زالو، از جمله جانورانی است که از دو هزار و 500 سال قبل خاصیت درمانی آن شناخته شده است. این موجود خون‌خوار و چسبناک که شاید عوام مردم درباره آن تصوری بدی داشته باشند، در پشت پرده زندگی ترسناکش حقایقی باور نکردنی دارد؛ از مسائل درمانی و معالجه ٣٠٠ نوع بیماری گرفته تا قاچاق به داخل کشور و بازار صید. از این رو با توجه به فواید بسیار زیاد زالوهای طبی در دنیا، پرورش زالو هم از لحاظ پزشکی و هم از لحاظ اقتصادی بسیار مورد اهمیت قرار گرفته و با توجه به اقبال روزافزون طب مدرن به زالو درمانی و تأثیرات درمانی غیرقابل انکار زالو امروزه پرورش زالوهای طبی نیز به میزان قابل توجهی مورد استقبال قرار گرفته است. زالوهای طبی به Hirudo Medicinalis معروف است که اصولاً جزو انگل‌های خون‌خوار به شمار می‌رود. طول آن به‌طور متوسط ۱۲ سانتی‌متر و عرض آن حدود یک سانتی‌متر است و وزن آن دوتا سه گرم است و به‌صورت زنده‌زایی تکثیر پیدا می‌کند. ساختمان بدنی این موجود از لحاظ سیستم عصبی بسیار ساده و ابتدایی است. جهت تکثیر و رشد معمولاً در آکواریوم‌های بزرگ و به صورت گروهی پرورش داده می‌شود. زالوی طبی جانور عجیبی است که صدها سال است از آن به صورت زنده یا فرآورده برای درمان انواع بیماری‌ها استفاده می‌شود. امروزه باز هم استفاده از زالو در بسیاری از کشورهای دنیا و حتی در کشورهای پیشرفته رایج شده است، چنان‌که اکنون زالو را با عنوان جراح کوچک (Micro Surgeon) می‌شناسند. مکیدن خون بیمار و ترشح آنزیم‌هایی با خواص درمانی متعدد باعث شده است که زالو درمانی، روشی ساده و ارزان‌قیمت برای درمان بسیاری از بیماری‌ها باشد. پرهیز، متخصص طب سنتی، در زمینه خاصیت زالو درمانی گفت: در بزاق دهن زالو بیش از120 ماده درمانی وجود دارد که با ترشح ماده‌های درمانی هیرودین در بدن، منجر به تولید رگ جدید و از بین رفتن انقباض عروق و بازشدن رگ‌های بدن می‌شود. وی افزود: هر فرد بیمار یک برنامه درمانی خاص دارد که تشخیص آن برعهده پزشک متخصص است که این مراحل شامل استفاده از منزج‌های غذایی و گیاهی، مساج و بادکش و مرحله بعد زالودرمانی است. پرهیز با اشاره به این‌که آرتروز، جوش صورت و واریس‌ها از جمله بیماری‌هایی هستند که از طریق زالو درمان می‌شوند، اظهار کرد: این نوع درمان برای بیماری‌های ژنتیکی و مشکلات خونی اعم از سرطان خون توصیه نمی‌شود. این متخصص طب سنتی بیان کرد: زالودرمانی برای کودکان زیر شش سال توصیه نمی‌شود و از سن 10 تا 90 سالگی امکان‌پذیر است. وی تصریح کرد: زالو درمانی تنها باید توسط پزشک متخصصی که به طب سنتی آشنا است انجام شود و استفاده ناشیانه از آن می‌تواند خطرآفرین باشد.

زالو؛ خون‌آشام اشتغال‌زا

جویبان، مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی، هم گفت: فواید پزشکی بی‌شماری زالو دارد و این امر باعث شده تا پرورش این نوع کرم مورد توجه قرار بگیرد. وی افزود: حال روی سخن با برنامه‌ریزان اقتصاد کشور است که از این فرصت شغلی حمایت کنند تا سهمی از این بخش در سطح جهان داشته باشند. مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی ادامه داد: به عبارت دیگر برنامه‌ریزان اقتصادی کشور باید فرآیند صنعت پرورش زالو را از ابتدا مورد حمایت قرار دهند، چرا که در حال حاضر پرورش این نوع جانور مورد توجه مردم قرار گرفته که این خود از نگاه اشتغال‌زایی جهت تولید و پرورش زالو حائز اهمیت است و باید دولت از هم‌اکنون به فکر کارآفرینی و اشتغال‌زایی در این زمینه باشد. جویبان تصریح کرد: این شغل در گام اول سرمایه چندانی لازم ندارد و با یک سرمایه اندک و در داخل خانه هم می‌توان کار را شروع کرد، اما به تخصص نیازمند است؛ پس اگر نخستین بار است که سراغ این حرفه می‌روید، حتماً با افراد باتجربه در این حیطه مشورت کنید. وی اظهار کرد: اگر در پرورش زالو کار به صورت علمی دنبال شود، قطعاً درآمد خوبی نصیب پرورش‌دهندگان خواهد شد. مسئول سازمان بسیج مهندسین کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان جنوبی افزود: این شغل یک صنعت خانگی است که اگر با آموزش‌ها و دستورالعمل‌های ارائه شده امکان پیشرفت باشد، قطعا پاسخگو خواهد بود و جوانان می‌توانند از مزایای موجود در این شغل برای ایجاد کسب و کار استفاده کنند.

پرورش زالو یک صنعت پربازده

اکبری، از فعالان پرورش زالو، هم گفت: برنامه‌ریزی شده تا یک فارم را با 500 لیتر آب بین 20 روز تا یک ماه از لحاظ منابع آبی تأمین کنیم تا بتوانیم با استفاده از این مقدار آب کار پرورش زالوها را انجام دهیم. وی افزود: موسسه زالوپروران شرق را با اهداف اشتغال جوانان و بهره‌مند شدن آنان از این شغل با حداقل هزینه و پرورش زالو طبی که می‌تواند جایگزین محصولات آب بر کشاورزی شود، تأسیس کردیم. این پرورش‌دهنده زالو اظهار کرد: اقتصاد مقاومتی در نگاه اول یعنی استفاده از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های خاموش و پرورش زالو یکی از مشاغل زودبازده و خانگی است و در همین جهت پیش رفته. وی ادامه داد: مراحل پرورش زالو به صورت اختصار این گونه است که در ابتدا زمانی که شما زالوها را به عنوان مولد دریافت می‌کنید، آن‌ها در اکواریوم‌های خاصی که آن را فارم می‌نامند، قرار می‌دهید. برای این امر نیاز به تهیه و ساخت زیرساخت‌های مورد نیاز برای پرورش آن‌ها است. اکبری بیان کرد: بعد از مدتی که تغذیه اولیه آن‌ها انجام شد، زالوها حدود یک ماه استراحت می‌کنند. مرحله بعد آماده‌سازی زیرساخت زالوها برای متولد شدن لاروها است. لاروها هم بعد از مدت کوتاهی رشد می‌کنند و برای ارائه به بازار آماده می‌شوند. پرورش زالو هزینه و فضای زیادی نیاز ندارد و آورده مالی آن هم مناسب است. پرورش زالو الگوی عملی از اقتصاد مقاومتی است که بازگشت سرمایه و بازار فروش بسیار مناسبی دارد و به این وسیله این حرفه تبدیل به صادراتی غیرنفتی و پرسود برای ایران شده است.