ازجمله این اقدامات می‌توان به «توسعه بیمه‌های پایه، تعریف ۴۰۰ هزار تعرفه متنوع برای محصولات مختلف کشاورزی، تعریف ۵۰ درصد ارزش تولید بهعنوان تعهد در بیمه‌های پایه، استفاده از فناوری‌های نوینی همچون RS، GIs، IOT در راستای افزایش دقت و سرعت در ارزیابی‌ها، عقد تفاهم‌نامه با چند بیمه خصوصی و ایجاد زمینه برای ورود بیمه‌های خصوصی در راستای ایجاد اصلاحات ساختاری در بیمه کشاورزی» اشاره کرد.
قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی در ابتدا گفت: به‌طور متوسط در سال زراعی گذشته حدود دو میلیون و ۶۵۰ هزار هکتار از اراضی زراعی تحت پوشش بیمه بود. همچنین حدود ۷۶۰ هزار هکتار از باغ‌های کشور، بیش از یک‌میلیارد قطعه طیور و هشت‌میلیون و ۲۰۰ هزار رأس دام تحت پوشش بیمه کشاورزی قرار داشت.
به‌گزارش روستانیوز، محمدابراهیم حسن‌نژاد اظهار داشت: در سال زراعی گذشته یک‌میلیون و ۶۰۰ هزار بیمه‌نامه صادر شده که از این تعداد به بیش از ۶۵۰ هزار بیمه‌نامه غرامت پرداخت کرده‌ایم.
وی خاطرنشان کرد: در مجموع در سال زراعی گذشته تا به امروز یک‌هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان غرامت پرداخت کرده‌ایم که می‌توان گفت سال زراعی گذشته در بحث خسارت‌ها سالی استثنایی بود؛ زیرا با سیلی مواجه بودیم که ۲۰ استان کشور را درگیر کرد.
حسن‌نژاد با اشاره به این‌که به مزارعی که مستقیماً از سیل آسیب دیدند و کاملاً از بین رفتند حدود ۲۰۳ میلیارد تومان غرامت پرداخت کردیم، تصریح کرد: تاکنون مجموعاً به باغ‌های کشور ۷۰۷، به حوزه زراعت ۲۸۷، به حوزه دام ۷۶، به حوزه طیور ۳۲ و به حوزه آبزیان ۱۸ میلیارد تومان غرامت پرداخت کرده‌ایم.
وی گفت: براساس الگوی خطر که در ارتباط با موضوع خطرات داریم، پیش‌بینی می‌کنیم که رقم یک‌هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان، تا یک‌هزار و ۲۵۰ میلیارد تومان هم برسد که در ماه‌های آتی نهایی خواهد شد.
تعریف تعرفه مخصوص برای محصولات مختلف کشاورزی
قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی در ادامه با پرداختن به اقدامات صندوق در بحث موضوعات بیمهای در سال زراعی گذشته گفت: یکی از کارهایی که در بیمه کشاورزی جایش خالی بود، این بود که بتوانیم برای محصولات مختلف و همچنین برای کشاورزان مختلف تعرفه مختص خودشان را تعریف کنیم.
حسن‌نژاد افزود: در واقع بیمه‌گری در ۳۰ سال گذشته به این شکل بود که بهعنوان مثال در بحث گندم اعلام می‌کردیم برای گندم‌های استان تهران تمام کشاورزان گندمکار هکتاری ۱۰۰ هزار تومان به ما حقبیمه بدهند؛ یعنی حق بیمه‌ها در هر استان مشترک بود؛ چراکه از ضریب خطر و جغرافیای خطر مناطق مختلف اطلاع دقیق نداشتیم و چه میزان باید حق بیمه بگیریم.
وی ادامه داد: از آن مهم‌تر این‌که نمی‌دانستیم کشاورزان در مناطق مختلف از نظر مدیریتی چگونه کشاورزی می‌کنند. پس به‌ناچار چون داده‌ها در یک پایگاه داده جمع‌آوری نشده بود و به یک تاریخچه قابل قبول تبدیل نشده و علاوه‌بر آن سیر زمانی قابل قبولی از آمارش موجود نبود، نمی‌توانستیم به اطمینان بگوییم مثلاً منطقه دیواندره چقدر باید بیمه بپردازد یا سوسنگرد چقدر باید حق بیمه بدهد.
این مقام مسئول خاطرنشان کرد: تفاوت بیمه کشاورزی با بیمه‌های دیگر این است که علاوه‌بر این‌که باید بیمه‌گذاران را از حیث خطر از یکدیگر متمایز کنیم، باید بتوانیم منطقه را هم براساس ریزاقلیم‌های مختلف از یکدیگر متمایز کنیم که این امر مستلزم وجود یک پایگاه داده است.
تعریف ۴۰۰ هزار تعرفه با استفاده از ایجاد اطلاعات و پایه‌های اطلاعاتی
حسن‌نژاد اظهار داشت: در سال گذشته، برای اولین‌بار توانستیم به‌جای تعداد محدودی تعرفه ۴۰۰ هزار تعرفه تعریف کنیم؛ یعنی توانستیم ۴۰۰ هزار نقطه را از هم متمایز کنیم. این تنوع تعرفه با ایجاد اطلاعات و پایه‌های اطلاعاتی ایجاد شد.
وی ادامه داد: البته در آینده ممکن است در برخی از محصولات تمایزها را به نفر برسانیم؛ زیرا درصورتی موفق خواهیم بود که بین بیمه‌گذاران تمایز قائل شویم. در بیمه این یک اصل است که می‌گویند بیمه‌گر زمانی می‌تواند موفق باشد که بتواند بین بیمه‌گذارانش از نظر خطر و نوع مدیریت تمایز قائل شود و بتواند متناسب با آن حق بیمه طلب کند.
حسن‌نژاد تأکید کرد: چنانچه بیمه‌گر نتواند این کار را انجام دهد، نتیجه‌اش این می‌شود که اگر از یک بیمه‌گذار کم‌خطر به اندازه یک بیمه‌گذار پرخطر حق بیمه دریافت کند، آن شخص دیگر برای بیمه محصولات به بیمه‌گر مراجعه نخواهد کرد. در واقع بیمه بر پایه حضور افراد کم‌خطر و پرخطر در کنار هم معنی پیدا می‌کند، چون به این طریق است که می‌توان ریسک را بین آن‌ها توزیع کرد. پس اگر همه مشتریان یک بیمه‌گر، پرخطر باشند، این طرح بیمهای با شکست روبه‌رو خواهد بود.
قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی خاطرنشان کرد: یکی از ایرادات وارده به صندوق بیمه این بود که پولی که پرداخت می‌کرد، با غرامت تناسبی نداشت. دلیل این مسأله هم این بود که بیمه بر پایه وجود افراد کم‌خطر و پرخطر نبود. به همین دلیل و در راستای تصحیح آن، هم باید بیمه‌گذارانمان را زیاد و هم باید کم‌خطرها را دعوت به بیمه کنیم.
۵۰ درصد ارزش تولید را بهعنوان تعهدمان در بیمه‌های پایه تعریف کردیم
این مقام مسئول در صندوق بیمه کشاورزی گفت: سال گذشته در بیمه‌های پایه‌ای که ارائه کردیم، برخلاف گذشته که هزینه تولید را اساس کار قرار می‌دادیم، برای اولین‌بار ارزش تولید را مبنا قرار دادیم. به‌عبارت دیگر، ۵۰ درصد ارزش تولید را بهعنوان تعهد خودمان در بیمه‌های پایه تعریف کردیم.
حسن‌نژاد افزود: به‌طور خاص درمورد محصول گندم آبی سال گذشته حداکثر رقمی که پرداخت می‌کردیم حدود دومیلیون و ۶۴۰ هزار تومان بود، اما امسال بیش‌ترین تعهدی که در گندم می‌دهیم حدود ۵/۵ میلیون تومان است. البته برای افزایش این عددها باید مسیر درستش را پیدا کرد، وگرنه افزایش دستوری فایده ندارد.
وی تأکید کرد: بالا بردن میزان تعهداتمان را درواقع در راستای رضایت و خواسته کشاورزان انجام دادیم. به‌طوری‌که در بسیاری از محصولات، تعهداتمان را حتی تا ۸۰ درصد ارزش محصول افزایش دادیم. و برای گندم این مبلغ را تا ۵۰ درصد افزایش دادیم.
حسن‌نژاد با بیان این‌که در دام تا ۸۰ درصد ارزش محصول را افزایش دادیم، گفت: در سال‌های گذشته تعهدمان درمورد یک رأس دام اصیل صنعتی ۵/۶ تا هفت‌میلیون تومان بود که این میزان تعهد را تا ۵/۱۶ میلیون تومان ارتقاء دادیم؛ بنابراین امروز دیگر هیچ واحدی نباید نگران باشد.
استفاده از فناوری‌های نوین در راستای افزایش دقت و سرعت در ارزیابی‌ها
قائم‌مقام صندوق بیمه کشاورزی اظهار داشت: یکی از کارهای دیگری که در سال زراعی گذشته انجام دادیم، این بود که به بیمه‌هایمان تنوع دادیم. از سوی دیگر بیمه‌های پایه را بسیار توسعه دادیم؛ چراکه مهم‌ترین نگرانی تولیدکننده را بیمه پایه پوشش می‌دهد.
حسن‌نژاد با اشاره به این‌که مشخصه بیمه پایه تعهد بالا و حق بیمه پایین است، افزود: یکی از اشکالات بیمه کشاورزی کشورمان در سال‌های گذشته این بود که بیمه مشغول نگرانی‌های تولیدکنندگان و کشاورزان نمی‌شد، بلکه بیش‌تر درگیر خسارت‌های جزئی در بخش کشاورزی می‌شد و به همین دلیل در بیمه‌های پایه سعی کردیم این اشکال را برطرف کنیم.
وی تصریح کرد: از دیگر اقدامات ما در بحث بیمه‌های ترجیحی بود که در برخی از محصولات، این بیمه را توسعه دادیم و امسال نیز اجرایی شد. به این ترتیب اگر کشاورزان علاقه‌مند باشند حق بیمه بیش‌تری بدهند، متناسب با میزان تولیدشان به آن‌ها بیمه‌نامه می‌فروشیم.
حسن‌نژاد خاطرنشان کرد: علاوه‌بر موارد ذکرشده، سعی کردیم از فناوری‌های نوین RS، GIS،IOT یا اینترنت اشیاء به‌منظور افزایش دقت و سرعت در ارزیابی‌ها بهره ببریم. به این ترتیب تمام تلاشمان را کردیم تا بتوانیم از این ابزار و تکنولوژی جدید در بیمه کشاورزی استفاده کنیم.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلاتمان در بیمه کشاورزی این بود که ورود این تکنولوژی‌ها به بیمه بسیار کم بود و این موضوع در ارزیابی‌ها برای ما مشکل ایجاد می‌کرد.
حسن‌نژاد در ادامه به بحث بهره‌گیری از سامانه جامع بیمه کشاورزی و زیرسامانه‌هایش پرداخت و گفت: درحال‌حاضر بیش از ۲۰ زیرسامانه به‌شکل کاملاً ارگانیک با هم کار می‌کنند. همچنین با سامانه‌های بیرونی نیز کاملاً در ارتباطند.
وی گفت: سال گذشته در ارتباط با بحث بیمه‌های خصوصی نیز چند تفاهم‌نامه مبادله کردیم و سعی داریم به این طریق، بیمه‌های خصوصی در جاهایی که می‌توانند وارد شوند. اگر روزی بتوانیم بخش خصوصی را در بحث بیمه کشاورزی مشارکت دهیم، قطعاً یکی از بزرگ‌ترین کارها را در اصلاحات ساختاری بیمه کشاورزی انجام داده‌ایم.
سامانه جامع بیمه کشاورزی، سامانه‌ای در سطح کشورهای توسعه‌یافته دنیا
در ادامه تورج سعیدی، عضو هیأت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزی، هم به تشریح سامانه جامع بیمه کشاورزی و خدماتی که از طریق آن به کشاورزان ارائه می‌شود، پرداخت. عضو هیأت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزی درخصوص سامانه جامع بیمه کشاورزی اظهار داشت: این سامانه ۱۰۰ درصد اجرایی است و از لحاظ تکنولوژی و کارآیی در آخرین سطح خود است.
تورج سعیدی گفت: در کشورهای درحال‌توسعه دنیا شاید از نرم‌افزاهایی استفاده شود، اما در این سطح که این نرم‌افزار کل عملیات را پوشش بدهد و CORE INSURANCE یا همان سامانه جامع بیمه باشد و صفر تا ۱۰۰ عملیات بیمهای در آن انجام شود، فقط در کشورهای توسعه‌یافته وجود دارد.
سعیدی افزود: جالب است بدانید تمام عملیات بیمه‌گری درون این سامانه انجام می‌شود و در خارج از این سامانه هیچ‌گونه مبحثی از بیمه کشاورزی وجود ندارد.
وی در ادامه به تشریح زیرسامانه‌ها پرداخت و گفت: این سامانه از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است. اولین و پایه تمام CORE INSURANCE ما اطلاعات پایه و قواعد است. همان‌طور که می‌دانید، بیمه براساس قوانین، دستورالعمل‌ها، آیین‌نامه‌ها و بخشنامه‌ها شکل می‌گیرد؛ بنابراین تمام این اطلاعات پایه و قواعد در این بخش بارگذاری شده و سامانه را براین‌اساس کنترل می‌کند.
سعیدی خاطرنشان کرد: اطلاعات دیگر نیز وجود دارد که از سایت‌های مرجع گرفته می‌شود؛ مثل شناسه افراد حقوقی، شماره‌حساب، کد ملی و اطلاعات هواشناسی که این ارتباطات و اطلاعات نیز در این بخش بارگذاری می‌شود.
وی ادامه داد: مبحث بعدی بحث قواعد است که معمولاً مجموعه‌ای از مصوبات مجمع و هیأت‌مدیره است و در این قسمت بارگذاری می‌شود. درواقع این دو زیرسامانه مجموعاً پایه این سامانه را تشکیل می‌دهند و سامانه را کنترل می‌کنند.
سعیدی با اشاره به زیرسامانه طرح‌های بیمهای گفت: ما باید چارچوب طرح‌های بیمهای و موضوعاتی را که می‌خواهیم بیمه کنیم در یک فرآیند تعریف و محاسبه کنیم و طی فرآیندی با بودجه‌ای که در مجلس مصوب می‌شود، متعادل سازیم که این موارد در زیرسامانه طرح های بیمهای بارگذای می‌شود.
وی افزود: گفتنی است امسال از ۴۰۰ هزار تعرفه بیمهای عبور کردیم و ۹۰ نوع کشت را تحت بیمه داریم. به این ترتیب سبد بیمهای کشاورزی ما امسال تقویت می‌شود و بیش از دو برابر رشد داشته است.
سعیدی خاطرنشان کرد: در صنعت بیمه کشاورزی توانسته بودیم تا دو سال قبل بیش از ۹ هزار تعرفه محاسبه و تعریف کنیم، اما از سال گذشته به بیش از ۲۰۰ هزار تعرفه رسید و امسال احتمالاً از ۴۰۰ هزار تعرفه هم رد شده باشد.
سیستم حسابداری ۱۰۰ درصد اتوماتیک است
عضو هیئت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزی در تشریح زیرسامانه عملیاتی گفت: این زیرسامانه در اختیار شرکت‌های نمایندگی در سراسر کشور قرار دارد و عوامل ما از طریق این زیرسامانه، بیمه را به فروش می‌رسانند. درواقع در این زیرسامانه بیمه‌نامه‌ها صادر می‌شود.
سعیدی درخصوص سیستم حسابداری نیز گفت: به‌محض این‌که بیمه‌نامه به فروش می‌رسد، سیستم حسابداری ما که ۱۰۰ درصد اتوماتیک است، اسناد حسابداری این بیمه‌نامه را می‌زند. به‌عبارت ساده‌تر این‌که هیچ مداخله انسانی در آن راه ندارد و همچنین تمام سازمان‌های بازرسی، حسابرسی و... به سیستم حسابرسی صندوق بیمه کشاورزی دسترسی کامل دارند.
وی با بیان این‌که بیمه‌نامه براساس اصل حسن‌نیت صادر می‌شود، افزود: برای این‌که از این حسن‌نیت سوءاستفاده‌ای نشود، در زیرسامانه پیوست فنی به این مسأله رسیدگی می‌شود. به این ترتیب پس از صدور بیمه‌نامه، سیستم برای آن بیمه‌نامه فعال می‌شود و شناسنامه‌ای تولید می‌کند که آن را پیوست فنی می‌نامیم.
سعیدی خاطرنشان کرد: پیوست فنی شامل دو بخش است؛ در یک بخش مکان موضوع با GPS مشخص می‌شود و در بخش دیگر موضوع بیمهای بررسی می‌شود. به این منظور نیز از ارزیاب‌ها در سراسر کشور بهره می‌بریم که این افراد موظفند در طول مدتی که این بیمه‌نامه فعال است، این دو بخش را بررسی کنند.
وی گفت: یکی دیگر از زیرسامانه‌های این سامانه پایش فنولوژیک است که در بخش پایش فنولوژی نیز زراعت محصولاتی مانند گندم، جو، کلزا و برنج و همه محصولات باغی پایش می‌شود. درواقع از شروع تا پایان سال زراعی در پنج تا شش مرحله محصولات توسط ارزیاب‌ها پایش و گزارش‌ها در سامانه وارد می‌شود.
سعیدی افزود: هدف از بخش پایش فنولوژیک رصد و دیده‌بانی وضعیت و روند تولید در مناطق مختلف کشور است و به این ترتیب دیدی کلی درخصوص پایش منطقه برای ما به‌دست می‌آید.
الگوهای مخاطرات به‌صورت هوشمند در سیستم وجود دارد
این عضو هیئت‌مدیره صندوق بیمه کشاورزی در خصوص زیرسامانه مجوزهای خسارت هم گفت: بعد از این‌که همه اقدامات انجام شد، باید به دو سوال اصلی درباره بیمه‌نامه‌ها جواب بدهیم؛ اول این‌که آیا براساس عواملی که ما در بیمه‌نامه داریم، خسارت وارد شده یا خیر و دوم این‌که اگر وارد شده، اندازه‌اش چقدر بوده است.
سعیدی ادامه داد: در بخش مجوزهای خسارت، در گردش‌هایی که در این سامانه رخ داده، به سوال اول جواب می‌دهیم و تأیید یا رد می‌کنیم. همچنین در زیرسامانه خسارت‌ها تمام خسارت‌ها اندازه‌گیری و به غرامت تبدیل می‌شود.
سعیدی با اشاره به زیرسامانه بازرسی و نظارت خاطرنشان کرد: در این قسمت بازرسی و نظارت تمام الگوهای مخاطراتی که در کشور وجود دارد، به‌صورت هوشمند در سیستم وجود دارد و هر بیمه‌نامه‌ای که این الگو را داشته باشد، به یک پرونده کامل تبدیل می‌شود.
این مقام مسئول گفت: زیرسامانه دیگر زیرسامانه اطلاعات مکانی است که به تعیین مکان بیمه‌نامه مربوط است. به همین منظور، نقشه‌های مختلفی از ماهواره‌های مختلف روی سامانه بارگذاری شده است و از طریق آن اطلاعات را ارزیابی می‌کنیم؛ به‌طوری‌که با استفاده از پهپاد، عملیات زمینی و ماهواره همه اطلاعات مکانی را بررسی و خسارت‌ها را ارزیابی می‌کنیم.
سعیدی در پایان از گزارش‌ها و داشبوردها بهعنوان یکی دیگر از زیرسامانه‌های، سامانه جامع بیمه کشاورزی نام برد و گفت: تابلوهای مختلفی ازجمله تابلوی غرامت، بدهی دولت به ما و... در این بخش است و به این طریق گزارشات متعددی را به ما ارائه می‌دهد.
گزارش از یاسمن بلوردی