها، فرودگاه‌ها، بنادر در دست انجام است؛ از این رو پروژه‌هایی که دارای ارزش ملی باشند بسیار زیاد هستند و دولت براساس امکان دسترسی به منابع پروژه‌ها را پیش‌بینی کرده است.
*تخصیص بودجه به‌راحتی میسر است
علی ساری، نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی، نیز در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز) با اشاره به حمایت وزارت جهاد کشاورزی از اعتبارات مورد نیاز استان در بحث ریزگردها و طرح 550 هزار هکتاری، عنوان کرد: با وجود این‌که بسیاری از کشاورزان به اجرای فاز دوم طرح 550 هزار هکتاری امید بسته بودند بودجه این طرح و ریزگردها در بودجه سال 98 حذف شد.
ساری افزود: به نظر دولت بودجه وزارت جهاد کشاورزی که برای طرح 550 هزار هکتاری پیشنهاد داده بود، زیاد است. باید در بودجه امسال توسط نمایندگان خوزستان به دولت اجازه داده شود تا در راستای اجرای فاز دو احیای طرح ۵۵۰ هزار هکتاری خوزستان و ایلام از منابع صندوق توسعه ملی ۲۰۰ میلیون دلار به وزارت جهاد کشاورزی اختصاص یابد.
نماینده مردم اهواز ادامه داد: با توجه به این‌که سه نماینده از نمایندگان استان در کمیسیون تلفیق حضور دارند، با اقدام این سه نماینده و اجماع نمایندگان، این امر به‌راحتی میسر است. ساری افزود: نمایندگان برخی استان‌ها با اعمال فشار، خواسته‌های غیرمنطقی و غیرعلمی خود را به بودجه تحمیل کرده‌اند آنگاه اگر نمایندگان مردم خوزستان نتوانند حقوق مسلم، قانونی و از پیش تعیین شده خوزستان را محقق کنند برای مردم امری غیرقابل قبول خواهد بود.
*دولت باید 100 درصد بودجه را تخصیص دهد
محمد شفیع ملک‌زاده، رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی کشور، هم در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز)، با اشاره به روند اجرای طرح 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام اظهار داشت: در فاز اول اجرایی طرح بیش از 300 هزار هکتار از پروژه اجرایی شد و فاز دوم آن نیز به‌زودی آغاز می‌شود؛ اما متأسفانه اعتبار تخصیصی به اندازه‌ای محدود است که پیش‌بینی می‌شود طرح در فاز دو نیمه‌کاره رها شود.
وی در ادامه افزایش تولیدات کشاورزی و ایجاد اشتغال را از مزایای اجرای این طرح اعلام کرد و افزود: در حال حاضر با توجه به این‌که ریزگردها استان‌های شمالی بخش عظیمی از دشت‌های هورالعظیم را تحت‌تأثیر قرار داده است؛ از این رو با اجرای این طرح و کاشت نهال در این مناطق می‌توان کمک بزرگی برای مهار ریزگردها کرد.
رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، با انتقاد از تخصیص بودجه سال آینده در روند اجرای طرح اظهار داشت: عدم تخصیص مناسب اعتبارات برای اجرای طرح رهبری موجب می‌شود که تمامی بودجه‌ای که در فاز اول طرح تخصیص یافته بود به هدر رود؛ ضمن این‌که به بخش کشاورزی کشور نیز لطمات سنگینی وارد می‌شود؛ چراکه عدم تخصیص مناسب اعتبارات موجب می‌شود که پروژه به‌صورت نیمه‌تمام رها شود، یعنی هم سرمایه به‌طور کامل از بین می‌رود و هم این‌که به بهره‌برداری مناسب نمی‌رسیم. از این رو این امکان وجود دارد که بخش عظیمی از بودجه مملکت از بین برود.
ملک‌زاده افزود: باید طرح‌های عظیم این‌چنینی که دارای ارزش مادی و معنوی بالایی است در اولویت قرار گیرد و 100 درصد از نیاز بودجه‌ای و اعتباری کشور برای آن در نظر گرفته شود. رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی، ادامه داد: اگر در بحث تأمین بودجه مشکل داریم باید از تخصیص اعتبارات به طرح‌های غیرضروری خودداری کنیم نه این‌که به‌دلیل کمبود اعتبارات از تخصیص بودجه به طرح‌های عظیم خودداری کنیم. عدم تخصیص مناسب اعتبار به پروژه معروف به طرح رهبری اشتباه محض است؛ چراکه این موضوع مانند این است که یک سرمایه‌گذاری پروژه سنگینی را آغاز کند و در میانه راه اعتبار و بودجه کافی را برای اجرای کامل پروژه در نظر نگیرد و به‌دلیل صدمات وارده نه می‌تواند از آن پروژه نیمه‌تمام استفاده کند و نه آن را تکمیل کند. از این رو در صورتی که اعتبار کافی را برای اجرای پروژه لحاظ نکنیم ضربه سنگینی را نه تنها به بخش کشاورزی، بلکه به کل جامعه وارد کردیم. وی افزود: با توجه به تحریم‌های سنگینی که علیه کشور اعمال می‌شود مهم‌ترین بخشی که می‌تواند در این زمینه کمک کند و ما را در مقابل تحریم‌ها و فشارها مقاوم کند توسعه بخش کشاورزی با تولیدات واشتغال‌زایی بیش‌تر است. از این رو اگر نمایندگان و دولت روی این موضوع تأکید نداشته باشند و با وزارت جهاد و تولیدکنندگان همکاری نکنند بزرگ‌ترین ضربه را به جامعه می‌زنند. از این رو نیاز داریم مسئولان تا آن‌جا که در توان دارند با ما همکاری کنند تا این طرح به پایان برسد.
*طرح رهبری باید در اولویت قرار بگیرد
در ادامه عطاالله هاشمی، رئیس بنیاد توانمند‌سازی گندم‌کاران ایران، در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز) با اشاره به اهمیت اجرای پروژه 550 هزار هکتاری خوزستان و ایلام گفت: در حال حاضر این پروژه از دستورات مهم مقام معظم رهبری است، از این ضروری است که مجلس با همکاری دولت نسبت به تخصیص بودجه مناسب اقدام کند.
وی در ادامه با بیان این‌که باید اوضاع و احوال اعتبارات دولتی گنجایش افزایش اعتبارات را داشته باشد، یادآور شد: از طرفی دیگر با توجه به این‌که طرح فوق جزو طرح‌های مهم و با اهمیت است معتقدیم افزایش اعتبار این پروژه باید در اولویت کاری مجلس و دولت قرار بگیرد.
رئیس بنیاد توانمند‌سازی گندم‌کاران ایران، با اشاره به اهمیت اجرای طرح در تولیدات کشاورزی یادآور شد: به‌دلیل کمبود اعتبارات، مجلس باید تلاش کند تا رقم بودجه تخصیصی را از محل صندوق توسعه ملی تأمین اعتبار کند.
*افزایش بودجه فاز 2 به‌زودی تعیین تکلیف می‌شود
از سویی دیگر محمد جعفری‌فشارکی، مدیرعامل مجمع خبرگان کشاورزی، در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز)، با انتقاد از کاهش تخصیص اعتبار پروژه 550 هزار هکتاری اظهار داشت: برای افزایش اعتبارات این طرح در کارگروه کشاورزی دفتر مقام معظم رهبری در این‌خصوص جلسه‌ای برگزار خواهد شد.
وی اظهار داشت: طی سال‌های اخیر بودجه‌هایی که برای توسعه امر کشاورزی تخصیص پیدا کرده، اندک است و باید افزایش پیدا کند؛ چراکه بودجه‌ای که در سال‌های اخیر تخصیص پیدا کرده تاکنون موجب توسعه بخش کشاورزی نشده است.
مدیرعامل مجمع خبرگان کشاورزی ادامه داد: طرح 550 هزار هکتاری در سال 75 با سفر رهبر معظم انقلاب به خوزستان و تأکید فراوان ایشان در دستورکار قرار گرفت تا از ظرفیت دشت‌ها و آب‌های این استان بتوان در جهت رونق اقتصادی استفاده کرد.
جعفری‌فشارکی افزود: در آن دوران با توجه به نیاز کشور به سد‌سازی و نیروگاه، شبکه‌های اصلی آبیاری توسط وزارت نیرو با سال‌ها کار انجام شد، اما در شبکه‌های فرعی وزارت جهاد کشاورزی با مشکلاتی روبه‌رو شد که با پیگیری مسئولان استانی و کشوری و پس از سفر رئیس‌جمهور به خوزستان مجوز برداشت 5/1 میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی برای این طرح از سال 92 صادر شد.
مدیرعامل مجمع خبرگان کشاورزی، یادآور شد: از سال 1387 این طرح به 550 هزار هکتار (500 هزار هکتار خوزستان و 50 هزار هکتار ایلام) کاهش یافت که در سال 1392 این طرح درپی سفر ریاست‌جمهوری به خوزستان شتاب گرفت و 5/1 میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی برای اجرای آن تصویب شد. این طرح اکنون در 18 شهرستان خوزستان و یک شهرستان ایلام فعال است که شامل 70 کارگاه اجرایی و بیش از هشت‌هزار نفر نیروی انسانی است.
*عدم اتمام طرح خسارت هنگفتی به کشور وارد می‌کند
همچنین علی خان‌محمدی، میرعامل سابق مجمع خبرگان کشاورزی، نیز در گفت‌وگو با روسنا (روستانیوز)، با انتقاد از کاهش تخصیص بودجه اجرای فاز دوم طرح 500 هزار هکتاری موسوم به طرح رهبری اظهار داشت: به‌دلیل این‌که تا پایان عمر دولت مدت زمان اندکی باقی مانده است؛ از این رو دولت تلاشی برای اتمام پروژه نمی‌کند، از سویی دیگر در کشور ما نظارتی درباره تخصیص بودجه صورت نمی‌گیرد. به نتیجه رسیدن این طرح برای این‌که بتواند در آینده تأثیری در بخش کشاورزی کشور داشته باشد با بودجه فعلی امکان‌پذیر نیست.
وی درباره تخصیص بخشی از بودجه اجرای طرح از طریق صندوق توسعه یادآور شد: صندوق توسعه ملی باید منابع اعتباری مورد نظر را برای تخصیص بودجه مورد نظر داشته باشد؛ از این رو این موضوع می‌طلبد که دولت بودجه هدف‌داری را در این‌خصوص به مجلس ارائه دهد. تأمین مالی آن نیز باید از طریق نظارت مجلس صورت بگیرد تا مانند طرح‌های گذشته نباشد؛ از این رو در صورت عدم تخصیص مناسب اعتبارات طرح به نتیجه نمی‌رسد.
خان‌محمدی یادآورشد: فاز نخست طرح موسوم به طرح رهبری زیرنظر مقام معظم رهبری بود؛ از این رو همه مسئولان تمام برنامه‌های خود را متمرکز کرده بودند که فاز نخست را به سرانجام برسانند؛ اما با این مبلغی که در بودجه سال آینده برای ادامه کار لحاظ شده است اتمام پروژه امکان‌پذیر نیست. از این رو این طرح نیمه‌تمام به‌جز خسارت برای کشور نتیجه‌ای نخواهد داشت.
انتهای پیام/