در فارس حدود هشتهزار روستا وجود دارد که از این تعداد چهارهزار و 300 روستا در طول 50 سال گذشته تاکنون خالی از سکنه شده است. «آب» و «اشتغال» از دلایل اصلی مهاجرت روستاییان استان به شهرهاست. شاید بهنظر برسد مهاجرت یک امر اجتنابناپذیر است و نمیتوان مقابل آن ایستاد، اما میتوان با ارائه طرحهای مناسب، روند آن را کم یا معکوس کرد.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری فارس به «روستانیوز» گفت: مشکلات اقتصادی، بحران آب، خشکسالی و نبود امکانات خدماتی، رفاهی و زیرساختی ازجمله دلایل مهاجرت روستاییان استان فارس در سالهای اخیر بوده که سعی کردهایم با ایجاد اشتغال، پرداخت تسهیلات و توسعه زیرساختها مانع این مهاجرتها شویم که در بعضی مناطق این فعالیتها با موفقیت و در پارهای مواقع هم با مهاجرت معکوس روبهرو بوده است.
سیدکمال پاکفطرت افزود: چهارهزارو 200 روستای استان سکنه دارند که نیمی از آنها دارای دهیاری و مابقی بدون دهیاری هستند. فارس استان پهناوری است که 29 شهر دارد و عشایر زیادی هم در این استان زندگی میکنند؛ ازاینرو لازم است دولت توجه ویژهای به این استان داشته باشد.
وی در پاسخ به اینکه در حوزه اشتغال روستایی چه میزان تسهیلات ارائه شده، گفت: برای ایجاد اشتغال روستایی در استان فارس چهارهزار طرح روستایی در سامانه «کارا» تصویب شد که براساس آن برای بیش از سههزار طرح تسهیلات پرداخت شد و 20 هزار نفر مشغول به کار شدند. سال گذشته هم بانکهای سینا و پارسیان 65 میلیارد تومان به مناطق محروم استان فارس تسهیلات تخصیص دادند و برای حدود 700 نفر ایجاد اشتغال شد.
پاکفطرت اضافه کرد: این تسهیلات بیشتر در حوزه کشاورزی، صنعت، گردشگردی و صنایعدستی، پرورش دام و طیور و پرورش قارچ ارائه شده است؛ برای مثال در مناطقی مانند خرامه و ارسنجان که در سالهای اخیر با مهاجرتهایی روبهرو بودیم، امروز در همین مناطق کارآفرینان روستایی 300 مجتمع پرورش قارچ ایجاد کردهاند.
توجه ویژه به اشتغال خانگی در استان
وی ادامه داد: یکی از موضوعات مهمی که به آن توجه ویژه داریم، اشتغال خانگی است. باید با برنامهریزی درست، تولیدات روستایی را با توجه به هزینهکرد آنها بهدست مصرفکننده برسانیم. استاندار نیز توجه ویژهای به این موضوع دارد و کارگروههای مختلفی در این زمینه تشکیل شده است؛ البته این کار تنها وظیفه ما نیست و باید دستگاهها و سازمانهای دیگر مانند میراثفرهنگی، جهاد کشاورزی و... هم به کمک ما بیایند؛ همچنین فرهنگسازی و کمک رسانهها برای معرفی این محصولات ضروری است.
بهرهبرداری از 75 طرح بومگردی طی یک سال اخیر
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری فارس با بیان اینکه بومگردی و گردشگری از دیگر ظرفیتهای روستاهای استان است، گفت: در یک سال اخیر از 75 طرح بومگردی در روستاهای این استان بهرهبرداری شده، اما نکته مهم در حوزه بومگردی این است که باید این کار با تحقیق و نگاه کارشناسی صورت بگیرد تا به شکست منجر نشود؛ ما به کسانی که اهلیت دارند و دورههای آموزشی لازم را سپری کردهاند، مجوز بومگردی میدهیم، اما این دغدغه را نیز داریم که این کار اصولی صورت بگیرد.
این مقام مسئول افزود: استان فارس زمانی قطب کشاورزی کشور بود و هنوز هم بهرغم اینکه با خشکسالی مواجه است، حرفی برای گفتن دارد و میتوان با تغییر الگوی کشت، سرمایهگذاری روی کشت گیاهان دارویی و توجه به صنایع تبدیلی در این بخش اشتغال بسیاری ایجاد کرد.
پاکفطرت ادامه داد: مدیریت منابع آبی یکی از مهمترین مسائلی است که باید مدنظر قرار بگیرد و در این زمینه فرهنگسازی اهمیت بسیاری دارد. از طرفی توسعه کشت گلخانهای، آبیاریهای تحت فشار و طرحهای آبخیزداری از دیگر برنامههای در دست اجرا در این حوزه است.
وی درباره گلایه دهیارها از بودجه کم گفت: میدانیم که بودجه دهیاریها کم است و بهدلیل اینکه استان فارس صنعتی نیست، ارزش افزوده زیادی هم ندارد که به دهیارها تعلق بگیرد؛ ازینرو دولت باید نگاه ویژهتری به این استان داشته باشد، چراکه دهیاریها نقش مهمی در رونق روستا دارند.
پاکفطرت ادامه داد: برای حل بحران اشتغال و خشکسالی نیاز به آموزش روستاییان بود که از طریق آموزش دهیاران این موضوع را دنبال کردیم و امروز دهیاران به این مهم رسیدهاند که فقط دغدغه آسفالت یک معبر را نداشته باشند، بلکه به موضوعات مهمتر همچون اشتغال و رونق تولید توجه کنند.
وی درباره موضوع کمبود زمین در برخی روستاها برای توسعه امکانات افزود: در این زمینه مشکلی نداریم؛ در برخی مناطق مانند روستاهای اطراف شیراز با بررسیهای صورتگرفته به این نتیجه رسیدیم که الحاقیات باعث حاشیهنشینی، ساختوساز غیرمجاز و تخریب منابع طبیعی میشود و بر همین اساس محدوده طرح هادی را بستیم.
مدیرکل دفتر امور روستایی و شوراهای استانداری فارس در پایان گفت: انتظار ما از دولت و نمایندههای استان در مجلس شورای اسلامی که خود به مشکلات واقفند، این است که در حوزه زیرساختها و امکانات روستایی و مشکل آب استان اقدامی اساسی انجام دهند تا شاهد بازگشت مردم به روستاها باشیم.
گزارش از زهرا اشرفزاده