شهرام دادگستر در گفتوگو با روستانیوز گفت: بهطور طبیعی باید در هر کندو یک ملکه حضور داشته باشد، اما برخی با اهداف خاص، مثل ایجاد رقابت در داخل کندو برای تولید ژل رویال بیشتر یا افزایش جمعیت کندو بهطور مصنوعی، با دستکاری حتی تا پنج ملکه هم در کندو قرار میدهند؛ البته این کار مرسوم نیست و بههیچوجه توصیه نمیشود در یک کندو بیش از یک ملکه قرار داده شود.
دادگستر درخصوص تفاوت ملکههای داخلی با ملکههای خارجی نیز اظهار داشت: داخل کشور یک نژاد بومی داریم که در سالهای اخیر کمی دچار اختلالات ژنتیکی شده است و شاید آن خلوص سابق را نداشته باشد؛ باوجوداین، از لحاظ ظاهری و رنگ، ملکهها در سراسر دنیا با هم تفاوت دارند؛ اما مهمترین اتفاق در زنبورداری درمورد ویژگیهای ملکه است و هر ملکه از لحاظ نسلی که تولید میکند، اهمیت مییابد؛ برای مثال، سریع تخمریزی کند، جمعیتی که تولید میکند یکدست باشد، عسلآوری خوبی داشته باشد، بتواند زمستان را خوب سپری کند که در اصطلاح میگویند زمستانگذرانی خوبی داشته باشد؛ همچنین در بهار بتواند سریع جمعیتش را بالا بیاورد که وقتی شهد میرسد، جمعیت زنبورها هم در طبیعت بالا باشد.
وی ادامه داد: برخی افراد براساس نگاهی که دارند، معتقدند ملکههای خارجی بهترند. مزیت ملکههای خارجی این است که در مراکز تحقیقاتی خارجی بهعنوان یک زنبور تجاری روی آن کار کردهاند؛ مثلاً روی ملکهای بهصورت اختصاصی برای تولید عسل کار کردهاند و ژنتیک و نژادش را اصلاح کردهاند.
این پژوهشگر خاطرنشان کرد: نژاد زنبور عسل ما بد نیست و با توجه به اینکه خود را با اقلیم ایران سازگار کرده، فقط کافی است روی برخی رفتارهایش مثل رفتار تهاجمی یا عسلآوری آن کارهایی انجام شود؛ البته مرکز تحقیقات زنبور عسل کارهای مثبتی در این خصوص انجام داده، اما همچنان به کار و تحقیقات بیشتر نیاز است.
دادگستر درخصوص قاچاق ملکه به داخل کشور نیز تصریح کرد: اگرچه وزارت جهاد کشاورزی تأکید کرده و اجازه ورود قانونی ملکه هم به داخل کشور داده شده، اما یا بهدلیل سختبودن فرآیند نامهنگاری یا بهدلیل تمایلنداشتن خود زنبورداران، هنوز ملکه به صورت قانونی وارد نمیشود و هر آنچه وارد کشور شده، بهصورت غیرقانونی و قاچاق است که این امر هم نقص سیستم است؛ چراکه هر چیزی که بهصورت قاچاق وارد کشور میشود، هیچ نظارتی بر آن نیست و همین عدم نظارت میتواند باعث شود ملکه وارداتی با خود آلودگی و بیماری به کشور و زنبورستانها وارد کند.
وی ادامه داد: قاچاق ملکه فارغ از اینکه ممکن است اختلالات ژنتیکی ایجاد کند، چون کنترلشده نیست و قاچاقچی هم تنها هدفش این است که آن را بهدست خریدارش در کشور برساند، درنتیجه میتواند خطراتی بههمراه داشته باشد؛ ازجمله اینکه برخی بیماریها را منتقل کند، زیرا این ملکهها پیش از ورود به کشور در قرنطینه چک و بررسی نشدهاند.
ملکه خالص به دست زنبورداران نمیرسد
این فعال حوزه زنبورداری درخصوص قیمت یک ملکه قاچاق نیز گفت: درواقع قیمت ملکه قاچاق بهقیمت دلار و یورو بستگی دارد که اصولاً قیمتی کاذب است؛ اما مسأله این است که آنچه وارد کشور میشود؛ مستقیماً به فروش نمیرسد، بلکه در داخل کشور نسل جدید تکثیر میکنند و ملکههای تولیدشده را بهفروش میرسانند و این کار در ژنتیک و خلوص ملکه اولیه اختلال بهوجود میآورد. بهعبارت دیگر، این ملکههای تولیدی بهنوعی هیبرید میشوند؛ بنابراین چون ملکه خالص به دست زنبورداران نمیرسد، با توجه به نژاد و درصد خلوصش، قیمتی بین ۷۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تومان دارد. البته ملکه با قیمت ۸۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان هم بهفروش میرسد که فروشندگان این دسته از ملکهها مدعی هستند دقیقاً همان نژاد اصلی آن است که از خارج وارد شده و هیچ تغییری در آن ایجاد نشده است. از سوی دیگر، براساس تجربه شخصی در چین، ملکههایی که در آنجا بهفروش میرسند از ۵۰ تا یکهزار و 200 یوآن قیمت دارند که اصولاً با توجه به درخواست زنبوردار اصلاحات را روی ملکه انجام میدهند و درنهایت ملکه با شناسنامه تحویل خریدار میشود، اما ملکههای قاچاق اصولاً این ویژگیها و قیمتها را ندارند.
دادگستر در پاسخ به این سؤال که چند درصد از ملکههای موجود در ایران قاچاق است، گفت: نمیتوان عدد دقیقی در این خصوص ارائه داد، چون همانطور که از نامش پیداست، قاچاق است و هیچ جایی ثبت نشده، اما در بین زنبورداران استفاده از ملکههای خارجی قاچاق زیاد شده است و براساس مشاهدههای میدانی میتوان گفت حدود ۴۰ درصد ملکههای زنبورستانهای ایران قاچاق هستند.