به گزارش روسنا (پایگاه خبری روستانیوز)، صادرات خشکبار ایران همیشه در بازار داخلی در اولویت بوده چراکه یک منبع مطلوب درآمد از صادرات غیرنفتی است. به همین دلیل است که همیشه قیمت آن در بازار داخل بالاتر از حد انتظار بوده است. خشکبار ایران به بیش از ۵۰ کشور از جمله آلمان، آمریکا، فرانسه، انگلستان، ایتالیا، اسپانیا، سوئد، نروژ و ... صادر می‌شود. البته در سال‌های اخیر آمریکا رقیب ایران در عرضه صادرات پسته به بازارهای بین‌المللی شده است. بطوریکه برخی از محصولات خشکبار از آمریکا به ایران وارد می‌شود.
در سال 96 حدود 16هزار و 650 تن پسته صادر شد. این میزان صادرات معادل یک میلیارد و 300 میلیون دلار بود. اما در چند سال اخیر بحث خشکبار در بازار داخلی دچار التهاب و نوسان قیمت شده است و هر ساله افزایش قیمت آن سبب کاهش حضور این کالا در سبد خانوار می‌شود. شهریور امسال قیمت هر کیلو پسته 90 تا 160 هزار تومان، بادام هندی 100 تا 140 هزار تومان، بادام درختی 70 تا 110 هزار تومان، فندق 30 تا 45 هزار تومان، تخمه ژاپنی 35 هزار تومان و تخمه آفتابگردان 15 هزار تومان اعلام شد. اما از شهریور تاکنون افزایش قیمت خشکبار هم مانند دیگر محصولات و خدمات دور از انتظار نبوده است.
اما قیمت پسته به نسبت دیگر محصولات خشکبار جهش قیمت بیشتری در بازار داخلی داشته است. با این حال هیچ یک از تولیدکنندگان این محصول حاضر نیستند تا برای تنظیم و کاهش قیمت پسته از صادرات آن که هر کیلو بین 10 تا 13 دلار است صرف نظر کنند. دولت هم برنامه‌ای برای کنترل این وضعیت در نظر ندارد.
محمدابراهیم علوی، دبیرکل انجمن پسته ایران در ابتدای سال جاری اعلام کرد افزایش تولید پسته همراه با مدیریت مناسب بازار، موجب شد سال خوبی برای صادرات پسته پشت سر بگذاریم و موفق به صادرات 80 هزار تن از این محصول شویم. البته صادرات پسته تولید شده در سال 96، همچنان ادامه دارد و انتظار می‌رود تا پایان امسال میزان صادرات این محصول به بیش از رقم اعلام شده برسد.
علوی پیش بینی کرده بود سال 97 سال ناآور پسته خواهد بود. با آغاز فصل سرما این پیش بینی محقق شد و با سرمازدگی درختان پسته با کاهش تولید روبه رو شدیم.
تولید مازاد پسته و افزایش قیمت آن در بازار داخل
تحریم، نوسان قیمت، دلالان و انجام قاچاق بهانه‌جویی‌های کلیشه‌ای در رفع موانع تامین نیاز بازار داخل شدند. این در حالی است که ناتوانی در تامین نیازهای بازار داخل باعث شده تا مقامات مسئول نبود برنامه‌ریزی مناسب را دلیل اصلی نابسامانی‌ها بدانند. اما دلیل اصلی افزایش قیمت پسته به عرضه تولید مازاد آن در بازار داخل باز می‌گردد. چرا که سهم ایران از تولید کل خشکبار تنها 10 درصد است. این 10 درصد سهم ایران از خشکبار به طور کامل تولید داخل نیست چراکه مغز گردو، مغز فندق و بادام از جمله محصولاتی هستند که برای تامین آن 10 درصد سهم بازار داخلی وارد می‌شوند. بر این اساس بادام را از آمریکا و اسپانیا و فندق را از ترکیه وارد می‌کنیم.
در سال‌های اخیر عوامل متعددی در از بین رفتن رشته تولیدات و صادرات اثر گذار بوده است، اما مهم‌ترین آن، افزایش تدریجی جمعیت و افزایش نیاز و مصرف داخلی بوده است که باعث شده برای تامین نیازهای داخلی به واردات محصولاتی روی آوریم که خود تولید کننده آن هستیم. علاوه بر این به دلیل کم‌آبی در مناطق مختلف کشور امکان توسعه مزارع و باغات و برداشت بیشتر از محصولات وجود ندارد. این مساله در مورد پسته هم که سال‌ها بزرگترین صادرکننده آن بودیم، اتفاق افتاده است، به طوری که در سال گذشته با از دست دادن جایگاه دوم به رتبه سوم صادرکنندگان پسته در جهان تنزل یافتیم. سال گذشته آمریکا رتبه اول را در اختیار داشت و ترکیه بالاتر از ما در جایگاه دوم قرار گرفت.
کاهش قیمت دلار تاثیری بر کاهش قیمت خشکبار ندارد
ارزش صادرات خشکبار به عنوان یکی از اقلام درجه اول صادرات غیرنفتی کشور در سال‌های گذشته حدود یک میلیارد و 300 میلیون دلار بود، ولی امسال به دلایل متعدد، از ارزش آن کاسته شده است.
مصطفی احمدی، رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار تهران، نوسان قیمت آجیل و خشکبار را تحت تاثیر نوسانات ارزی ناشی از افزایش صادرات دانست که سبب افزایش قیمت در بازار داخلی شده است. در این میان محصولاتی همچون نخودچی و کشمش هم افزایش قیمت داشتند که دلیل آن کاهش ورود بار به میادین اصلی عرضه است.
احمدی گفت که با افزایش نرخ دلار انواع محصولات گران می‌شود، اما با افت قیمت، عرضه‌کنندگان در برابر کاهش قیمت محصولات خود مقاومت می‌کنند و مدعی هستند این محصولات در گرانی دلار خریداری شده است؛ در این میان بازار آجیل و خشکبار از این قاعده مستثنی نیست. در روزهای اخیر به دلیل رکود بازار آجیل و خشکبار، قیمت محصولات این بازار تا حدودی افت کرده و نسبت به ۲۰ روز گذشته فروشندگان برای عرضه محصولات خود راغب‌تر هستند، اما خریداری وجود ندارد.
در حالی فروشندگان در بازار داخلی در تلاش هستند قیمت‌ها به حدی برسد که شهروندان به خرید راغب باشند اما برای توقف صادرات و یا ممنوعیت واردات برای ثبات قیمت در بازار داخلی و تامین نیازها از تولید داخلی برنامه‌ریزی انجام نشده است.
انتهای پیام/