فتحی اضافه کرد: از 120 هزار هکتار سطح زیر کشت باغها در آذربایجان شرقی، تنها 30 درصد تحت پوشش بیمه قرار دارند و لازم است کشاورزان به بیمهکردن محصولات زراعی و باغی خود در زمان مقرر اقدام کنند؛ از طرف دیگر صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید به تعهدات خود بهموقع عمل کند تا کشاورزان با اطمینان خاطر محصولات خود را بیمه کنند. رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در پایان گفت: سال گذشته نیز سرمازدگی یکهزار و 600 میلیارد تومان به کشاورزان آذربایجان شرقی خسارت وارد کرد که از این رقم حدود 190 میلیارد تومان توسط صندوق بیمه محصولات کشاورزی جبران شد.
سرمازدگی یکهزار و 900 میلیارد تومانی به باغداران استان قزوین خسارت زد
مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین گفت: براثر سرمازدگی امسال بیش از یکهزار و 900 میلیارد تومان به باغداران و کشاورزان استان خسارت وارد شده است. بهگزارش «روسنا» بهنقل از مهر، قدرتالله مهدیخانی اظهار داشت: بارشهای بهاری منافع خوبی داشت و بسیاری از تالابها پرآب شد، آبهای زیرزمینی افزایش یافت و نگرانی خشکسالی و تهدید ریزگرد نیز برطرف شد و باغداران از بارشها خوشحال شدند. مهدیخانی تصریح کرد: بارشهای اخیر بهمیزانی بوده که باغداران سنتی و صنعتی هنوز هم برای خرید سهم آب مراجعه نکردهاند که نشان میدهد بارشها کافی بوده و این وضعیت جای شکر دارد. مهدیخانی یادآور شد: در سال گذشته تمامی محصولات باغی استان براثر سرما آسیب دید و از بین رفت و میزان خسارت بالغ بر دوهزار و ۱۴۰ میلیارد تومان برآورد شد. مدیرکل مدیریت بحران استان قزوین یادآور شد: بیمه محصولات کشاورزی از مسائل مهمی است که باید موردتوجه جدی بهرهبرداران و کشاورزان قرار گیرد، اما همچنان شاهد بیتوجهی به بیمه محصولات هستیم. مهدیخانی بیان کرد: در سال گذشته ۱۳ هزار کشاورز محصولات خود را بیمه کردند و امسال ۲۱ هزار نفر از بهرهبرداران محصولات خود را تحت پوشش بیمه قرار دادهاند. وی گفت: حوادث همیشه کشاورزان را تهدید میکند و سیل، خشکسالی، سرمازدگی و حریق از اموری است که بیمهشدن محصولات را ضروری میکند.
اعتبارات صندوق بیمه کشاورزی برای جبران خسارتهای وارده کم است
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی عملکرد دولت درمورد سرمازدگی محصولات کشاورزی آذربایجان شرقی را تبعیضآمیز دانست و گفت: خسارتهای ناشی از سرمازدگی برخلاف خسارتهای سیل و آتشسوزی که بسیار بهچشم میآید و بازتاب رسانهای گستردهای دارد و مسئولان با توجه به میزان خسارت سریعاً با عدد و رقمهای مشخص، اعتباراتی را برای جبران خسارتهای وارده به محصولات کشاورزی در نظر میگیرند، اصلاً از سوی مسئولان و دولت دیده نمیشود. یوسف داوودی به «روسنا» گفت: الان در استانهای آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و تا حدودی زنجان محصولات کشاورزی بهویژه باغها دچار سرمازدگی شدهاند و خسارتهای بسیاری نیز دیدهاند، بهطوریکه محصول درختان میوه این مناطق امسال عملاً صفر شده است، اما چون این خسارات مانند سیل سروصدایی ندارد و خسارات خاموش محسوب میشود، بهچشم دولت و مسئولان نمیآید. نماینده شهرستان سراب در مجلس شورای اسلامی افزود: بیمه بهمعنای تأمین امنیت حال و آینده آن موضوعِ بیمهشده است و باید بتواند خسارت واقعی واردشده را جبران کند، اما در بیمه، بهخصوص بیمه کشاورزی، بهقدری ضعف داریم که اصولاً خسارات جبران نمیشود. درواقع بیمه کشاورزی و دامداری در کشور ما در حد بینالمللی آن نیست، به همین دلیل با وقوع حوادث، بیمه توان پرداخت کل خسارتهای وارده را ندارد، درحالیکه کشاورز باید برای حال و آیندهاش امنیت داشته باشد و تأمین این امر برعهده بیمه کشاورزی است. داوودی ادامه داد: مانند کشورهای پیشرفته، کشاورزیِ کل کشور ایران باید تحت پوشش بیمه کشاورزی قرار بگیرد و بیمه خسارتها را بهصورت واقعی جبران کند، در غیر این صورت بیمه اصلاً فایدهای برای کشاورزان ندارد؛ اما شاهدیم که در اغلب موارد شرکت بیمه یا میزان خسارتهای واردشده را بسیار کم برآورد میکند یا بخش بسیار کمی از آن را میپردازد. از سوی دیگر، کشاورز، دامدار، زنبوردار و... نهتنها خود، بلکه همه اعضای خانوادهاش عمرشان را صرف باغ، مزرعه و دامداری میکنند، پس باید علاوهبر مزارع و باغها، خود این افراد و خانوادههایشان نیز بیمه شوند، اما شاهدیم که آتیه این عزیزان تأمین نشده و این ظلمی است که در حق کشاورزان، دامدارن، زنبورداران و... روا شده است. نماینده شهرستان سراب در مجلس شورای اسلامی اعتبارات صندوق بیمه کشاورزی را برای جبران خسارتهای وارده کم دانست و گفت: جلسات متعددی با رئیس صندوق بیمه کشاورزی در کمیسیون کشاورزی داشتیم و در این جلسات تأکید کردیم که خسارتها را واقعی برآورد و پرداخت کنند، اما مثل همیشه عنوان کردند که برای پرداخت خسارات اعتبارات کافی ندارند. این در شرایطی است که اگر بحث تأمین مالی که در قانون برنامه ششم پیشبینی شده رعایت شود، برای تقویت صندوق بیمه کشاورزی کفایت میکند. داوودی میزان خسارت ناشی از سرمازدگی در استان آذربایجان شرقی را بالغبر سههزار میلیارد تومان برآورد کرد و گفت: این میزان خسارت، رقم بسیار درشتی است و اغلب خسارات در باغها و مزارع بوده است. وی افزود: پیشنهاد من این است که شرکتهای بیمهای با بستن قراردادهایِ بسیار قوی، کشاورزان را مطمئن سازند که اگر خسارتی پیش بیاید، حتماً همه را کامل جبران خواهند کرد. تنها در این شرایط است که کشاورزان اعتماد و محصولات و باغهای خود را بیمه خواهند کرد.
برای صندوق بیمه کشاورزی نباید اعتبارات را بهصورت عدد و رقم تعیین کنیم
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در گفتوگو با «روسنا»، ضمن گلایه از بیتوجهی دولت به خسارتهای ناشی از سرمازدگی به محصولات کشاورزی، گفت: جالب است که در سیلزدگی، دولت برای محصولات کشاورزی بودجه تخصیص میدهد، اما درمورد سرمازدگی که تمام سردرختها از بین رفته است، بهدنبال تأمین و پرداخت خسارتها توسط بیمه است. از سوی دیگر، نقش بیمه درواقع بعد از ایجاد خسارت مشخص میشود و بهنوعی مصداق ضربالمثلِ «یا شانس و یا اقبال» است؛ یعنی اگر خطری اتفاق افتاد، خیال شخص بیمهشونده راحت است که بیمه خسارات را پرداخت میکند و اگر اتفاق نیفتد، پول پرداختی بابت حق بیمه بهعنوان سود نصیب شرکت بیمهای میشود، اما اولاً ما در ایران چیزی بهنام صنعت بیمه نداریم، بهخصوص در بخش کشاورزی که کشاورزان عمدتاً آگاهی چندانی از بیمه ندارند و اغلب محصولات کشاورزی بیمه نیست؛ مگر اینکه کشاورز مثلاً اقدام به گرفتن وام برای باغ، گلخانه و... کرده باشد که بهاجبار بانک محصولاتش را بیمه کرده باشد؛ بنابراین فرهنگ بیمه و ضریب نفوذ بیمه ما بهطور کلی از میانگین جهانی نیز کمتر است. محمد حسننژاد در خصوص استقبالنکردن از بیمه کشاورزی خاطرنشان کرد: درمورد بیمه به هیچوجه فرهنگسازی نشده و از سوی دیگر، صنعت بیمه ما سالیان سال دولتی بود و به شرکتهای خصوصی نیز اجازه داده نمیشد به صنعت بیمه وارد شوند. تا اینکه بعد از اصل 44 شرایطی مهیا شد که شرکتهای بیمهایِ خصولتی، و نه خصوصیِ قَدَر، وارد این عرصه شوند. این شرکتها نیز غالباً کوچک و کمتوان هستند. شرکتهای بیمه دولتی، مانند بیمه ایران، هم اصولاً به سود و ضرر یا جذب مشتری جدید چندان اهمیت نمیدهند، درنتیجه غالباً در بیمههایی که ضریب خسارت پایینی دارد، مثل بیمه مسئولیت و بیمه مدنی و... ورود میکنند. پس بیمه کشاورزی که ضریب خسارت بسیار بالایی دارد، چندان موردتوجه این دسته شرکتهای بیمه قرار نمیگیرد. حسننژاد افزود: شورایعالی بیمه نیز برای اینکه کشاورزان را قانع کند محصولاتشان را بیمه کنند، ضریب بیمه را پایین زده است؛ مثلاً بیمه گاو را یکمیلیون تومان زده، درشرایطیکه قیمت یک گاو 30 میلیون تومان است و اگر گاوی تلف شود با یکمیلیون تومانی که صاحبش دریافت میکند بهجای گاو تنها میتواند یک بوقلمون بخرد یا به باغی که سال گذشته 100 میلیون تومان زردآلو از آن برداشت شده و امسال دچار سرمازدگی شده، تنها یکمیلیون و 500 هزار تومان خسارت پرداخت میشود؛ پس کشاورز دلیلی ندارد محصولاتش را بیمه کند. نماینده شهرستان مرند و جلفا در مجلس شورای اسلامی در پایان درباره اعتبارات صندوق بیمه کشاورزی نیز اظهار داشت: این میزان اعتبار، حتی کفافِ زردآلوهای مرند و جلفا را که دچار سرمازدگی شده است نمیدهد. من معتقدم برای صندوق بیمه کشاورزی نباید اعتبارات را بهصورت عدد و رقم تعیین کنیم چون حادثه است و یک سال ممکن است رخ دهد و سال دیگر نه. در عوض باید دست دولت را باز بگذاریم تا هر زمان حادثهای رخ داد، با توجه به خسارت رخداده، آن را پوشش بدهد.
ناآگاهی و ضعف مالی کشاورزان، علت بیمهنکردن محصولات کشاورزی است
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتو گو با «روسنا» گفت: طبق قانون، محصولات کشاورزی را میتوان با درخواست کشاورزان و باغداران و با پرداخت مبالغی مشخص بیمه کرد و درصورت بروز هرگونه خسارتی، بیمه مسئولیت دارد خسارتهای وارده را جبران کند. بهعبارت دیگر بیمهکردن محصولات کشاورزی اجباری نیست و کشاورزان و باغداران تمایل چندانی برای بیمهکردن محصولات خود ندارند. بنابراین باید کشاورزان در این زمینه با انجام کارهای رسانهای، توجیهی و ترویجی مناسب از سوی دستگاهها، سازمانها و رسانهها در جریان آثار مثبت و منافع بیمه قرار بگیرند و به این ترتیب تشویق شوند که محصولات خود را بیمه کنند، چراکه ناآگاهی و ضعف مالی ازجمله اصلیترین عواملی است که کشاورزان چندان نسبت به بیمهکردن محصولات خود رغبت ندارند. محمدحسین فرهنگی با اشاره به این موضوع که اعتبار یکهزار و 500 میلیارد تومانی صندوق توسعه ملی محدود به محصولات کشاورزی نیست و در مجموع برای خسارتهای وارده بر اماکن مسکونی، جادهها، ابنیههای تخریبشده و... است، اظهار داشت: ستاد بحران باید معین کند که چند درصد از این اعتبارات به محصولات کشاورزی خسارتدیده تعلق میگیرد. اما بههرحال واضح است که اعتبارات اصولاً در حد مقدورات تعیین میشود و با این اعتبارات هیچگاه امکان تأمین 100 درصدی خسارتها وجود ندارد. فرهنگی افزود: با وزارت جهاد کشاورزی مذاکراتی انجام دادهایم که در برخی از مناطقی که آبرُفت آمده و مزارع را دربرگرفته، الگوی کشت متناسبی پیشنهاد کنند تا کشاورزان بتوانند با جایگزینی خاک حاصلخیزی که در مزارع نشسته از آن استفاده کنند. البته این کار باید با تسهیلات و حمایتهای مالی همراه باشد تا به نتیجه مطلوبی برسد. همچنین در سایر موارد که آبرُفت خاصی نداشتیم، اما براثر تگرگ یا سرمازدگی آسیب وارد شده، سازمانهای جهاد کشاورزی شهرستانها باید آنها را دستهبندی و اعلام کنند و بیمه محصولات کشاورزی هم موظف است که این خسارات را پرداخت کند. نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی، درخصوص طرح تقویت صندوق بیمه کشاورزی خاطرنشان کرد: مجلس معمولاً هر سال در بودجه موضوعات مختلفی را تصویب میکند. در قانون برنامه نیز به اَشکال مختلف سعی شد بخش کشاورزی دارای اهداف معین، قابلارزیابی و قابلسنجش باشد و چند ماده مفصل در قانون برنامه به توسعه بخش کشاورزی اختصاص یافته است.
به گزارش «روسنا»، بر اثر افت دما و سرمازدگی در اردیبهشتماه امسال، حدود ۹۰۰ هزار هکتار از اراضی زراعی و باغی بین پنج تا ۷۰ درصد خسارت دیدهاند. بر اساس آخرین گزارشها، ۶۰ درصد اراضی زراعی و ۴۰ درصد اراضی باغی دچار خسارت شده است. افت دما بر اثر تغییرات اقلیمی در شرایطی اتفاق افتاده که باغها در مراحل گلدهی و حساس به لحاظ رویش و زایش بودهاند و برخی نقاط کشور، کاهش دما را تا منفی پنج درجه تجربه کردهاند. وی تصریح کرد: از ۱۰ هزار میلیارد تومان برآورد خسارت، ۱۰ درصد مربوط به حوزه زراعت و ۹۰ درصد مربوط به بخش باغها است. بیشترین خسارت سرمازدگی هم در حوزه زراعت در استانهای آذربایجان شرقی، اردبیل و فارس و در حوزه باغبانی در استانهای قزوین، فارس و آذربایجان شرقی بوده است.
گزارش از یاسمن بلوردی
پایان گزارش/