این تولیدکننده پسته در روستای پیک منطقه زرندیه با اشاره به کیفیت بالای پسته استان مرکزی گفت: یکی از ویژگی‌های پسته استان مرکزی مرغوبیت و ارگانیک بودن آن است و بازارهای اروپا و آمریکا مشتاق این پسته هستند.
محمدحسین مقصودی که به‌گفته خود اصالت رفسنجانی دارد، سال ۷۲، ۲۰۰ هکتار زمین در منطقه زرندیه و سیرجان خریداری کرده و به کشت پسته مشغول شده، به «روستانیوز» گفت: شهرستان زرندیه کانون تولید پسته استان مرکزی است و ۸۰ درصد انواع پسته تولیدی آن قابلیت صادرات دارد، باوجوداین، پسته‌کاران منطقه مشکلات فراوانی دارند که مانع از ادامه کار آن‌ها می‌شود.
وی با اشاره به مهم‌ترین موانع و مشکلات پسته‌کاران منطقه ادامه داد: پسته‌کاران زرندیه دغدغه‌های بسیاری دارند؛ از نبود کارگر تا هزینه بالای خرید سم، کود و گازوئیل و بوروکراسی اداری برای گرفتن تسهیلات که هرکدام از این‌ها مانعی شده تا تولیدکننده نتواند آن‌طور که باید روی کار خود متمرکز شود.
مقصودی اضافه کرد: اکثر کارگران ما تبعه افغانستان هستند و بعد از چند ماه کار کردن، کار را یاد می‌گیرند، ولی به‌دلیل این‌که کارتی برای اقامت ندارند، مجبورند بروند و دوباره ما باید افراد دیگری را جایگزین کنیم. البته کارگران ایرانی هم در این‌جا کار می‌کنند، اما برخی از کارها را ایرانی‌ها انجام نمی‌دهند و مجبوریم از کارگران افغان استفاده کنیم. از طرف دیگر مجبوریم برای کارهای تخصصی مانند پیوند زدن و هرس کردن از رفسنجان نیروی کار بیاوریم که هزینه چندبرابری برای ما دارد، درصورتی‌که اگر جهاد کشاورزی یا تعاونی پسته‌کاران به بحث آموزش ورود کند و کارگران منطقه را آموزش دهد، کار ما راحت‌تر خواهد شد.
هزینه بالای تأمین سوخت
وی ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات تولیدکنندگان تأمین سوخت گازوئیل است. دولت ماهانه به هر تراکتور دوهزار لیتر سهمیه می‌دهد، با چند شرط ازجمله این‌که تراکتورها پلاک و بیمه داشته باشند، درصورتی‌که ماهانه پنج تا شش‌هزار لیتر مصرف داریم و مجبوریم مازاد سهمیه را با قیمت لیتری یک‌هزار و ۶۰۰ تا یک‌هزار و ۷۰۰ تومان به‌قیمت آزاد بخریم. برای دوهزار لیتر هم باید ماهانه ثبت‌نام کنیم که اگر یک روز به تعویق بیفتد، دیگر گازوئیل به ما تعلق نمی‌گیرد. وقتی دولت می‌بیند سال‌هاست در این منطقه مشغول کاریم، دیگر نیازی به ثبت‌نام هر ماه نیست. از طرف دیگر زمستان‌ها به ما سوخت نمی‌دهند و می‌گویند کشاورزی در زمستان تعطیل است. درصورتی‌که کار ما در زمستان شروع می‌شود. این موضوع را بارها با شرکت نفت استان در میان گذاشته‌ایم، اما می‌گویند این قانون است و نمی‌توانیم کاری انجام دهیم.
مقصودی با بیان این‌که گرفتن تسهیلات با وجود قوانین سخت مانعی بزرگ بر سر راه تولیدکننده به‌وجود آورده، گفت: برای گرفتن وام ۲۰۰ میلیونی تومان باید ماه‌ها رفت‌وآمد کنیم و وثیقه و سند بگذاریم، به‌طوری‌که برخی قید گرفتن تسهیلات را می‌زنند. پسته مانند گندم و جو نیست که بعد از چند ماه محصول دهد، بلکه باید ۱۵ سال هزینه و وقت صرف آن کرد. اگر وام‌های کلانی که به افراد دیگر به‌راحتی تعلق می‌گیرد، به کشاورز بدهند، چرخ اقتصاد مملکت به حرکت درخواهد آمد.
وی ادامه داد: البته باید گفت جهاد کشاورزی در زمینه آبیاری قطره‌ای و تحت فشار کمک بسیاری کرد و برای اجرا و نصب آن تسهیلاتی در نظر گرفت، به‌طوری‌که نیمی از هزینه‌ها را بلاعوض و نیمی را به‌صورت تسهیلات پرداخت کرد، به این ترتیب بحران کم‌آبی که باعث از بین رفتن درختان می‌شد، از بین رفت.
این تولیدکننده پسته افزود: سال گذشته ۳۰۰ تن پسته تر و ۱۰۰تن پسته خشک تولید کردیم، اما بخشی از آن هنوز در انبارها مانده؛ چراکه امکان صادرات نیست. از زمانی که تحریم‌ها شروع شده، مشکلات صادرات هم چندبرابر شده است. اکنون پسته ما را کیلویی ۱۰۰ هزار تومان هم نمی‌خرند. وقتی پسته صادر می‌کنیم، چند ماه طول می‌کشد پول به‌دست ما برسد و هیچ تضمینی هم برای بازگشت نیست؛ چراکه صادرات غیررسمی است و گاهی با نام کشورهای دیگر انجام می‌شود. پسته در ایران مصرفی ندارد و ۸۵ درصد آن باید صادر شود؛ لذا دولت باید زیرساخت‌ها و شرایط صادرات را فراهم کند.
لزوم استفاده از تکنولوژی‌های نوین
مقصودی با اشاره به لزوم استفاده از تکنولوژی و فناوری‌های نوین در حوزه کشاورزی گفت: تجهیزات نوین قیمت بالایی دارد، اما به‌میزان بسیاری باعث صرفه‌جویی در وقت و هزینه می‌شود. سال گذشته که می‌خواستیم ۲۰۰ هکتار باغ را به‌صورت دستی سمپاشی کنیم، کار سخت و زمان‌بری بود، اما توانستیم تانکرهای سمپاشی پیدا و این کار را مکانیزه کنیم. این تانکرها ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد که برای مزرعه ما که چهار عدد تانکر لازم دارد، هزینه بالایی است؛ چراکه علاوه‌بر تانکر، به راننده آموزش‌دیده نیز نیاز است. در این زمینه هم به تسهیلات و حمایت دولت نیاز داریم.
وی اضافه کرد: هزینه کود و سم هم در این مدت چند برابر شده. ارز تولید و واردات سم برداشته شده و سمی را که شش‌هزار تومان می‌خریدیم، امروز باید ۵۰ هزار تومان برای آن پرداخت کنیم. البته به این شرکت‌ها نمی‌توان خرده گرفت، چون آن‌ها هم به دلار خرید می‌کنند و مجبورند پول بیش‌تری دهند. البته این گرانی را در همه بخش‌ها می‌توان دید. هزینه بیل مکانیکی از ساعتی ۲۰۰ هزار تومان به ۳۰۰ هزار تومان رسیده و هزینه کارگر و راننده نیز چند برابر شده است.
مقصودی اضافه کرد: استفاده از روش‌های نوین هزینه را کم و بازدهی را بیش‌تر می‌کند؛ مثلاً برای حل مشکل کم‌آبی و آفتاب‌سوختگی پسته‌ها به کائولین نیاز داریم که از اسپانیا وارد می‌شود. سمپاشی نیز باید مکانیزه و درخت پسته حتماً باید پیوند شود که هر درخت ۱۰ هزار تومان هزینه دارد. تانکرهای سمپاشی که در کشور خودمان با کیفیت بالا تولید می‌شود، ۱۰۰ میلیون تومان قیمت دارد. تمام این کارها در آمریکا به‌روش مکانیزه انجام می‌شود و باعث شده این کشور امروز رتبه اول تولید پسته در دنیا را داشته باشد، درصورتی‌که کیفیت و مرغوبیت پسته ایران در هیچ کجای دنیا وجود ندارد. گفتنی است برداشت پسته در کشورهای خارجی با ماشین‌های مخصوص است، اما این‌جا باید چند کارگر ۲۰ روز کار کنند تا محصول را بچینند.
وی عدم صدور سند برای زمین‌های کشاورزی را ازجمله مشکلات دانست و گفت: یکی از شرایط بانک‌ها برای پرداخت وام به کشاورزان ارائه سند زمین‌های کشاورزی جهت تضمین است، اما از ۲۰۰ هکتار زمینی که خریدم، فقط ۱۶۲ هزار هکتار آن سند دارد و هنوز موفق نشده‌ایم سند بقیه را بگیریم؛ چراکه هر دولت بخش‌نامه‌ها و شیوه‌نامه‌های جدیدی ارائه می‌کند و اداره منابع طبیعی هم برای این کار سنگ‌اندازی می‌کند.
مقصودی که علاوه‌بر تولید در فرآوری پسته نیز فعالیت می‌کند، افزود: خشک‌کردن و فرآوری پسته هزینه بالایی دارد و دستگاه‌های گرانی برای این کار لازم است. بسیاری از تولیدکنندگان امکان این کار را ندارند و فرآوری محصول خود را به ما می‌سپارند. راه‌اندازی یک خط فرآوری بیش از دومیلیارد تومان هزینه دارد. در کشورهای دیگر این کارها به‌صورت تعاونی انجام می‌شود؛ یعنی اعضای یک تعاونی هرکدام مبلغی می‌دهند، پایانه خط فرآوری و کارخانه می‌زنند و به‌تدریج هم کار خود را گسترش می‌دهند؛ اما متأسفانه عملکرد تعاونی‌ها در کشور ما بسیار ضعیف است.
گزارش از زهرا اشرف‌زاده