حبیب‌الله مزارعی، در گفت‌وگو با «روسنا» گفت: در شرایطی که بسیاری از کشورهای جهان روی تولید عسل خالص و طبیعی سرمایه‌گذاری‌های خوبی انجام داده و در حال فرهنگ‌سازی برای معرفی آن به‌عنوان ماده غذایی شفابخش هستند، میانگین مصرف سرانه عسل در کشور ما حدود یک کیلوگرم عنوان می‌شود و شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه این میزان را کاهش هم داده است. وی افزود: حدود هشت‌میلیون کندو در کشور وجود دارد و به‌طور متوسط 70 هزار نفر به‌صورت حرفه‌ای و نیمه‌حرفه‌ای به کار زنبورداری مشغولند.
تفاوت عسل طبیعی با عسل تقلبی
مزارعی با اشاره به این‌که عسل طبیعی که زنبوردار تولید می‌کند، تفاوت زیادی با عسل تولید‌شده با شکر دارد، ادامه داد: در شرایطی که شهد گل زیاد باشد و زنبور از این شهد تغذیه کند، عسل طبیعی به‌دست می‌آید و نیاز به دادن شربت به زنبور در فصل‌هایی که گرده گل در فضا زیاد است، وجود ندارد، اما بااین‌حال در زمستان و اوایل بهار زنبور به شربت نیاز دارد، زیرا میزان گیاهان شهد‌دار کم می‌شود و به همین دلیل زنبور خودش نخستین مصرف‌کننده عسل می‌شود. وی با تأکید بر این‌که سرانه مصرف شکر در هر کندو در جهان حدود 12 کیلوگرم است، اضافه کرد: دادن شربت به زنبور عسل در فصل‌های زمستان و پاییز بلامانع است، اما فصل‌های که زنبور می‌تواند از گیاهان شهد‌دار استفاده کند، نباید از شربت استفاده شود. مزارعی درباره چگونگی تشخیص عسل طبیعی از عسل تقلبی ادامه داد: آزمایشگاه‌هایی در کشور وجود دارد که می‌تواند کیفیت عسل را به‌راحتی برای مصرف‌کننده مشخص کند. معمولاً در کشور ما عسلی که پایین‌تر از پنج‌درصد ساکاروز داشته باشد، عسل طبیعی به‌حساب می‌آید؛ یعنی از ساکاروز زیر یک تا ساکاروز پنج می‌تواند برای طبیعی‌بودن عسل مورد قبول باشد. اگر ساکاروز عسل به‌دست‌آمده در آزمایشگاه بالای پنج باشد، نشان می‌دهد که عسل با تغذیه شکر به‌دست آمده است. این موضوعی است که مزارعی به آن اشاره کرد و توضیح داد: برخی عوامل نیز در تولید عسل دخیل هستند که می‌توانند عدد ساکاروز را پایین بیاورند، اما باز این موضوع در آزمایشگاه‌ها قابل بررسی است و مشخص می‌شود که این ساکاروز سه یا پنج طبیعی است یا نه و میزان گرده گل نیز مشخص می‌شود. تعیین میزان گازهای سمی در عسل و درجه حرارتی که به عسل داده شده است نیز در آزمایشگاه‌ها قابل بررسی است، اما نکته مهم این است که هرچه عسل ساکاروز کم‌تری داشته باشد، بهتر خواهد بود.
امسال سال پرباری برای زنبورستان‌هاست
مزارعی افزود: با وجود آن‌که امسال زنبورها زمستان سختی را سپری کردند، اما امیدواریم سال خوبی برای زنبورستان‌ها در پیش داشته باشیم. وی بالارفتن هزینه‌های کلنی زنبور و افزایش قیمت شکر را از عوامل سختی زنبورداران در سال گذشته عنوان کرد و اضافه کرد: سرانه شکر در زنبورستان‌ها بسیار پایین است و درحالی‌که سرانه مصرف شکر در دنیا حدود 12 کیلوگرم است، امسال تنها یک کیلوگرم شکر در اختیار هر کندو قرار داده شد که این نیز از مشکلاتی بود که دامن زنبورداران را گرفت. رئیس اتحادیه زنبورداران ایران با تأکید بر این‌که بارندگی‌های چند ماه گذشته می‌تواند نویددهنده روزهای خوبی برای فعالان این صنعت باشد، تصریح کرد: زمان برداشت عسل در مناطق گرمسیری از اردیبهشت شروع می‌شود. عسل گون در خرداد، آویشن در تیر و مرداد و عسل کنار در مهر به‌دست می‌آید و بارندگی‌ها این نوید را می‌دهند که شرایط گل در ایران خوب خواهد بود و به همین دلیل عسلی هم که تولید می‌شود، می‌تواند کیفیت بهتری داشته باشد. وی از قیمت بالای شکر در ماه‌های گذشته سخن گفت و افزود: شکری که باید با قیمت سه‌هزار تومان خریداری می‌شد، برای زنبورداران هفت‌هزار و ۵۰۰ تومان تمام می‌شد و زنبوردار با سهمیه‌ای که در اختیار داشت تنها می‌توانست به هر کلنی یک کیلوگرم شکر تزریق کند که این میزان نمی‌توانست جوابگوی شهد موردنیاز زنبور باشد.
خشک‌سالی، تولید عسل تقلبی را افزایش داد
رئیس اتحادیه سراسری زنبورداران ایران گفت: به‌دلیل خشک‌سالی‌ها و گرانی لوازم زنبورداری، عسل تقلبی افزایش یافته است؛ حتی عسلی در بازار به‌فروش می‌رسد که رنگ زنبور را ندیده و از کلنی زنبور استخراج نشده است. وی درباره مضرات وجود عسل تقلبی در بازار افزود: عسل تقلبی علاوه‌بر آن‌که به خریدار ضربه می‌زند، زنبوردار را نیز متضرر می‌کند، زیرا اعتبار زنبوردار و محصولات طبیعی را زیر سؤال می‌برد؛ یعنی باعث می‌شود اعتماد به محصولات کاهش پیدا کرده و بر قیمت آن نیز تأثیر مستقیم بگذارد. مزارعی از این‌که بارها با مؤسسه استاندارد و تعزیرات صحبت کرده اما نتیجه‌ای نگرفته، گله کرد و افزود: هنوز استاندارد مشخصی برای عسل طبیعی در کشور تصویب نشده، درحالی‌که باید استاندارد اجباری برای عسل داشته باشیم و هنوز همه عسل‌ها با آزمایش به فروشگاه‌ها عرضه نمی‌شوند و این موضوع به اعتبار عسل طبیعی ضربه مهلکی وارد می‌کند.
گزارش از ملیحه محمودخواه