پرویز گرشاسبی در گفت‌وگو با «روستانیوز» افزود: یکی از تمهیداتی که برای جلوگیری از حرکت ماسه‌های روان و جابه‌جایی خاک اندیشیده شده، ایجاد بادشکن‌های زنده و غیرزنده است؛ به‌عبارتی قبل از این‌که مناطق مسکونی، فرودگاه‌ها، خطوط راه‌آهن و... مورد تهدید مخاطرات طبیعی قرار بگیرند، بادشکن‌ها ایجاد می‌شوند. بادشکن‌های زنده معمولاً براساس نوع ذرات، سرعت باد و مسائل دیگر به‌صورت نواری در اطراف منطقه‌های ذکر شده ایجاد می‌شوند؛ البته زمانی بادشکن احداث می‌شود که نتوان حرکت شن‌های روان را در مبدأ کنترل کرد یا زمانی که فاصله این مناطق با شهرها کم باشد.
وی ادامه داد: بادشکن غیرزنده نیز شامل دیوارهای سنگی، فلزی، چوبی، پلاستیکی، حصیری یا دیوارهایی تهیه‌شده از شاخه‌های درختان است. مهم‌ترین عامل مؤثر در طراحی بادشکن‌های غیرزنده، انتخاب مواد اولیه در دسترس است. به‌طور کلی زمانی از بادشکن‌های غیرزنده استفاده می‌شود که شرایط محیط اجازه رشد پوشش گیاهی برای ایجاد بادشکن زنده را ندهد یا خاک ارزشمند بوده و کشت در آن ارجحیت بیش‌تری داشته یا سطح حفاظتی مانند محل نگهداری دام‌ها و مناطق مشابه محدود باشد.
وجود ۸میلیون هکتار کانون فرسایش شن‌های روان در کشور
گرشاسبی با اشاره به این‌که حدود هشت‌میلیون هکتار کانون بحران فرسایش شن‌های روان در کشور داریم که بیش از نیمی از آن تثبیت شده است، بیان کرد: این رقم قابل تغییر است؛ برای مثال ممکن است یک خط راه‌آهن از میان ماسه‌زارها عبور کند. تا زمانی که این خط راه‌آهن کشیده نشود، این منطقه کانون بحران نیست، چراکه عمل فرسایش خاک به‌صورت طبیعی در آن انجام می‌شود، اما از زمانی که این خط راه‌آهن ایجاد شود، به یک منطقه بحران تبدیل می‌شود و برای جلوگیری از تخریب باید آن‌جا را تثبیت کرد؛ به‌طور مثال ایجاد خط راه‌آهن طبس-مشهد یک‌سری کانون بحران جدید برای ما ایجاد کرد.
۱۸استان کشور درگیر فرسایش خاک هستند
وی اضافه کرد: حدود ۱۸استان کشور درگیر مسائل مربوط به فرسایش خاک هستند، اما احداث بادشکن در استان‌های بیابانی کشور مانند خراسان‌جنوبی، سمنان و اصفهان بیش‌تر از سایر استان‌ها ضروری است. یکی از اتفاق‌های مثبتی که در این زمینه رخ داده، ایجاد بادشکن زنده در حاشیه دریاچه ارومیه است. دریاچه ارومیه به‌خاطر بی‌مهری‌های طبیعت و برنامه‌ریزی‌های غلط مسئولان در سال‌های اخیر، دچار کم‌آبی و تبدیل به کانون تولید گردوغبار شده که با اجرای طرح‌هایی همچون نهال‌کاری، بوته‌کاری و ایجاد بادشکن سعی شده است از آسیب‌های جدی به طبیعت و مردم جلوگیری شود.
معاون آبخیزداری، مراتع و امور بیابان سازمان جنگل‌ها در رابطه با نقش بادشکن‌های زنده در حفظ اشتغال جوامع محلی و تولید محصولات کشاورزی خاطرنشان کرد: یکی از مهم‌ترین نقاطی که در فرسایش بادی مورد تهدید قرار می‌گیرد، اراضی کشاورزی است. بادشکن‌های طبیعی که با کاشت درختان در مقابل مسیر حرکت باد ایجاد می‌شوند، درواقع نوعی مانع در مسیر جریان باد هستند که با کاهش سرعت یا ایجاد انحراف در مسیر حرکت باد، از خسارات به گیاهان زراعی و باغی و همچنین آسیب به خاک تا حد زیادی کم می‌کنند. زمانی هم که گردوغبار و طوفان شن افزایش پیدا کند، رشد گیاه و درنتیجه تولید کاهش می‌یابد.
گرشاسبی افزود: تولید محصولات کشاورزی، مهم‌ترین عامل ماندگاری مردم در روستاهاست و زمانی که اشتغال آن‌ها مورد تهدید قرار بگیرد، به شهرها مهاجرت می‌کنند؛ بنابراین ایجاد بادشکن که یکی از عوامل جلوگیری از این تهدیدهاست، بسیار اهمیت دارد. علاوه‌بر این، بادشکن نقش مؤثری در کاهش تبخیر آب و حفظ انرژی دارد.
وی با تأکید بر نقش مشارکت مردم در ایجاد بادشکن اظهار کرد: اجرای طرح‌های منابع طبیعی بدون مشارکت مردم امکان‌پذیر نیست. احداث بادشکن، به‌ویژه بادشکن‌های زنده اطراف مزارع با مشارکت مردم انجام می‌شود؛ به‌عبارتی ۶۰درصد کارها را جوامع محلی انجام می‌دهند. به این طریق که ما گونه‌های مثمر و غیرمثمر را به آن‌ها تحویل می‌دهیم و جوامع محلی آن‌ها را می‌کارند.
گرشاسبی مشارکت بخش خصوصی و بیابان‌زدایی اقتصادی را از رویکردهای جدید سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور عنوان و اضافه کرد: از حضور بخش خصوصی در این عرصه حمایت می‌کنیم. اکنون طرح‌های بزرگ بیابان‌زدایی در چابهار با مشارکت بخش خصوصی درحال اجراست و قصد اجرای چنین طرحی را در مرکز کشور هم داریم. همچنین چنین طرح بزرگی در کشور چین اجرا شده است و به دنبال انتقال و اجرا کردن آن در کشور هستیم.