شالیکوبی

گلستان چهارمین استان کشور در زمینه کشت برنج است و حدود ۱۲۰واحد شالیکوبی در این استان مشغول فعالیت هستند. در فرآیند تولید و بازاررسانی برنج کارخانههای شالیکوبی نقش مهمی در تولید باکیفیت و عرضه آن در بازار دارند؛ بهویژه کارخانههایی که از دستگاههای مدرن و بهروز استفاده میکنند. امیر سلامت، مدیر یکی از کارخانههای شالیکوبی است که سال گذشته یک واحد شالیکوبی به وسعت چهارهزار مترمربع و مجهز به دستگاههای بهروز و مدرن را در گرگان راهاندازی کرد. 

 وی درخصوص پروسه کاری و ظرفیت کارخانه شالیکوبی خود به روستانیوز گفت: پس از انتقال شالیها به کارخانه، عملیات خشککردن آنها آغاز میشود. در این خصوص در کارخانه ما ۲۰عدد خشککن وجود دارد که روزانه ظرفیت خشککردن ۳۰۰تن شالی را دارند؛ البته ۵۰ساعت زمان لازم است تا شالیها خشک شوند. بعد از خشک کردن، برنجها به واحد بستهبندی منتقل و پس از آن به بازار عرضه میشوند. کارخانههای شالیکوبی با وجود برخورداری از ظرفیت فعالیت در طول سال، به دلیل وجود برخی موانع و محدودیتها مانند کمبود سرمایه در گردش، فقط دوماه در سال آنهم در روزهای برداشت شلتوک به کار مشغول هستند و در بقیه ماههای سال نقش کمرنگی در تولید دارند.
سلامت پاسخ به اینکه در چه صورت شالیکوبیها میتوانند در تمام طول سال فعالیت داشته باشند، اظهار داشت: اگر کارخانههای شالیکوبی نقدینگی داشته باشند، میتوانند با خرید شلتوک بیشتر، واحد خود را فعال نگه دارند؛ بهعبارتی میتوانند شلتوک را در انبار ذخیره و در طول سال به برنج تبدیل کنند. همچنین اگر کشت برنج در استان زیاد باشد و دولت از کشاورزان با فراهم کردن زمین، کود، سم و... حمایت کند، روی فعالیت شالیکوبیها نیز تأثیر بهسزایی دارد. البته در یکی-دو سال اخیر به دلیل بارندگیهایی که داشتیم، وضعیت کشت برنج نسبت به سالهای قبل بهتر شده است. از طرف دیگر، مساعد بودن شرایط آب و هوایی در فصل کاشت، داشت و برداشت شالی نیز در راندمان تولید برنج در استان تأثیر مثبتی داشته است. 
وی با بیان اینکه مدرنسازی و استفاده از تجهیزات بهروز تأثیر مهمی در افزایش راندمان کاری شالیکوبیها دارد، گفت: کارخانههای شالیکوبی به دو دسته سنتی و مدرن تقسیم میشوند. کارخانههای سنتی ضایعات برنج را بالا میبرند که این مسأله به ضرر کشاورز است، اما کارخانههای شالیکوبی مدرن نقش بهسزایی در کاهش ضایعات برنج دارند و توسعه این کارخانهها میتواند به خودکفایی کشور در تولید برنج کمک کند. خوشبختانه در کارخانه ما همه تجهیزات مدرن است و کمترین ضایعات برنج را داریم. اگرچه وجود برخی ضایعات با همه تمهیدات اجتنابناپذیر است، اما کنترل و کاهش ضایعات حتی درحد یکدرصد، میتواند علاوهبر جلوگیری از هدررفت سرمایه ملی و زحمات کشاورزان، نقش مهمی در تأمین بخش بیشتری از برنج مورد نیاز کشور داشته باشد.
این فعال بخش کشاورزی در پاسخ به اینکه دلیل اینکه برخی واحدها اقدام به نوسازی واحد شالیکوبی خود نمیکنند، چیست، تصریح کرد: به دلیل هزینههای بسیار بالای تبدیل کارخانههای شالیکوبی سنتی به مدرن، صاحبان این کارخانهها تمایل زیادی برای بهروز کردن کارخانههای خود ندارند. برای این کار نیاز است دولت اعتبارات و تسهیلات بانکی ارزانقیمت در اختیار متقاضیان قرار دهد.
وی با بیان اینکه کارخانههای شالیکوبی نقشی در تعیین قیمت برنج ندارند، افزود: هرساله سازمان صنعت، معدن و تجارت قیمت محصول را ارائه میدهد و ما براساس آن کار میکنیم؛ بهعبارت دیگر ما هیچ نقشی در افزایش یا کاهش قیمت برنج نداریم. 
سلامت یکی از مسائلی که در سالهای اخیر رخ داده را مخلوطکردن برنج خارجی و ایرانی توسط شالیکوبیها عنوان کرد و ادامه داد: این اتفاق در سالهای قبل افتاد که برخی شالیکوبیها بهویژه در استان مازندران، برنج پاکستانی را با برنج پرمحصول مثل ندا، فجر و شیرودی مخلوط میکردند، اما با افزایش قیمت برنج خارجی دیگر این کار برایشان صرفه اقتصادی ندارد، چراکه این روزها قیمت برنج خارجی از برنج پرمحصول هم بالاتر رفته است. البته این کار باعث شد مردم اعتماد خود را به برنج ایرانی از دست بدهند. البته برداشتن ارز دولتی از واردات برنج خارجی، یکی از اتفاقات مثبتی بود که برای حمایت از تولید داخل صورت گرفت. 
وی در ادامه به مهمترین مشکلاتی که کارخانههای شالیکوبی با آن مواجه هستند، اشاره کرد و گفت: یکی از مشکلات عمده کارخانههای شالیکوبی، بالا بودن هزینههایی مانند برق و گاز است. با توجه به اینکه واحدهای شالیکوبی دو تا سهماه در سال فعالیت میکنند، پرداختن چنین هزینههای بالایی برای آنها بسیار دشوار است. دولت باید در حوزه تأمین انرژی به کارخانههای شالیکوبی کمک کند؛ برای مثال اکنون واحد خشککن ما تعطیل است و فقط بستهبندی انجام میدهیم که آن هم درآمد زیادی ندارد. از طرف دیگر، بسیاری از واحدهای شالیکوبی همین واحد بستهبندی را هم ندارند تا در ماههای دیگر سال فعالیت کنند؛ بنابراین پرداخت هزینهها برایشان دشوار است. مسأله بعدی تسهیلاتی است که به شالیکوبیها ارائه میشود که لازم است سود آنها کاهش و مدت بازپرداختشان افزایش یابد.
 سلامت در پاسخ به اینکه دولت چگونه میتواند از واحدهای شالیکوبی حمایت کند، اظهار داشت: آسانکردن شرایط پرداخت تسهیلات، کمک به نوسازی ماشینآلات مورد استفاده در شالیکوبیها و استفاده از تکنولوژیهای مدرن و کاهش هزینههای انرژی ازجمله حمایتهایی است که دولت میتواند از شالیکوبیها داشته باشد.   او در پایان گفت: فعالیت شالیکوبیها در استان گلستان ظرفیتی است که به خوبی میتوان با استفاده از آن مانع خروج شلتوک از استان شد و علاوهبر تولید ثروت، برای استان فرصتهای شغلی ایجاد کرد. تزریق سرمایه در گردش به واحدهای شالیکوبی، جزو حمایتهای ضروری از شالیکاران منطقه محسوب میشود. حمایت از شالیکوبیها باعث جلوگیری از خامفروشی محصول، ایجاد فرصتهای شغلی، ایجاد ارزش افزوده بالا و تولید ثروت در استان میشود. به همین دلیل باید این بخش از صنایع تبدیلی کشاورزی مورد توجه جدی قرار گیرد.

ارسال نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
7 + 4 =