در قانون بودجه سال ۹۸، مصوب شده بود مالیات بهصورت پنج پلهای یعنی از ۱۰ تا ۳۵ درصد، از کارمندان دریافت شود؛ این درحالی است که کمیسیون تلفیق درباره لایحه بودجه ۹۹ تصمیم گرفته و مقرر کرده است که مالیات از کارمندان بهصورت دو پلهای یعنی فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد دریافت شود. بر این اساس نرخ مالیات بر درآمد حقوق کارکنان با حقوق سه میلیون تومان و تا هفتبرابر آن مشمول مالیات سالانه ۱۰ درصد و نسبت به مازاد آن ۲۰ درصد خواهد بود.
در این راستا عضو کمیسیون تلفیق مجلس گفت: دو پلهای کردن مالیات کارمندان در راستای منافع کسانی است که حقوق نجومی دریافت میکنند. کمیسیون تلفیق در اینخصوص باید تجدیدنظر کند و پلههای مالیاتی را به پنجپله افزایش دهد.
عباس پاپیزاده به فارس گفت: متأسفانه کمیسیون تلفیق در جریان بررسی لایحه بودجه ۹۹ پلههای مالیاتی را از ۱۰ تا ۳۵ درصد به ۱۰ تا ۲۰ درصد کاهش داد. این تصمیم که در جریان بررسی بند «الف» تبصره ۶ لایحه بودجه ۹۹ گرفته شده، تبعات خوبی ندارد.
وی ادامه داد: با مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس، عدالت مالیاتی تحتالشعاع قرار میگیرد. به هیچ عنوان منطقی نیست کسانی که سه میلیون تومان حقوق میگیرند با کسانی که ۲۱ میلیون تومان حقوق دریافت میکنند در یک پله مالیاتی قرار گیرند.
عضو کمیسیون تلفیق مجلس ادامه داد: اینکه بنابر تصمیم هیئت رئیسه کمیسیون تلفیق، تصویب پیشنهاد دولت (مالیات پنج پلهای) مشروط به دو سوم آرای نمایندگان حاضر در کمیسیون شد هم اشتباه بود، چراکه طرح اصلاح موادی از قانون آییننامه داخلی مجلس درحال بازنگری و تغییر است. در ماده ۱۸۱ این طرح به دو سوم آراء اشاره شده و کلیات طرح هنوز به تصویب شورای نگهبان نرسیده است.
مخالف کاهش پلههای مالیاتی کارمندان هستم
عضو دیگر کمیسیون تلفیق مجلس نیز با تأکید بر اینکه مخالف کاهش پلههای مالیات بر درآمد کارمندان هستم، اظهار داشت: کسانی که حقوقهای بالایی میگیرند، باید مالیات بیشتری پرداخت کنند. هر چیزی خلاف این موضوع باشد، بیعدالتی است.
احمد امیرآبادیفراهانی به فارس گفت: نمایندگان در جلسات گذشته کمیسیون تلفیق در اینخصوص به جمعبندی نرسیدهاند، درحالحاضر هم دو پلهای شدن مالیات کارمندان به تصویب نرسیده است. مخالف کاهش پلههای مالیاتی هستیم و کسانی که حقوقهای بالایی میگیرند، باید مالیات بیشتری نیز پرداخت کنند. هر چیزی خلاف این موضوع باشد، بیعدالتی است.
عضو هیئت رئیسه مجلس درباره دلیل عدم تصویب پیشنهاد دولت درباره مدل مالیات بر درآمد کارمندان در جلسات قبلی کمیسیون تلفیق گفت: در جلسهای که در آن بند «الف» تبصره ۶ لایحه بودجه مورد بررسی قرار گرفت، متأسفانه برداشت اشتباهی از یکی از مادههای قانون آییننامه داخلی مجلس اتفاق افتاد. براساس اشتباه مذکور، تصویب پیشنهاد دولت را مشروط به دوسوم آرای نمایندگان حاضر در کمیسیون تلفیق کردند.
امیرآبادی درباره مدلهای پیشنهادی برای مالیات بر درآمد کارمندان اظهار داشت: طی هفتههای گذشته سه مدل برای دریافت مالیات از حقوق کارکنان دولت مطرح شده است. یک مدل دو پلهای شدن مالیات کارمندان (۱۰ تا ۲۰ درصد) بود. مدل دیگر سه پلهای شدن (۱۰ تا ۲۵ درصد) بود و مدل سوم هم که برخی اعضای تلفیق با آن مخالف هستند، پنج پلهای شدن (۱۰ تا ۳۵ درصد) است. به اعتقاد بنده پنج پلهای شدن مالیات کارکنان دولت عادلانهتر است.
دو پلهای شدن مالیات بردرآمد به نفع نجومیبگیران است
همچنین یک کارشناس اقتصادی درباره اقدام کمیسیون تلفیق بودجه که مالیات کارمندان را از پنج پله به دو پله کاهش داده است، به مهر گفت: در نظام مالیاتی ما عدالتمحوری و بحث کاهش شکاف طبقاتی هرگز مدنظر نبوده است؛ تاکنون عمدتاً به مالیات بیشتر نگرش درآمدی آن هم یک درآمد ناچیز داشتهایم. نگاه دولت برای مالیات پنج پلهای حقوق کارکنان منطقیتر و به عدالتمحوری نزدیکتر است؛ درحالیکه مالیات دو پلهای خطر زیادی دارد.
وحید شقاقیشهری گفت: باید حقوقهای بالای سهمیلیون تومان برای پرداخت مالیات طبقهبندی شوند. اینکه قرار باشد مالیات کسانی که سهمیلیون تومان حقوق میگیرند با کسانی که حقوق ۲۱ میلیون تومانی دارند، برابر باشد هم به نفع نجومیبگیران است و هم به هیچ عنوان به عدالت نزدیک نیست. تصمیم کمیسیون تلفیق مجلس برای مالیات دوپلهای بیمعنی بوده و یک حرکت انفعالی محسوب میشود، بنابراین باید حتماً اصلاح شود.
دو پلهای شدن مالیات وحدت رویه را از بین میبرد
از سوی دیگر یک کارشناس امور مالیاتی، هم به ابتکار گفت: مخالف دو پلهای شدن مالیات حقوقبگیران هستم. مسألهای که وجود دارد و باید به آن توجه داشته باشیم این است که دوپلهای شدن مالیات وحدت رویه را از بین میبرد و تفاوت چشمگیری را میان دو پله حقوقی که میزان مالیات به آنها تعلق میگیرد، به وجود میآورد.
مرتضی اکبریان ادامه داد: گمان میکنم برای اینکه به افرادی با حقوقهای پایین کمکی کرده باشند، این اقدام را مطرح کردهاند، اما بعید میدانم که کمکی به این افراد شود؛ بنابراین این مصوبه نمیتواند اقتصاد را به سمت عدالت هدایت کند.
این کارشناس مالیات در بخش دیگری از صحبتهایش در پاسخ به این پرسش که آیا دوپلهای کردن مالیات حقوقبگیران باعث کاهش درآمدهای مالیاتی دولت در سال آتی میشود یا خیر گفت: در این زمینه باید بگویم که این اقدام باعث کاهش درآمد مالیاتی دولت نخواهد بود. رقم مالیات را در بودجه به اندازهای بزرگ نوشتهاند که با این اقدامات تغییری پیدا نخواهد کرد. قطعاً فشار از این محل خارج شده و به محل دیگری همانند شرکتها، تولیدکنندگان و... هدایت شده و از آن محل تأمین خواهد شد. بنابراین در این مسأله تأثیری نخواهد داشت.
هیچ عدالتی در این نوع از مالیاتستانی وجود ندارد
یک کارشناس اقتصادی دیگر نیز دو پلهای شدن مالیات را به دور از عدالت میبیند. در اینباره به ابتکار میگوید: در جریان مالیاتستانی مسأله مهمی که وجود دارد و باید به آن توجه داشته باشیم این است کارکنان و حقوقبگیران تنها قشری هستند که بدون هیچ دردسری مالیات درآمدش را ماه به ماه قبل از آنکه حقوقش را دریافت کند، میپردازند.
هادی حقشناس ادامه داد: به عبارتی دیگر فرار مالیاتی در بین حقوقبگیران صفر است. این درحالی است که مشاغل دیگر که برخی از آنها درآمدی چندبرابر کارکنان دولت دارند، از پرداخت مالیات سرباز میزنند. در این بخشها انواع معافیتهای مالیاتی و همچنین فرارهای مالیاتی وجود دارد، بنابراین درآمد دست به نقد، مالیات بر حقوق کارکنان دولت است.
وی با اشاره به دوپلهای شدن مالیات افزود: حال اگر بخواهیم ماجرای دو پلهای شدن مالیات را بررسی کنیم، باید بگویم از همان ابتدا کاملاً مشخص میشود که در این نوع از مالیاتستانی هیچ عدالتی وجود ندارد و هیچ شکی درخصوص این ماجرا نیست. اگر مبنایی را برای دریافت مالیات بهشکل پلکانی در نظر میگرفتند طبیعتاً به عدالت نزدیکتر میشدیم، اما این دوپلهای شدن دقیقاً بر عکس روش پلکانی است.
این کارشناس اقتصادی در بخش دیگری از صحبتهایش به تفاوت معنادار میان حقوق کارکنان اشاره کرد و گفت: اگر بخواهیم یک نگاه همهجانبه به دوپلهای شدن مالیات حقوقبگیران داشته باشیم، میبینیم بین فردی که سهمیلیون تومان حقوق دریافت میکند، با فردی که حدود ۲۱ میلیون تومان حقوق ماهانه دارد، حتماً یک اختلاف معناداری وجود دارد.
بنتالهدی فاضلی نژاد