این پرنده ریزنقش بلدرچین است که بهره‌برداران بخش کشاورزی از پرورش آن به عنوان صنعتی سودآور یاد می‌کنند و پزشکان هم بر خواص دارویی آن تأکید دارند. بررسی‌ها نشان می‌دهد خواص درمانی فراوان، تأمین بخشی از نیازهای سبد محصولات پروتئینی، هزینه‌های پایین پرورش و سودآور بودن و ایجاد اشتغال، از مهم‌ترین مزیت‌های پرورش بلدرچین است. اما این صنعت نیز همچون صنایع دیگر با معضلات و مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کند که در ادامه به آن می‌پردازیم.
نوسان نرخ نهاده‌ها از موانع تولید است
احمد بافکار، مدیرعامل شرکت تولیدی بلدرچین شیرکوه یزد، گفت: برای پرورش بلدرچین، آب و هوای گرم مناسب است و استان یزد آب و هوای مناسب پرورش بلدرچین را دارد. این استان بنیان‌گذار تولید بلدرچین در کشور است. از تعداد واحدهای فعال در کشور اطلاع دقیقی دردسترس نیست، اما در استان یزد حدود 100 واحد فعال وجود داشت که با مشکلات اقتصادی فعلی حدود 60 واحد آن‌ها تعطیل شده‌اند. همچنین پرورش‌دهندگان بلدرچین در برخی از شهرستان‌ها مثل تهران، مشهد، کرج، اسلامشهر هم از بسته‌شدن نیمی از واحدهای تولیدی در شهرستان خود خبر داده‌اند. مدیرعامل شرکت تولیدی بلدرچین شیرکوه یزد با اشاره به این‌که این شرکت با داشتن 600 هزار قطعه پرنده و بیش از 45 نفر شاغل به‌صورت مستقیم نخستین واحد پرورش بلدرچین در کشور است، ادامه داد: این واحد تولیدی دارای کد «IR»، آرم استاندارد و آرم حمل نقل بین‌الملل داخلی است. صفر تا 100 فرآیند پرورش بلدرچین در این شرکت انجام می‌شود. این شرکت روزانه بین 5/1 تا دو تن تولید بلدرچین به‌صورت ارگانیک تولید دارد و محصولات خود را به عراق، عمان و روسیه صادر می‌کند. بافکار در مورد مشکلات صنعت پرورش بلدرچین بیان کرد: اولاً تولید ذرت و کنجاله‌سویا در کشور بسیار کم است و ما مجبور به واردات آن هستیم. دولت اعلام کرده است که واردات آن طبق روال گذشته با دلار چهار‌هزار و 200 تومان انجام می‌شود، ولی واحدهای وارد‌کننده نرخ ذرت و کنجاله‌سویا را دو برابر کرده‌اند. قیمت ذرت حدود 600 تومان بوده که اکنون یک‌هزار و 200 تومان و قیمت سویا آرژانتینی حدود یک هزار و 200 تومان بوده که اکنون دوهزار و 400 تومان شده است. ثانیاً باید خرید نهاده‌ها به صورت نقد باشد که قیمت خرید آن هم لحظه‌ای بالا می‌رود، به‌طوری‌که اگر دو دقیقه از زمان مشخص شده تأخیر کنیم، خرید را به قیمت فردای آن روز محاسبه می‌کنند. ثالثاً تمام کالاها حدوداً 80 درصد گران شده است، اما بلدرچین تنها 10 درصد و برای همین نمی‌توان به‌طور قطع تصمیم گرفت که تولید را ادامه دهیم یا نه. وی افزود: در شرایط فعلی اقتصاد پرورش بلدرچین هیچ‌گونه توجیه اقتصادی ندارد و به‌کسانی‌که با قرض و وام بانکی می‌خواهند اقدام به تأسیس واحد بزرگ برای پرورش بلدرچین کنند و از صفر‌تا صد آن را هم داشته باشند و به عنوان شغل اصلی و منبع درآمد به آن نگاه کنند، توصیه می‌کنم که این کار را نکنند، چون بازدهی نخواهد داشت. اما اگر شرایط اقتصادی مانند گذشته بود، سرمایه پرورش‌دهنده بلدرچین بعد از دو ماه به او باز می‌گشت. اگر کسی بخواهد به عنوان شغل دوم به پرورش بلدرچین نگاه کند و در دو اتاق کوچک بخواهد فعالیت کند، این کار بد نیست. مدیرعامل شرکت تولیدی بلدرچین شیرکوه یزد تصریح کرد: پیشنهاد من به علاقه‌مندان صنعت پرورش ماکیان، پرورش کبک است، چراکه تولید آن از نظر هزینه‌کرد خیلی به‌صرفه‌تر از بلدرچین است و هم از بازار خوبی در داخل کشور برخوردار است و صادرات آن هم به صورت زنده و هم به صورت کشته به کشورهای عربی طرفدار دارد. قیمت کبک نیز دو برابر بلدرچین است. گفتنی است با گران شدن دان قیمت کبک نیز دوبرابر شده، ولی بلدرچین هیچ افزایش قیمتی نداشته است. در حال‌حاضر مشکلی برای دریافت مجوز‌های لازم وجود ندارد و مهم این است که بعد از تولید خریدار وجود دارد یا نه. بافکار ادامه داد: تمام شرکت‌ها نمی‌توانند برای فروش محصولات خود وارد بخش صادرات شوند. اگر شرکتی نتواند کد «IR» را دریافت کند، نمی‌تواند صادرات انجام دهد و مجبور می‌شود محصولات خود را به شرکت‌هایی که بسته‌بندی مرغ دارند و صادرات انجام می‌دهند، بدهد که در این صورت به نام شرکت تولیدکننده صادر نمی‌شود. وی افزود: کبک از خانواده بلدرچین است و تغذیه هر دوی آن‌ها یکی است. سختی کار بلدرچین بین 45 تا 60 روز است، ولی کبک بین 90 تا 100 روز است و سپس کشتار می‌شود. وزن گوشت کبک دوبرابر گوشت بلدرچین است. کبک بین 400 تا 500 گرم و بلدرچین بین 200 تا 230 گرم وزن پیدا می‌کند. کبک از بلدرچین درشت‌‌تر است و برای همین ارتفاع قفسش از بلدرچین بلندتر است. اگر توانایی خرید قفس کبک را داشتم، حاضر بودم کل فضای سالن پرورش بلدرچین را به سالن پرورش کبک تبدیل و از نو سرمایه‌گذاری کنم. مدیرعامل شرکت تولیدی بلدرچین شیرکوه یزد در پایان گفت: تولید به پشتوانه نیاز دارد که آن هم دولت است. دولت می‌تواند برای حمایت از تولیدکننده چیزی مثل کوپن برای کنجاله‌سویا و ذرت توزیع کند و روی قیمت مواد اولیه که توسط سازمان جهاد کشاورزی و اداره صنعت و معدن قیمت‌گذاری می‌شود، کنترل داشته باشد و همچنین می‌تواند وام کم‌بهره برای پرورش‌دهندگان درنظر بگیرد.
فعالیت واحدهای خرده‌پا مهم‌ترین معضل صنعت بلدرچین است
همچنین سبحان قاسمیان، مدیرعامل شرکت دانشگاهی توسعه کشت و دام نواندیش البرز، نیز در مورد مشکلات این صنعت اظهار داشت: فعالیت واحدهای خرده‌پا مهم‌ترین معضل صنعت بلدرچین است. قاسمیان در ادامه اظهار داشت: به دلیل کوچک‌بودن این صنعت، دستگاه‌های خاص پرورش این پرنده در کشور وجود ندارد و برای پرورش بلدرچین در ایران از تجهیزات صنعت طیور استفاده می شود. مدیر شرکت دانشگاهی نواندیش یادآور شد: علی‌رغم استعدادهای موجود در این صنعت، برنامه‌های حمایتی خاصی برای آن پیش‌بینی نشده که ادامه این روند انگیزه پرورش‌دهندگان برای فعالیت در این زمینه را به شدت کاهش داده است. قاسمیان با اشاره به نبود امکانات بسته‌بندی در صنعت پرورش بلدرچین تصریح کرد: متأسفانه به دلیل پراکنده بودن فارم‌های پرورش بلدرچین در کشور، کشتارگاه ویژه این پرنده ایجاد نشده و این کار توسط کشتارگاه‌های طیور انجام می شود. به گفته قاسمیان وجود کشتارگاه‌ها در داخل مزارع پرورشی هم مشکلات بهداشتی زیادی را برای تولیدکنندگان و دست‌اندرکاران این صنعت ایجاد کرده است. مدیر شرکت دانشگاهی نواندیش گفت: قیمت گوشت بلدرچین در بازار به ثبات مناسب نرسیده و گوشت با کیفیت‌های متفاوت و قیمت‌های متغیر به مصرف‌کننده عرضه می‌شود که این موضوع نیز برای پرورش‌دهندگان مشکل‌ساز شده است. وی اضافه کرد: این روند منجر به متضررشدن مصرف‌کننده شده و برای تولید کنندگان صنعتی بلدرچین نیز مشکل آفرین است.