1- مرزنگوش وحشی: این گیاه که در اصفهان، لرستان، خوزستان، فارس، بلوچستان، خراسان و یزد میروید، دارای اسانس فرار و تانن است، خواص گندزدایی دارد، از راه خوراکی برای دستگاه گوارش مفید است و با مالیدن آن روی زخمها، باعث التیامشان میشود.
2- مریم گلی: این گیاه بومیکشورهای مدیترانه است و در زمینهای سنگی میروید. مریم گلی حاوی اسانس فرار است. با مقادیر دارویی کم، این گیاه دارای اثر ضدالتهاب، بهویژه روی مخاطهاست. یک پیشابآور ملایم است و همچنین ترشح عرق بدن را کنترل میکند. بهدلیل وجود تانن این گیاه خاصیت ضدالتهابی و قابض دارد و بهشکل لوسیون یا کمپرس برای زخمها استفاده میشود. برای جلوگیری و برطرفکردن بوی نامطبوع عرق پا یک قاشق چایخوری گرد نرم مخلوط برگ و سرشاخههای گلدار مریم گلی را در هر کفش بپاشید. بهمنظور برطرفکردن خستگی جسمانی، تقویت فعالیتهای طبیعی سلولهای پوست بدن و لطافت و تقویت موی سر، دمکرده برگ خشک مریم گلی را (۱۰۰ گرم برگ در یک لیتر آب جوشان) به آب حمام و آب آبکشی موی سر بیفزایید.
3- مورد (مورت): این گیاه در نواحی شمالی ایران ازجمله منجیل، شیراز، اصفهان، خرمآباد و یزد میروید. درخت مورد حاوی اسانس فراری بهنام دپانتین و میرتنول است و اثر درمانی آن نیز مربوط به این ترکیبات است. علاوهبراین مقداری نیز اسید تانیک و اسیدهای آلی در آن یافت میشود. از اسانسهای این گیاه که ازطریق تقطیر برگها با بخار آب تهیه میشود، برای مصارف داخلی و استعمال خارجی استفاده میشود. استحمام در آب حاوی دمکرده برگهای این گیاه فعالیت سلولهای پوست را تقویت کرده، علاوهبر بوی مطبوعی که به آن میبخشد، آن را نرم و لطیف و خستگی جسمانی را برطرف میکند. برای این منظور ۵۰ گرم برگ مورد را ۱۵ دقیقه در یک لیتر آب جوشان دم کرده، پس از خنکشدن صاف کنید و حاصل را به آب حمام بیفزایید. نیم ساعت در این آب حمام کنید و سپس بدن را با آب ولرم شسته و بهویژه نقاطی را که مستعد چروکخوردن و شلشدن است، با یک کرم نیمهچرب با ملایمت ماساژ دهید. مورد دارای اثرات قابض و ضدعفونیکننده است.
4- نارون قرمز: این گیاه در نواحی مختلف البرز، اطراف تهران، آذربایجان، خراسان و مغرب ایران یافت میشود. پوست این درخت حاوی موسیلاژ و تانن فراوان است. دارای اثر قابض و ضدالتهابی روی مخاطهاست. بهعلاوه موسیلاژ آن مخاطها را از تحریکات خارجی محافظت میکند.
5- نعناع: این گیاه در نواحی شمالی ایران و اطراف تهران به حالت وحشی میروید. خواص نعناع بسیار زیاد است. نعناع حاوی یک اسانس فرار است که اختلاف قابلملاحظه ای با اسانس نعناع فلفلی دارد و دارای مانتول نیست، ولی مانند زیره کاروُن و نیز تانن دارد. این گیاه برای ناراحتیهای معده، اسهال و تحریک ترشح صفرا در بیماریهای کبدی بهکار میرود. نعناع برای جلوگیری از افتادگی و شلشدن پوست بسیار مؤثر است و بهصورت تونیک از آن استفاده میکنند. مصرف این دمکرده بهصورت لوسیون، بهویژه در پوستهای چرب، اثرات فوری و رضایتبخشی دارد. برای تهیه این دمکرده مخلوط ۱۵ گرم گل و برگ نعناع را به نسبت مساوی در یک لیتر آب جوشان ریخته، 15 دقیقه صبر کنید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و پس از خنکشدن مانند لوسیون روی صورت و گردن بمالید. نعناع دارای اثرات ضداسپاسم، هضمکننده غذا، مقوی اعمال معده، محرک و ضدعفونیکننده است. نعناع از بهترین داروهای گیاهی در بهداشت و زیبایی پوست و موست که زکریای رازی نیز خواص آن را بسیار سفارش کرده است.
6- هاماملیس: این گیاه در ایران نمیروید و حاوی حدود دو درصد تانن و اسیدگالیک است. گیاه مؤثری برای جلوگیری از چروک و برقراری تعادل فعالیت سلولهای پوست و تقویت آن است. برای این منظور ۲۰ گرم برگ یا پوست هاماملیس تازه یا خشک را در نیم لیتر آب جوشان، 15 دقیقه دم کنید. سپس آن را صاف کرده صبر کنید تا ولرم شود. حاصل را صبح و شب (مدت یک هفته در ماه) مانند یک لوسیون با پنبه یا پارچه نرم روی پوست صورت و گردن کمپرس کنید. بعد یک ساعت در محل آرامی استراحت کنید و پس از آن پوست را با یک کرم مناسب چرب کنید. برگ و پوست هاماملیس دارای خواص ضدعفونیکننده، نرمکننده، بندآورنده خون، منقبضکننده عروق و قابض است.
7- آووکادو: این گیاه درختچهای است کوچک که با میوهای خوراکی و بهشکل و در ابعاد گلابی. رنگ خارجی آن قهوهای مایل به بنفش، ولی رنگ گوشت داخل آن سبز و گوشت مغز آن سبز روشن مایل به سفید است. در مرکز میوه یک دانه مدور با دو لپه قرار دارد. گوشت میوه آووکادو چرب است و از دانه آن روغن ثابتی استخراج میشود که حدود هفت درصد اسیدهای اشباعشده نظیر اسید پالمیتیک، استئاریک، آراشیدونیک و حدود ۸۰ درصد اسیدهای اشباعنشده نظیر اسید اولئیک و لینولئیک و ویتامینA ، B،C به مقادیر قابل توجهی است. روغن آووکادو بهعلت دارابودن ویتامین و مواد چرب تنها یا مخلوط با روغن کنجد برای تهیه کرمهای زیبایی مختلف مخصوص پوستهای خشک بهکار میرود. گفتنی است که برای زیبایی و لطافت و جلوگیری از پیدایش چروک پوست صورت، میتوان آووکادو را بهشکل ماسک استفاده کرد. برای این منظور میوه کاملاً رسیده و پوستکنده را له کرده، حاصل را روی صورت و گردن قرار دهید. ۲۰ دقیقه در محل آرامی استراحت کنید. سپس صورت را با آب ولرم بشویید و بعد از یک کرم مناسب استفاده کنید. آووکادو دارای اثرات مسکن ملایم، مقوی معده و التیامبخش (زخم) است. کالری حاصل از مصرف این میوه دو برابر موز است و در تهیه بسیاری از محصولات غذایی، تنها یا مخلوط با محصولات دیگر، استفاده میشود.