به گزارش روسنا به نقل از مهر، نوغانداری از جمله مشاغل مکمل بخش کشاورزی است که در قالب کشاورزی ترکیبی بدون ایجاد هرگونه مزاحمتی زمینه را برای بهبود معیشت روستایی با رویکرد کشاورزی چند کارکردی فراهم می‌کند.
نوغانداری از صنایع سنتی و قدیمی در منطقه آسیا و البته ایران است که وضعیت آن در بیش از ۲ دهه گذشته با فراز و نشیب‌های فراوانی همراه بوده به طوری که اوج شکوفایی تولید پیله و ابریشم در کشور به سال ۱۳۷۹ بازمی گردد و بعد از آن صنعت نوغانداری در خواب غفلت فرو رفت.
در کنار صنعت نوغانداری، ابریشم بافی به عنوان هنرصنعتی منحصربه فرد و بازارپسند مطرح است و با تولید نخ‌های ابریشم، زمینه تولید دستبافت سنتی و هنری در قالب فرش‌ها و تابلوفرش های دستباف ابریشمی فراهم می‌شود.
سهم ایران از سبد تولید ابریشم دنیا کمتر از یک درصد بوده و رتبه هشتم دنیا را در اختیار دارد؛ این میزان تولید ابریشم در کشور ما با تولید پیله ابریشم در ۱۲ کشور دنیا برابری می‌کند، البته بی مهری‌های گذشته به این صنعت بود که نفس‌های نوغانداری را به شماره انداخت؛ اما رونق و احیای دوباره نوغانداری در ۵ سال اخیر بی سابقه بود.
فعالیت نوغانداری در ۴ شهرستان آذربایجان شرقی
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان می‌کند: بالغ بر ۴۰۰ جعبه تخمه نوغان در شهرستان‌های جلفا، خداآفرین، هوراند و اسکو توزیع شده است.
حبیب شریفیان با اشاره به میزان پیش بینی برداشت این محصول در استان می‌افزاید: امسال پیش بینی می‌شود ۱۵ تن پیله تر در این ۴ شهرستان استان آذربایجان شرقی برداشت کنیم.
وی با اشاره به اقدامات حمایتی از نوغانداران یادآور می‌شود: تأمین نهاده به ویژه تخم نوغان و نهال توت اصلاح شده ازجمله برنامه ویژه ما در راستای تشویق و ترغیب مردم به این صنعت است.
معاون بهبود تولیدات دامی جهاد کشاورزی استان بر ضرورت توانمندسازی نوغانداران تاکید و تصریح می‌کند: یکی از محورهای برنامه‌ای توسعه این صنعت نگاه ویژه به مقوله آموزش و توانمندسازی کارشناسان و نوغانداران است که می‌تواند افزایش بهره وری و تولید پیله به ازای هر جعبه تخم نوغان را به همراه داشته باشد.
شریفیان تاکید می‌کند: اگر زنجیره تولید ابریشم در استان آذربایجان شرقی تکمیل شود، موجب ایجاد اشتغال پایدار و تأمین درآمد مستمر خواهد شد.
اشتغال زایی نوغانداری برای ۵۰ نفر در اسکو
اکبرزاده بافنده روسری‌های ابریشمی باتیک در روستای اسکندان شهرستان اسکوست که ماده اولیه مورد نیازش نخ ابریشم بوده اما به علت رکود نوغانداری در منطقه مجبور به استفاده از نخ ابریشم‌های وارداتی شده است.
وی می‌گوید: امیدوارم از این به بعد نخ ابریشم در منطقه خودمان تولید شود تا هم هزینه تولید کاهش پیدا کرده و هم کیفیت پارچه‌های تولیدی برای روسری‌های باتیک بهبود پیدا کند؛ روسری باتیک از تولیدات بومی اسکو به شمار رفته و مشتریان پرشماری دارد.
اما برای رونق نوغانداری در اسکو که تابلوفرش های نفیس آن نیز به نخ ابریشم نیاز دارد، عده‌ای در قالب تعاونی اقدام به احیای این صنعت در اسکو کرده اند.
مدیر طرح احیای صنعت نوغانداری در اسکو در این باره به خبرنگار مهر می‌گوید: اردیبهشت ماه امسال تعداد ۱۰۰ جعبه نوغان از جهاد کشاورزی شهرستان و مرکز توسعه نوغان کشور تحویل گرفتم.
راحلی می‌افزاید: این ۱۰۰ جعبه نوغان برای ۵۰ نفر به صورت مستقیم اشتغال ایجاد کرده و برخی نیز بین سهام داران خانگی توزیع شده است.
مزیت‌های صنعت نوغانداری
چند نوع نخ از این پیله‌ها به وجود می‌آید، نخ خام برای روسری‌ها، نخ صاف شده برای چله و چارقد و نخ فرش برای فرش دستبافت کاربرد دارد.
کارشناس نوغانداری سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: در هر جعبه تخم نوغان ۲۲ هزار تخم وجود دارد که ۳۰ تا ۳۵ کیلوگرم پیله تر به دست می‌آید.
رئوف می‌افزاید: بازگشت سریع سرمایه، کوتاه بودن دوره پرورش کرم ابریشم در حداکثر ۴۵ روز زمان کاری و فعالیت افراد مسن و کودکان در این شغل از مزیت‌های این صنعت به شمار می‌رود.
وی بابیان اینکه توسعه نوغانداری سرمایه چندانی نمی‌خواهد، بیان می‌کند: با توجه به آنکه کشت درخت توت در اغلب خاک‌ها قابل‌اجرا است ازاین‌رو لازم است که به‌عنوان تنها غذای موردنیاز کرم ابریشم در حاشیه انهار، آب راه‌ها، حاشیه روستاها و اطراف مزارع کشاورزی و زمین‌های کم بازده جوار خانه‌ها اقدام به کاشت شود.
این کارشناس نوغانداری در جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی با اشاره به مزیت تولید پیله‌های ابریشم بیان می‌دارد: سال گذشته تمامی پیله‌های تولیدی توسط بخش غیردولتی به صورت توافقی از تولیدکنندگان خریداری شد.
رئوف از تشکیل زنجیره نوغانداری در راستای تبدیل این صنعت به حوزه ارزش‌افزوده در کشور خبر دادخ و می‌گوید: محصول نهایی پیله ابریشم فرش، لباس و پوشاک است و در عین حال به‌منظور توسعه و افزایش تولید نخ ابریشم در کشور، زنجیره تولید از نوغانداری تا محصول نهایی مانند پوشاک، فرش، صنایع‌دستی و محصولات نوین دارویی و بهداشتی باید تشکیل شود.
وی بابیان اینکه نباید فعالیت نوغانداری در ۴۵ روز پرورش و تولید پیله ابریشم خلاصه شود، می‌افزاید: باید صنعت نوغانداری در استان آذربایجان شرقی رونق گرفته و فرآیند رسیدن به مقصود و تولید نخ ابریشم کامل شود.
نقش صنعت نوغانداری در رونق اقتصادی خانوارهای روستایی
جای امیدواری است با افزایش آگاهی و اطلاعات نوغانداران در زمینه پرورش و همچنین نگهداری درختان توت و کاهش خسارات ناشی از عدم رعایت نکات بهداشتی، شاهد افزایش عملکرد و بهبود وضعیت درآمدی این قشر از کشاورزان باشیم به نحوی که در آینده بخش بیشتری از جامعه کشاورزان به صنعت نوغانداری متمایل شوند.
پرورش نوغان یک صنعت بالادستی است که در ابریشم کشی، رنگرزی، نساجی، بافت چارقد و فرش کاربرد دارد و با توجه به افزایش قیمت نخ ابریشم و تقاضای بازار کار، تولید و پرورش کرم ابریشم می‌تواند در کمک به اقتصاد خانوارهای روستایی و بی نیازی کشور از وادرات نخ ابریشم مؤثر باشد.
این فعالیت می‌تواند به عنوان منبع درآمد ارزی کشور از طریق تولید مواد خام، نخ ابریشم قالی، تولید پارچه ابریشمی و سایر فعالیت‌های مربوط به صنعت ابریشم قرار گیرد.
صنعت نوغانداری، امکانات تأمین مواد اولیه برخی از صنایع ازجمله قالی بافی، پارچه بافی، فرش، نساجی و آرایشی را در بسیاری از روستاها ایجاد کرده و امکان بازگشت روستاییان به دیار خود را فراهم می‌کند.