مشکل امروز شهرها غلبه بیش از حد خودروهای شخصی بر فضای شهری است؛ در همین راستا باید توسعه پایدار شهری را مدنظر قرار دهیم که بر پایه توسعه مبتنی‌بر حمل‌ونقل عمومی و تأکید بر شهرهای هوشمند یا سبز استوار است. می‌توان گفت هرچه تراکم افزایش پیدا کند، استفاده از خودروهای شخصی کاهش می‌یابد. آمریکا که در صنعت خودرو پیشتاز در دنیا بود، در مراحل اولیه نتوانست ارتباط کاربری زمین و حمل‌ونقل را تشخیص دهند و در این کشور حاشیه‌نشینی و استفاده از خودروی شخصی افزایش و استفاده از حمل‌ونقل عمومی کاهش پیدا کرد. در همان دوران بود که ساخت بزرگراه‌ها تنها راه پاسخگویی به حمل‌ونقل شهری شد. این درحالی است که هر اتفاق در شهرهای معروف جهانی در دیگر شهرها الگو می‌شود؛ درصورتی که حمل‌ونقل به تنهایی سبب شاخص شدن شهر نمی‌شود. توجه به ردپای اکولوژیکی هر فرد در محیط شهری به‌عنوان یکی از مشکلات پیشروی پایداری شهرها بسیار مهم و حیاتی است. این امر بدان معنی است که میزان فضای زمین برای هر نفر چقدر است که این میزان هرچه پایین‌تر باشد، بهتر است.
سیستم حمل‌ونقل باید بسیار یکپارچه و قابل دسترس باشد، به‌طوری که تمام شهر را پوشش دهد. برای نیل به این هدف در نظر گرفتن پارامترهایی همچون کاهش فضای پارکینگ، استفاده از خودروی شخصی، اهمیت دادن به عابر پیاده و پیاده‌روها، توسعه پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری و غیره می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. بسیاری از فعالیت‌های اقتصادی و تجاری در مرکز شهر انجام می‌گیرد که همین امر باعث ایجاد گره‌های ترافیک شده و حمل‌ونقل شهری را با هدررفت زمان‌های بالایی روبه‌رو می‌کند. در این بین مشخص نبودن خطوط و علائم راهنمایی و رانندگی و عدم‌رعایت فرهنگ ترافیک از سوی رانندگان به این معضل دامن می‌زند؛ اگرچه تغییرات مثبت در فرهنگ و رفتار رانندگان سالیان سال زمان می‌برد، اما می‌توان با اجرای سختگیرانه قوانین پیشگیرانه به حل مسائل ترافیکی کمک کرد. از سوی دیگر، حرکت به‌سمت هوشمندسازی تجهیزات حمل‌ونقل و ترافیک و ایجاد شهر هوشمند نیز می‌تواند علاوه‌بر ارتقای شاخصه‌های شهرنشینی و رفاه بیش‌تر برای شهروندان، حمل‌ونقل شهری را نیز تسهیل کند. در همین راستا، باید به سرمایه‌گذاری، سیاست‌گذاری و بهره‌گیری از تکنولوژی هوشمند به‌عنوان سه اصل اساسی برای پایه‌گذاری شهر هوشمند توجه کرد.
مرم ملکی/کارشناس