محمدرضا پورابراهیمی درخصوص حذف چهار صفر از پول ملی گفت: دولت قرار است لایحه‌ای درخصوص حذف چهار صفر از پول ملی به مجلس ارائه کند، کمیسیون اقتصادی نیز این لایحه را بررسی خواهد کرد.
وی افزود: در شرایط موجود اولویت ما رسیدگی به موضوعات بسیار مهم‌تری در حوزه اقتصادی است که وقت دولت و نمایندگان باید به آن اختصاص یابد، مردم نیز انتظار دارند که نمایندگان بتوانند متناسب با شرایط اقتصادی موجود و اولویت‌های اقتصادی تصمیماتی را برای بهبود شرایط اتخاذ کنند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید بر لزوم اصلاح ساختار اقتصادی کشور، اظهار داشت: مقام معظم رهبری بر لزوم اصلاح ساختار اقتصادی با اولویت اصلاح ساختار بودجه تأکید کردند؛ به همین دلیل مهم‌ترین اولویت کشور در شرایط کنونی اصلاح ساختار اقتصاد کشور است.
نباید لوایحی که اولویت ندارند به مجلس ارسال شود
پورابراهیمی با تأکید بر این‌که دولت تاکنون به وظایف خود برای اصلاح ساختار بودجه عمل نکرده است، افزود: بیانات اخیر مقام معظم رهبری نشان‌دهنده این است که انتظارات ایشان از دولت و دستگاه‌های اجرایی برای ارائه طرح جامع و کامل برای اصلاح ساختار بودجه محقق نشده است.
وی اصلاح ساختار بودجه را ضرورتی انکارناپذیر خواند و گفت: در این شرایط نباید لوایحی که اولویت ندارند به مجلس ارسال و بررسی شود.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس اظهار داشت: یکی از محورهای اصلاح نظام پولی و بانکی حذف چهار صفر از پول ملی است، اما این اقدام در شرایطی قابل‌اجراست که ثبات نسبی در اقتصاد کشور ایجاد شده و انگیزه‌های دولت‌ها برای اقداماتی که موجب افزایش تورم می‌شود، کاهش یابد. در این صورت دولت می‌تواند برابری ارزش پول ملی کشور در برابر ارزهای خارجی را مدیریت کند.
پورابراهیمی با بیان این‌که در گام اول باید عواملی که موجب کاهش ارزش پول ملی ما در برابر ارزهای خارجی شده بررسی شود، تصریح کرد: دولت نباید اقداماتی را انجام دهد که موجب کاهش ارزش پول ملی شود و بعد به‌واسطه تداوم در کاهش ارزش پول ملی پیشنهاد حذف صفر را مطرح کند.
حذف صفر از پول ملی تأثیر مثبتی در اقتصاد کشور نخواهد داشت
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تأکید بر لزوم اصلاح ساختار دولت گفت: حذف صفر به ساده‌سازی امور حسابداری و پولی کشور کمک می‌کند، اما این اقدام علاج تورم نیست، فقط یک مواجهه هست. دولت‌ها باید به‌سمتی حرکت کنند که تضمین لازم برای عدم کاهش ارزش پول ملی به ملت و مجلس بدهند.
پورابراهیمی با بیان این‌که اولویت اقتصاد کشور لایحه حذف چهار صفر از پول ملی نیست،گفت: اولویت اقتصادی کشور، حل مشکل اشتغال، اصلاح ساختار اقتصادی، اصلاح ساختار بودجه و کمک به تولید است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: درصورتی‌که ما به‌سمت ثبات اقتصادی و رونق اقتصادی پیش برویم و انگیزه‌های تورم‌زایی وجود نداشته باشد، حذف چهار صفر ارزش دارد و در شرایطی که تراز و رشد اقتصادی کشور منفی است، این اقدام تأثیر مثبتی در اقتصاد کشور نخواهد داشت.
نظام پولی و بانکی کشور به اصلاح و بازنگری جدی نیاز دارد
عضو هیئت‌مدیره کنفدراسیون صنعت ایران نیز دراین‌باره اظهار داشت: آنچه مسلم است اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی و تغییر واحد در بهبود حیثیت ظاهری پول ملی کشور در مقایسه با واحد پول سایر کشورها نقش بسزایی دارد و اجرای آن با توجه به فضای اقتصادی حاکم بر جامعه ضروری به‌نظر می‌رسد.
مهدی کریمی تفرشی گفت: با افزایش نرخ تورم و کاهش قدت خرید مردم مشکلات زیادی در نظام اقتصادی و مالی کشور به‌وجود آمد. ازجمله حجم بالای اسکناس در مبادلات ساده روزمره، مشکلات محاسباتی ارقام بالا، استهلاک بالای اسکناس براثر نگهداری در حجم بالا، استهلاک بالای دستگاه‌های خودپرداز و نیز هزینه بالای چاپ و امحای اسکناس از پیامدهای معضلات مالی به‌وجودآمده در نظام بانکی و اقتصادی کشور است. ضمن این‌که عملاً از واحد رسمی پول ایران (ریال) هیچ استفاده‌ای نشده و اغلب مبادلات جاری و روزمره با نام تومان صورت می‌گیرد. خارج‌شدن مسکوکات از چرخه مبالات اقتصادی کشور نیز عملاً سال‌هاست که در کشور اتفاق افتاده است.
رئیس هیئت‌مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان تهران ادامه داد: تمامی این موارد با کاهش ارزش پول ملی و تضعیف حیثیت پول ملی در میان سایر واحدهای پولی دنیا، بانک مرکزی و دولت را بر آن داشته که موضوع حذف چهار صفر از پول ملی و تغییر واحد پولی کشور از ریال به تومان را در دستور کار جدی قرار دهند. براساس این طرح، واحد پولی اصلی کشور تومان و واحد پولی خرد ریال خواهد بود و هر «تومان» معادل 10 هزار ریال فعلی و 100 «ریال جدید» خواهد بود.
وی افزود: اولین‌بار در سال 1386 ایده تعریف واحد پولی جدید و حذف چهار صفر از پول ملی مطرح شد و اکنون پس از سال‌ها اجرای این طرح در برنامه جدی دولت قرار گرفته است.
حذف صفر از پول ملی سابقه بسیار طولانی در دنیا دارد، به‌طوری‌که از سال ۱۹۲۳ تاکنون بیش از ۵۰ کشور اقدام به حذف صفر از پول‌های ملی خود کرده‌اند.
ریاست هیئت‌مدیره تعاونی تولیدکنندگان محصولات غذایی گفت: شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی از 056/0 در سال ۱۳۵۰ به 6/153 در آبان سال ۱۳۹۷ (دوهزار و 743 برابر) رسیده است که به‌رغم این تحول بزرگ در شاخص بها، قطع اسکناس تنها 50 برابر شده است که این موضوع عدم کارایی پول ملی در مبادلات اقتصادی را به‌همراه داشته است.
وی افزود: با توجه به تحولات اقتصادی صورت‌گرفته در کشور، قطعاً نظام پولی و بانکی کشور به اصلاح و بازنگری جدی نیاز دارد و جایگاه اسکناس و مسکوکات در مبادلات نقدی کشور تنها با اجرای این اصلاحات بنیادین بازیابی خواهد شد. هرچند حذف صفر از پول ملی تأثیری در نرخ تورم نخواهد داشت و تنها در توجیه ارزش پول ملی تأثیرگذار است.
تفرشی ادامه داد: قدرت خرید پول ملی در بعد داخلی تحت تأثیر میزان رشد نقدینگی در قیاس با رشد اقتصادی و در بعد خارجی با نرخ ارز تحت تأثیر صادرات، واردات و ورود و خروج سرمایه از کشور است و بنابراین تغییر واحد پول ملی تأثیری در قدرت خرید پول ملی نخواهد داشت.
عضو هیئت‌مدیره کنفدراسیون صنعت ایران گفت: از ضعف‌های احتمالی این طرح می‌توان به احتمال سوءاستفاده فروشندگان در خصوص اجحاف در قیمت‌ها و گردکردن برخی ارقام با توجه به عدم قدرت مردم در تطبیق واحد پولی جدید با قدیم اشاره کرد که به نظارت جدی دستگاه‌های نظارتی ذی‌ربط و مقابله با سوء‌استفاده‌های احتمالی برای کنترل بازار و حفظ حقوق مردم نیاز دارد.
کریمی تفرشی اظهار داشت: آنچه مسلم است این‌که اجرای طرح حذف چهار صفر از پول ملی و تغییر واحد در بهبود حیثیت ظاهری پول ملی کشور، در مقایسه با واحد پول سایر کشورها، نقش بسزایی دارد و اجرای آن، با توجه به فضای اقتصادی حاکم بر جامعه، ضروری به‌نظر می‌رسد.
وی افزود: امید است کارآمدی نظام پولی جدید در سال‌های آینده نیز استمرار یافته و بتواند با نزدیک‌کردن نرخ برابری پول کشور با ارزهای جهانی به ایجاد جو مثبت روانی در جامعه کمک کند.
حذف صفر می‌تواند نقل‌وانتقال را تسهیل کند
رئیس کنفدراسیون صادرات نیز با بیان این‌که حذف چهار صفر از پول ملی تأثیری بر افزایش قدرت خرید مردم یا کاهش تورم ندارد، گفت: بااین‌حال حذف صفر به تسهیل نقل‌وانتقال پول و عملیات حسابداری کمک می‌کند.
محمد لاهوتی درباره حذف چهار صفر از پولی ملی گفت: موضوع حذف چهار صفر از پول ملی موضوعی داخلی است و تنها تأثیر آن در بُعد خارجی نمایش قدرتمندتر پول ملی کشور است.
وی با اشاره به کشور ژاپن و قدرت برابری پایین‌تر ین برابر دلار آمریکا تصریح کرد: البته موضوع قدرتمندتربودن پول داخلی برابر ارزهای خارجی شاید برای بعضی از کشورهای توسعه‌یافته مانند ژاپن چندان مطرح نباشد و در ظاهر برابری ین برابر دلار عدد بزرگی است، ولی تمام دنیا ین را ارزی قوی و قدرتمند می‌دانند.
رئیس کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران بحث حذف صفر از پول ملی را بیش‌تر موضوعی داخلی عنوان کرد و افزود: لازمه موفقیت حذف صفر از پولی ملی برای زمانی است که محیط کسب‌وکار مناسب بوده، رشد اقتصادی مثبت و تورم تک‌رقمی ماندگار در کشور داشته باشیم. البته حذف صفر می‌تواند نقل‌وانتقال را تسهیل کند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی با اشاره به مدل موفق ترکیه و آلمان در حذف صفر از پول ملی گفت: درباره حذف صفر از پول ملی کشورمان دو نکته وجود دارد. اولین موضوع حذف ریال و تبدیل واحد پولی ملی به تومان است که اقدامی بسیار لازم و ضروری است، زیرا طی ۱۰۰ سال گذشته که ریال به‌عنوان پول ملی معرفی شده، عرف جامعه این موضوع را نپذیرفته و تومان نقش خود را بازی کرده و این موضوع به‌نوعی احترام به نظر بیش‌تر جامعه است.
وی درباره نکته دوم حذف صفر اظهار داشت: لازمه موفقیت یک یا چند صفر نیز بستگی به شرایط اقتصادی کشور دارد. درصورتی‌که روند آینده اقتصاد را به‌سمت رشد اقتصادی بالا، تورم پایین و شرایط اقتصادی بهتر می‌بینیم، حذف صفر نیز می‌تواند ضرورت داشته باشد، اما با توجه به پیش‌بینی‌های موجود، درحال‌حاضر چنین ضرورتی احساس نمی‌شود.
رئیس کنفدراسیون صادرات درعین‌حال حذف صفر را باعث تسهیل در نقل‌وانتقال پول و عملیات حسابداری عنوان کرد و ادامه داد: از نظر روانی نیز ارزش پول نزد جامعه بالاتر احساس می‌شود. لاهوتی گفت: حذف صفر البته تأثیری بر کاهش توان یا افزایش قدرت خرید مردم ندارد، ولی اجرای آن خالی از فایده نیست.
طرح تغییر واحد پولی هزینه‌های چندانی بر اقتصاد تحمیل نمی‌کند
یک اقتصاددان نیز درباره هزینه‌های تغییر واحد پولی اظهار کرد: تعویض هر برگ اسکناس حدود ۳۰۰ تومان هزینه دربردارد و جایگزین‌کردن اسکناس‌های نو با اسکناس‌های کهنه به‌طور معمول نزدیک به ۲۷۰ میلیارد تومان هزینه می‌برد که تغییر شمایل اسکناس‌ها متناسب با واحد پولی جدید می‌تواند طی پنج سال و به‌تدریج انجام شود تا تا دیگر شاهد افزایش هزینه‌های تغییر واحد پولی نباشیم.
هزینه‌بربودن یا نبودن حذف صفرها از پول ملی مسأله‌ای است که با لایحه جدید دولت برای تغییر واحد پولی مطرح می‌شود. دراین‌باره یک اقتصاددان معتقد است که اگر تغییر اسکناس‌های فعلی در یک بازه زمانی پنج‌ساله انجام شود، هزینه اضافه‌ای بر اقتصاد تحمیل نخواهد کرد.
عبدالله مشکانی با بیان این‌که طرح تغییر واحد پولی هزینه‌های چندانی بر اقتصاد تحمیل نمی‌کند، اظهار کرد: درحال‌حاضر حدود پنج تا هشت‌میلیارد قطعه اسکناس در کشور وجود دارد که از این میزان حدود ۶۰۰ تا ۹۰۰ میلیون قطعه از آن به‌صورت سالانه تعویض می‌شود.
این اقتصاددان با بیان این‌که تعویض هر برگ اسکناس حدود ۳۰۰ تومان هزینه دربردارد، ادامه داد: براین‌اساس تغییر اسکناس‌های نو به‌جای اسکناس‌های کهنه به‌طور معمول نزدیک به ۲۷۰ میلیارد تومان هزینه می‌برد.
او تغییر واحد پولی را عملیاتی زمان‌بر توصیف کرد و گفت: تغییر شمایل اسکناس‌ها متناسب با واحد پولی جدید می‌تواند در طول پنج سال انجام شود تا به‌تدریج اسکناس‌های جدید جایگزین اسکناس‌های کهنه شود؛ در این صورت دیگر شاهد افزایش هزینه‌های تغییر واحد پولی نخواهیم بود.
این اقتصاددان همچنین با بی‌اثر توصیف‌کردن حذف صفرها بر شاخص‌های کلان اقتصادی همچون تورم، گفت که تورم در ایران ناشی از فعالیت‌هایی است که به خلق پول منتهی می‌شود.
مشکانی همچنین به اثرات روانی تصمیم اخیر دولت هم اشاره و اظهار کرد که حذف صفرها باعث می‌شود مردم قدرت مقایسه را نسبت به قبل از دست بدهند و از این جهت احتمالاً فشارهای تورمی را کم‌تر احساس خواهند کرد.
پیش‌ازاین عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی، با اشاره به برخی انتقادات نسبت به هزینه‌بربودن حذف چهار صفر و چاپ مجدد اسکناس گفته بود تبدیل واحد پولی برای ما هزینه‌ای ندارد؛ زیرا سالانه ۷۰۰ میلیون اسکناس امحاء و چاپ مجدد می‌شود. علاوه‌براین هفت‌میلیارد قطعه اسکناس رایج در کشور داریم که با این کار به سه‌میلیارد قطعه تبدیل خواهد شد. درواقع هزینه امحاء و چاپ جایگزین می‌شود و هزینه خیلی زیادی تحمیل نمی‌شود.
او با تأکید بر این‌که مسکوکات در کشور از رده خارج شده است، گفت: اکنون کسی پول سکه‌ای را قبول نمی‌کند و بالاترین سکه ما که سکه ۵۰۰ تومانی است، قیمتش ۸۲۰ تومان است؛ یعنی ما هرچه سکه ضرب می‌کنیم از رده خارج می‌شود تا آن را آب کنند و از آن استفاده دیگری داشته باشند.
به‌گزارش روستانیوز، به‌نظر می‌رسد آنچه که دولت را ترغیب به تصویب لایحه تغییر واحد پول ملی از ریال به تومان و حذف چهار صفر کرده، حفظ کارایی پول ملی، تسهیل و بازیابی نقش ابزارهای پرداخت نقد در تبادلات پولی داخلی و هماهنگی با آنچه در فرهنگ و عرف جامعه درباره واحد پول ملی رواج یافته، بوده است و در این میان نیز برخی کارشناسان معتقدند که حذف چهار صفر از پول ملی، نه ارزش پول ایران را افزایش خواهد داد و نه باعث کاهش تورم خواهد شد. ارزش پول یک کشور به قدرت تولیدی آن کشور بستگی دارد، نه به عددی که روی کاغذهای اسکانس آن کشور نوشته می‌شود و در شرایط کنونی، بررسی آن ضرورتی ندارد.