خبرهای رسیده از مجلس نیز حاکی از تلاش بهارستان برای حذف ارز دولتی واردات نهاده است. طبق گفته علیرضا نظری، عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس، مجلس به دنبال حذف ارز دولتی تأمین نهاده‌های دامی و جایگزین‌کردن ارز نیمایی برای تأمین این نهاده‌ها است تا یک‌بار برای همیشه این فرایند غلط اصلاح شود؛ اقدامی که به نظر فعالان این صنعت قیمت مرغ را به بیش از کیلویی ۴۰هزار تومان می‌رساند و در ادامه اختصاص یارانه به مردم نیز کارساز نخواهد بود؛ چراکه تجربه هدفمندی یارانه‌ها هنوز زیر زبان مردم است و بعد از گذشت بیش از ۱۰سال با وجود تورم افسار گسیخته در کشور و چندبرابر شدن قیمت‌ها، مبلغ یارانه ثابت است.
در ادامه برای بررسی وضعیت فعالان صنعت مرغداری و نیز آخرین وضعیت تأمین نهاده‌ها با کارشناسان به‌گفت‌وگو نشستیم و نظر بهارستانی‌ها را نیز برای مدیریت اوضاع بلبشوی این صنعت بررسی کردیم.
بازار نهاده‌های دامی بحرانی است
در همین ارتباط نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی با اشاره به این‌که بازار نهاده‌های دامی همچنان بحرانی است، به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: هم‌اکنون قیمت هر کیلو کنجاله سویا از ۱۳هزار تومان فراتر رفته است که با نرخ مصوب خود اختلاف چندبرابری دارد.
حبیب اسدالله‌نژاد افزود: علی‌رغم اظهار نظر مسئولان پشتیبانی امور دام مبنی بر تسریع در بارگیری نهاده‌های دامی، اما تاکنون این امر محقق نشده است که انتظار می‌رود دستگاه‌های مسئول قیمت کنجاله سویا را منطقی کنند.
اسدالله‌نژاد با اشاره به این‌که توزیع نهاده‌های دامی تنها توسط دولت صورت می‌گیرد، بیان کرد: با وجود تخصیص ارز دولتی به واردات نهاده‌های دامی، پیش‌بینی دقیقی راجع به وضعیت قیمت نداریم، چرا که آینده بازار به تصمیمات دولت بستگی دارد.
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: بنا بر آخرین مصوبه ستاد تنظیم بازار، قیمت تمام‌شده هر کیلو مرغ زنده به شرط تأمین ۱۰۰درصدی نهاده‌های دامی ۱۰هزار و ۵۰۰ تومان است، در حالی‌که سویا و ذرت مورد نیاز ۱۰۰درصد با نرخ مصوب تأمین نشده است.
وی نرخ مصوب هر کیلو ذرت را یک‌هزار و ۵۰۰ و کنجاله سویا را دو هزار و ۴۵۰تومان اعلام کرد و گفت: با توجه به افزایش سه‌برابری قیمت واکسن و دارو، نرخ تمام شده هر کیلو مرغ زنده با احتساب تأمین ۱۰۰درصدی نهاده ۱۳هزار و ۶۰۰ و قیمت مرغ گرم ۱۹هزار و ۷۰۰تومان است، در حالی‌که هم‌اکنون مسئولان اذعان می‌کنند که تنها ۴۰ تا ۵۰درصد نهاده‌ها با نرخ مصوب و مابقی از بازار آزاد تأمین می‌شود که با این وجود قیمت تمام‌شده هر کیلو مرغ زنده ۱۷هزار و ۷۰۰ و مرغ گرم ۲۵هزار و ۶۰۰ تومان است.
به گفته اسدالله‌نژاد، اگر دولت بخواهد ارز دولتی را از واردات نهاده‌های دامی حذف کند، قیمت تمام‌شده هر کیلو مرع زنده ۲۹ هزار و ۶۳۰ و مرغ گرم به بیش از ۴۰هزار تومان می‌رسد.
این مقام مسئول گفت: با توجه به آن‌که مرغ یکی از کالاهای حائز اهمیت در سبد خانوار محسوب می‌شود، از این رو نیاز است که دولت در این ارتباط با حساسیت تمام تصمیماتی را اتخاذ کند .
نایب رئیس کانون انجمن صنفی مرغداران گوشتی ادامه داد: اگر دولت نسبت به حذف ارز دولتی نهاده‌های دامی یا هر تصمیم دیگری در این‌حوزه حساسیت نشان ندهد، بدون تردید تولید مرغ دچار چالش می‌شود که با این وجود مرغداران از چرخه تولید خارج می‌شوند و برای تأمین نیاز کشور مجبور به واردات خواهیم شد؛ یا مرغ به کالایی لاکچری تبدیل می‌شود که سطح دسترسی مردم به آن کاهش می‌یابد.
تأمین نهاده‌ها به یک معضل بزرگ تبدیل شده است
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان پرنده و ماهی نیز به بازار گفت: خوشبختانه هیچ مشکلی به لحاظ تولید مرغ و تخم‌مرغ در کشور وجود ندارد، چرا که بیش از نیاز داخلی ظرفیت‌سازی شده است.
مهدی یوسف‌خانی افزود: هم‌اکنون تأمین نهاده‌های دام و طیور به یک معضل بزرگ در کشور تبدیل شده است.
وی همچنین اظهارداشت: مرغداران در تأمین نهاده مورد نیاز خود برای تولید با مشکل گرانی و کمبود شدید مواجه هستند.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان پرنده و ماهی ضمن اشاره به این‌که بیش از ۷۰درصد قیمت تمام‌شده مرغ را نهاده تشکیل می‌دهد، گفت: نهاده‌ها در حال حاضر به قیمت مصوب در اختیار تولیدکنندگان قرار نمی‌گیرد و بخش عمده خوراک طیور از قبیل کنجاله سویا، ذرت و غیره از بازار آزاد با قیمت‌های بسیار بالا تأمین می‌شود.
وی افزود: برای مثال کنجاله سویا در بازار آزاد به ازای هرکیلوگرم ۱۳هزار و ۵۰۰ تومان خرید و فروش می‌شود که چند برابر قیمت مصوب دولتی است.
یوسف‌خانی اظهارداشت: هم‌اکنون قیمت مرغ زنده در درب مرغداری به ازای هرکیلوگرم ۱۴هزار و ۵۰۰، مرغ گرم کشتار شده در درب کشتارگاه به ازای هرکیلوگرم ۱۹ هزار و قیمت برای مصرف‌کننده به ازای هرکیلوگرم ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان است.
وی ادامه داد: خوشبختانه از حیث تولید مرغ هیچ مشکلی در کشور وجود ندارد، چرا که تولید بیش از مصرف است.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان پرنده و ماهی گفت: متأسفانه قدرت خرید مردم با افزایش قیمت مرغ به شدت کاهش یافته است.
یوسف‌خانی یادآورشد: اگر نهاده‌ها به نرخ مصوب در اختیار تولیدکنندگان قرار گیرد، بدون هیچ‌گونه مشکلی بازار داخلی مرغ و تخم‌مرغ تنظیم می‌شود و مازاد تولید هم روی ریل صادرات قرار می‌گیرد.
برنامه مجلس برای کنترل بازار نهاده‌ها چیست؟
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم هم با بیان این‌که راه نجات کشور در گروی قرار گرفتن در مسیر اقتصاد مقاومتی است، به ایسنا گفت: به نظر من تحریم‌ها کماکان تنها ۲۰درصد تأثیرگذار است. ما نیازمند مدیریت جهادی هستیم و رویکرد اقتصاد مقاومتی در بازار مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات ما را موفق می‌کند.
محمدجواد عسکری در مورد علت افزایش قیمت مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات اظهار کرد: بارها به بانک مرکزی و هیئت دولت اعلام کرده‌ایم که برای کاهش قیمت مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات نیازمند تخصیص ارز هستیم، اما دولت و بانک مرکزی با ما همکاری نمی‌کنند و به همین خاطر، اخلال و بی‌نظمی زیادی در بازار ایجاد شده است.
نایب رئیس کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس گفت: در جلسات خود تأکید کردیم که مشکلات بازارها باید رفع شود و خواستار آزادسازی ارز برای وارد شدن نهاده‌های دامی شدیم؛ همچنین درخواست کردیم که دست واسطه‌ها از بازار قطع شود که متأسفانه هیچ کدام درخواست‌های ما به عنوان کمیته دام و طیور کمیسیون کشاورزی مجلس عملیاتی نشده است.
وی در پاسخ به این پرسش که تشدید تحریم‌ها چه اثری بر بازار مرغ و تخم‌مرغ می‌گذارد، گفت: افزایش قیمت این محصولات نه عقلایی و نه منطقی است. به نظر من تحریم‌ها تنها ۲۰درصد تأثیرگذار است. ما ظرفیت‌ها و قابلیت‌های زیادی در کشورمان داریم که به راحتی می‌توانیم با وجود تحریم‌ها فضا را تنظیم کنیم. نیازمند مدیریت جهادی هستیم و اتخاذ رویکرد اقتصاد مقاومتی در بازار محصولات نام‌برده ما را موفق می‌کند.
عسکری در مورد فعالیت‌های کمیسیون کشاورزی برای کاهش قیمت مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات گفت: ما در کمیته دام و طیور کمیسیون کشاورزی در قالب یک طرح فضا را جلو می‌بریم و ان‌شاءالله به نتایج خوبی دست پیدا خواهیم کرد. کمیسیون با تمام توانش موضوع مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات را پیگیری خواهد کرد.
عدم تأمین نهاده‌های دامی، پاشنه آشیل قیمت مرغ
عضو دیگر کمیسیون کشاورزی مجلس دلیل اصلی گرانی مرغ را در عدم تأمین نهاده‌های دامی دانست و به خانه ملت گفت: درصورت تأمین‌شدن این نهاده‌ها می‌توان به تولید انبوه گوشت مرغ و حتی صادرات نیز رسید.
پرویز اوسطی با انتقاد از افزایش مجدد قیمت مرغ در روزهای اخیر به علل گرانی نهاده‌ها و راه‌های ایجاد ثبات قیمت این کالای اساسی گفت: از آن‌جا که باید دلیل اصلی گرانی مرغ را در عدم تأمین نهاده‌های دامی یافت، درصورت تأمین این نهاده‌ها، می‌توان به تولید انبوه گوشت مرغ و حتی صادرات نیز رسید. در واقع اگر مشکلاتی همچون تأمین ارز و انجام به موقع ثبت سفارشات حل شود، قیمت گوشت مرغ مناسب می‌شود و تولید انبوه نیز محقق خواهد شد.
نماینده مردم قروه و دهگلان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: متأسفانه مرتباً شاهد افزایش قیمت کالاهای مختلف اساسی به صورت نوبتی هستیم، اما وزیر جدید صمت گزارش‌های امیدبخشی مبنی بر ایجاد ثبات قیمتی در بازار کالاهای اساسی داده است.
وی اضافه کرد: افزایش قیمت مرغ و دیگر کالاهای اساسی همچون زنجیره‌ای به هم مرتبط هستند که این مهم به تدابیر مدیریتی و اجرایی باز می‌گردد، چراکه بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در حوزه اجرا سلیقه‌ای است و خط و مشی مشخصی را دنبال نمی‌کند و در نهایت دود این عملکرد سلیقه‌ای و پراکندگی تصمیم‌گیری در سطح کلان اجرایی، به چشم مردم و مصرف‌کنندگان می‌رود.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی با بیان این‌که مجلس از بعد نظارتی خود به این موضوع ورود می‌کند و حتماً تصمیماتی را به نفع مردم خواهد گرفت، اضافه کرد: اگرچه تصمیمات اجرایی در دست مجلس نیست، اما مجلس یازدهم در تلاش است شرایط بهتری را برای مردم فراهم کند.
کاهش قیمت مرغ با در نظر گرفتن ارز نیمایی برای نهاده‌های دامی
هرچند تمامی فعالان صنعت مرغداری حذف ارز دولتی واردات نهاده‌ها را زمینه‌ساز افزایش قیمت مرغ تا ۴۰هزار تومان برای هر کیلو می‌دانند، اما علیرضا نظری، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، نظر دیگری دارد.
وی به بازار گفت: اقدامات انجام‌شده برای حذف فرآیند دلالی مانند راه‌اندازی سامانه بازارگاه نتوانست کاری از پیش ببرد و حتی می‌توان گفت اوضاع بدتر شده است، چراکه بسیاری از تولیدکنندگان در این سامانه جهت دریافت محصول ثبت نام کرده‌اند، اما پس از گذشت شش ماه هنوز نهاده به دست آن‌ها نرسیده است.
علیرضا نظری با انتقاد از گرانی مجدد مرغ در روزهای اخیر به علت گرانی و کمبود نهاده گفت: اصلی‌ترین دلیل گرانی مرغ عدم رسیدن نهاده‌های تأمین شده با ارز چهار هزار و ۲۰۰تومانی به دست تولیدکننده واقعی است، چراکه مرغدار در خوش‌بینانه‌ترین حالت با این ارز می‌تواند ۳۰درصد نیاز خود به نهاده‌های دامی را تأمین و ۷۰درصد آن را باید از بازار آزاد تهیه کند.
نماینده مردم خمین در مجلس شورای اسلامی معتقد است عدم حمایت دولت از تولیدکننده، قیمت محصول مورد نیاز آن‌ها را بالا برده و در نهایت مردم تاوان این عدم مدیریت را پرداخت می‌کنند.
به گفته نظری، نمایندگان در مجلس معتقدند نهاده‌های دام و طیور باید با قیمت ارز نیمایی عرضه و قیمت تمام شده نیز براساس نظر کارشناسی به همراه سود متعارف برای تولیدکننده در نظر گرفته شود.
این نماینده مجلس مطرح کرد: اگر دولت می‌خواهد حمایتی انجام دهد، باید مانند بسیاری از کشورها این حمایت از مصرف‌کننده برای خرید انواع گوشت و دیگر محصولات اساسی باشد. درواقع باید کارت‌های اعتباری در نظر گرفته شود، چراکه این مهم چند نتیجه سودآور دارد؛ مثلاً آن‌که دست رانت‌خواران و سوءاستفاده‌گران از کنار این سفر جمع خواهد شد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب، منابع طبیعی و محیط‌زیست مجلس شورای اسلامی بیان کرد: مجلس به دنبال حذف ارز دولتی تأمین نهاده‌های دامی و جایگزین‌کردن ارز نیمایی برای تأمین این نهاده‌ها است تا یک‌بار برای همیشه این فرایند غلط اصلاح شود. درواقع هرکس بتواند با کیفیت و کمیت بهتری نهاده‌ها را عرضه کند، تولیدکننده نیاز خود را از آن طریق تأمین می‌کند و در این شرایط دست سودجویان قطع می‌شود و حمایت دولت نیز به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
گزارش از فاطمه ابراهیمی